اظهارنامه مالیاتی فرمی است که به منظور اظهار درآمدها، هزینه ها، دارایی ها، بدهی ها، سرمایه، معافیت ها، درآمد اشخاص مشمول مالیات، و اطلاعات هویتی و مکانی مودی و .... تنظیم می شود؛ اظهارنامه مالیاتی می گویند. که مطابق این تعریف اظهارنامه مالیاتی می تواند به دو دسته مستقیم (مالیات بردرآمد املاک، درآمد مشاغل، درآمد حقوق) و غیر مستقیم (مالیات بر حقوق گمرکی، سود بازرگانی،مالیات بر فرآورده های نفتی و مالیات بر ارزش افزوده) دسته بندی کرد.
اشخاص حقوقی یا حقیقی بعد از آنکه کلیه مبالغ و سود و زیان خود را در معاملات و رویدادهای مالی حساب کردند مطابق این حساب ها اظهارنامه عملکردی را تنظیم کرده و براساس آن مقدار معینی را به عنوان مالیات به اداره امور مالیاتی می پردازد. در واقع منظور از عملکرد همان نتیجه فعالیت های تجاری یک دوره مالی است.
روش محاسبه مالیات به دو صورت علی الراس و خوداظهاری می باشد. اکثر کشورها به دنبال آن اند که به جای استفاده از پرداخت مالیات به شیوه علی الراس (ممیزان یا ماموران اداره مالیات به تعیین میزان مالیات می پردازند.) از روش خوداظهاری استفاده نمایند. خود اظهاری به این معناست که شخص حقیقی با حقوقی، شخصاً اعلام می کند که در سال مالیاتی خود به چه میزان سود داشته و به چه میزان باید مالیات پرداخت کند. که برای اقدام به پرداخت آن، باید اظهارنامه مالیاتی خود را جهت ارائه به واحد مالیاتی مربوطه تکمیل نماید.
بنا بر ماده 2 قانون مالیات های مستقیم همه افراد مکلف به پرداخت مالیات نیستند. برای مثال: وزاتخانه ها و موسسات دولتی و دستگاه هایی که بودجه آنها به وسیله دولت تامین می شود معاف از پرداخت مالیات می باشند و همچنین شهرداری و دهیاری ها در کنار بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی که دارای مجوز معافیت از طرف حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری هستند از پرداخت مالیات معاف اند. البته در این ماده دو تبصره برای این نهادها ذکر شده به این صورت که:
تبصره 1: شرکت هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و موسسه های مذکور در بندهای فوق باشد، سهم درآمد یا سود آن ها مشمول حکم این ماده نخواهد بود. حکم این تبصره مانع استفاده شرکت های مزبور از معافیت های مقرر در این قانون، نیست.
تبصره 2: درآمدهای حاصل از فعالیت های اقتصادی از قبیل فعالیت های صنعتی، معدنی، تجاری، خدماتی و سایر فعالیت های تولیدی برای اشخاص موضوع این ماده، که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل می شود، در هر مورد به طور جداگانه به نرخ مذکور در ماده (105) این قانون مشمول مالیات خواهد بود.
مطابق ماده 1 قانون مالیات های مستقیم اشخاص حقوقی و حقیقی که جز بندهای این ماده باشد موظف اند که مالیات خود را پرداخت کنند.
در سال های اخیر به منظور صرفه جویی در وقت و هزینه ها و همچنین تسریع در انجام امور مالیاتی، ارائه اظهارنامه مالیاتی بصورت الکترونیکی از هر مکان و در هر زمانی امکان پذیر است. برای تهیه و ارسال اظهارنامه الکترونیکی ابتدا مودی مالیاتی باید در نظام مالیاتی از طریق سامانه عملیات الکترونیکی بنشانی www.tax.gov.ir ثبت نام کرده و پس از تایید اطلاعات ارائه شده و تشکیل پرونده در اداره امور مالیاتی مربوطه و اخذ کد اقتصادی به عنوان مودی مالیاتی شناخته می شوند.
بعد از طی کردن مراحل قانونی ثبت نام از طرف سازمان امور مالیاتی، به مودیان نام کاربری و رمز عبور برای انجام عملیات مالیاتی داده می شود و آنها از این پس می توانند به صورت الکترونیکی اقدام به تنظیم و ارسال اظهارنامه و دیگر امور مالیاتی خود نمایند.
ارائه اظهارنامه مالیاتی به صورت الکترونیکی از جمله مهم ترین خدماتی بود که سازمان امور مالیاتی انجام داد و نتایج مثبتی که سازمان امور مالیاتی از الکترونیکی شدن اظهارنامه ها گرفت باعث شد تا برخی از خدمات آنها مثل سامانه ثبت نام و تشکیل پرونده الکترونیکی مالیاتی، سامانه ارسال صورت معاملات فصلی، سامانه مالیات بردرآمد مشاغل خودرو و مالیات بر نقل و انتقال و... الکترونیکی و روی بستر اینترنت صورت بگیرد.
قانون گذار برای تشویق و ترغیب آن دست از مودیانی که با رعایت قوانین و ضوابط مالیاتی اقدام به پرداخت مالیات می کند تسهیلاتی از قبیل معافیت مالیاتی و دادن جایزه خوش حسابی در نظر گرفته است. برای مثال جایزه افراد خوش حساب مطابق ماده 189 قانون مالیات های مستقیم حساب اشخاص حقوقی و همچنین اشخاص حقیقی چنانچه طی سه سال متوالی ترازنامه و حساب سود و زیان و دفاتر و مدارک آنان مورد قبول قرارگرفته باشد و مالیات هرسال را در سال تسلیم اظهارنامه بدون مراجعه به هیئت های حل اختلاف مالیاتی پرداخت کرده باشند معادل پنج درصد (5%) اصل مالیات سه سال متوالی علاوه بر استفاده از مزایای مقرر در ماده 190 قانون مالیات های مستقیم به عنوان جایزه خوش حسابی از محل وصولی های جاری پرداخت یا در حساب سنوات بعد آنان منظور خواهد شد.
مالیات دینی است که هر شخص حقوقی یا حقیقی باید آن را پرداخت نماید. اما اگر مودی بعد از ابلاغ اجراییه بابت پرداخت مالیات هیچ گونه اقدامی انجام ندهد. به اندازه بدهی او که شامل اصل و جرائم متعلق پس از کسر پرداخت بدهی به اضافه ده درصد بدهی، از اموال منقول و نقدی مودی، توقیف می شود. حال اگر اموال منقول (اموالی که قابلیت جابه جایی را داشته باشند را اموال منقول می گویند.) شخص بدهکار، برای پرداخت مالیات معوقه کافی نباشد. مأموران مالیات، اقدام به ضبط اموال غیر منقول (زمین، باغ، ملک و املاک) او می نمایند.
البته مطابق ماده 212 قانون مالیات های مستقیم، توقیف اموالی نظیر دو سوم درآمد حقوق بگیران، سه چهارم حقوق بازنشستگی و لباس و اشیاء و یا حوائج ضروری، و آذوقه و ابزار و آلات کشاورزی و صنعتی و همچنین محل سکونت به قدر متعارف، که جزء وسایل و نیازهای اولیه امرار و معاش می باشند؛ را غیر قانونی دانسته است.
تبصره ماده 226 قانون مالیات های مستقیم به مودیان این اجازه را داده است که در صورت محاسبه اشتباه در طی یک مدت زمان معین اقدام به اصلاح اظهارنامه خود نمایند. که شرح تبصره عبارت است از:
" به مودیان مالیاتی اجازه داده می شود در صورتی که به نحوی از انحاء در اظهارنامه یا ترازنامه یا حساب سود و زیان تسلیمی از نظر محاسبه اشتباهی شده باشد، با ارائه مدارک لازم ظرف یک ماه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه نسبت به رفع اشتباه اقدام و اظهارنامه یا ترازنامه یا حساب سود و زیان اصلاحی را حسب مورد تسلیم نماید و در هر حال تاریخ تسلیم اظهارنامه مودی تاریخ تسلیم اظهارنامه اول می باشد."
براساس ماده 156 قانون مالیات های مستقیم، اداره امور مالیاتی ،موظف است اظهارنامه های دریافتی را حداکثر ظرف مدت یکسال از تاریخ انقضاء مهلت تسلیم اظهارنامه رسیدگی کرده و برگه تشخیص رسیدگی را حداکثر تا سه ماه بعد به مودی ابلاغ نماید.
گاهی اوقات این امکان وجود دارد که اشخاص حقوقی یا حقیقی در پرداخت یا عدم پرداخت مالیات و هزینه تنظیم اظهارنامه مالیاتی دچار مشکلات و اختلافات حقوقی و قضایی شوند که برای حل آن می توانند از مشاوران مالیاتی متخصص در این حوزه کمک بگیرند. زیرا ویژگی هایی که در یک مشاوره مالیاتی، نظیر تسلط کامل بر امور مالیاتی، آشنایی با تمامی بخشنامه ها و مصوبات، وقت شناس و همچنین تسلط بر فنون مذاکره سبب شده که آنان این توانایی را داشته باشند که مودیان را راهنمایی و مشاوره دهند.
موسسه ای که برای انجام امور مالی خود بر می گزینید باید دارای ویژگی های خاصی باشد. اول اینکه دارای سابقه و تجربه کافی در این حوزه باشد، چراکه این افراد علاوه بر تسلط بر قوانین مالی و مالیاتی می بایست اشراف کامل بر بخشنامه های صادره داشته باشند تا بتوانند بهترین راهکار را در جهت حفظ منافع و جلوگیری از ورود خسارت به شما انتخاب کنند. دوم اینکه باید به روز باشند و با استراتژی های جدید مالی آشنا باشند تا متناسب با نقشه راه شرکت شما نسبت به تنظیم صورتهای مالی اقدام کنند تا بهترین نتیجه برای شما حاصل گردد. از این رو سعی بر آن داریم شما را با یکی از این موسسات آشنا سازیم. موسسه ای که عملکرد آن ثابت نموده است به نکات پنهان و آشکار این حوزه تسلط کافی دارد.
ارائه دهنده کلیه خدمات مالی، حسابداری، حسابرسی، بیمه ای، مالیاتی به اشخاص حقیقی و حقوقی، استارتاپ ها و شرکتهای نوپا با بیش از 10 سال سابقه و فعالیت و با بهره گیری از مدیران ارشد در حوزه صنعت، بازرگانی و پیمانکاری در انواع شرکت ها
برای استفاده از خدمات مالی و حسابداری شرکت حسابا می توانید به بخش مربوطه در سایت این موسسه به آدرس https://www.hesaba.com/pricelist/ مراجعه کنید.