قانون گذار در ماده پنج قانون آیین دادرسی مدنی تصریح کرده است که آرای دادگاه ها قطعی است مگر در موارد مقرر در باب چهارم این قانون یا در مواردی که به موجب سایر قوانین قابل نقض یا تجدید نظر باشند.

بعد از این که حکمی از سوی دادگاهی صادر گشت، اصل بر قطعی بودن آن است و این امکان وجود ندارد که تغییری در آن ایجاد کرد. این در حالی است که در مواردی ممکن است ایرادی در حکم صادره دیده شده و به همین دلیل، تغییر آن ضروری باشد.

قاعده فراغ دادرس چیست؟

اصل آن است که دادگاه نمی تواند حکمی را که صادر کرده است، نقض کرده یا در مفاد آن تغییری ایجاد کند. این اصل همسو و هماهنگ با قاعده فراغ است. استثنا بر اصل تغییرناپذیری حکم توسط دادگاه صادرکننده، از مواردی است که قانون گذار به روشنی تجویز کرده است.

موارد تجویز تغییر حکم چیست؟

بر اساس ماده هشت قانون آیین دادرسی مدنی، هیچ مقام رسمی یا سازمان یا اداره دولتی، این توانایی را ندارد که حکم دادگاه را تغییر دهد یا از اجرای آن ممانعت کند؛ مگر دادگاهی که حکم صادر کرده است یا مرجع بالاتر؛ آن هم در مواردی که قانون معین کرده باشد.

• واخواهی: در صورتی که حکم دادگاه غیابا صادر گردد و محکوم علیه غایب از آن واخواهی کند، دادگاه صادرکننده می تواند در رسیدگی به واخواهی و تحت ضوابط مقرر، چنانچه واخواهی را درست بداند، حکم خود را عوض کند. این مطلب از مواد ۳۰۵ و ۳۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی قابل استنتاج است. رسیدگی دادگاه به واخواهی، رسیدگی عدولی است و دادگاه در مقام رسیدگی به واخواهی چه بسا از حکم سابق خود عدول کند. با توجه به ماده ۳۶۴ قانون آیین دادرسی مدنی، این حکم در مورد دادگاه تجدید نظر نیز قابل اجرا است، در نتیجه تغییر حکم در نتیجه واخواهی یکی از مصادیق مشمول استثنای مذکور در ماده هشت قانون آیین دادرسی مدنی است.
• اعتراض شخص ثالث: در صورتی که حکم دادگاه مورد اعتراض شخص ثالث واقع شود، به تجویز ماده ۴۲۵ قانون آیین دادرسی مدنی، دادگاه صادرکننده حکم معترض عنه می تواند حکم خود را عوض کند. تغییر حکم و حتی لغو آن توسط دادگاه صادرکننده، ناظر به فرضی است که اعتراض ثالث اصلی باشد و اگر این اعتراض طاری است، در ضمن دادرسی مطرح شود که توسط دادگاه صادرکننده حکم مورد اعتراض اداره می گردد. در غیر این صورت، چه بسا حکم توسط دادگاه دیگر تغییر نماید. تغییر حکم توسط دادگاه صادرکننده در نتیجه اعتراض ثالث نیز مشمول استثنای مذکور در ماده ۸ قانون آیین دادرسی مدنی است.
• اعاده دادرسی: چنانچه حکم دادگاه مورد درخواست اعاده دادرسی واقع شود، دادگاه این توانایی را دارد که حکم خود را تغییر دهد؛ به این شرط که جهت مورد استناد، صحیح، قانونی و منطبق با واقع باشد. بر اساس مواد ۴۳۸ و ۴۳۹ قانون آیین دادرسی مدنی، درخواست اعاده دادرسی در دادگاهی که حکم مورد درخواست اعاده دادرسی را صادر کرده است، رسیدگی می گردد و دادگاه در صورت اقتضا حکم خود را تغییر می دهد.
• تصحیح و اصلاح رای: در صورتی که تصحیح و اصلاح رای، تغییر آن به شمار آید، می‌توان از ماده ۳۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی نام برد که به موجب آن دادگاه مجاز شده است با تصحیح حکم، در واقع بعضی از مندرجات آن را تغییر دهد. این موضوع به استناد ماده ۳۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی در مورد دادگاه تجدید نظر نیز صادق است. ماده ۳۸ قانون امور حسبی نیز به گونه ای با موضوع مرتبط است. بر اساس این ماده، هرگاه در تصمیم دادگاه اشتباهی در حساب یا سهو قلم یا اشتباهات دیگری رخ دهد، مثل از قلم افتادن نام یکی از اشخاص ذی‌نفع یا زیاد شدن نامی، تا زمانی که آن تصمیم به وسیله شکایت به دادگاه بالاتر از دادگاه خارج نشده باشد، دادگاه صادرکننده تصمیم به طور مستقل یا به درخواست یکی از اشخاص ذی نفع آن را تصحیح می کند و این تصحیح زیر تصمیم دادگاه یا برگ دیگری که پیوست آن می گردد، نوشته خواهد شد. دادن رونوشت از تصمیم دادگاه بدون پیوست نامبرده ممنوع است. این تصحیح به اشخاصی که باید تصمیم دادگاه به آنها ابلاغ شود، ابلاغ می گردد و در مواردی که تصمیم دادگاه قابل پژوهش است، تصحیح آن هم در موعد مقرر قابل پژوهش خواهد بود.

محدودیت های زمانی دادگاه تجدید نظر چیست؟

آشنایی با محدودیت های زمانی دادگاه تجدید نظر اهمیت زیادی دارد که از قوانین دادگاه پیروی کنید اگر شما مهلت نگرفتید، این امکان وجود دارد که حق درخواست تجدید نظر خود را از دست بدهید. پرونده اعلامیه تجدید نظر باید به دادگاه ارسال شود، همراه با هزینه ثبت نام مورد نیاز. شما ممکن است با توجه به دادگاه مجاز به اخطار دادن از طریق ایمیل باشید.

توجه بسیاری به سایر اقدامات لازم انجام دهید. علاوه بر ملاقات با مهلت دادرسی، چندین مورد دیگر که باید تحت قوانین تجدیدنظر دادگاه انجام دهید، وجود دارد. به عنوان مثال، شما باید دیگر افراد متعهد را در مورد اعلامیه تجدید نظر مطلع کنید. قوانین تجدید اجازه می دهد که راه های قابل قبولی برای انجام این کار داشته باشید.

موارد فرم درخواست تجدید نظر چیست؟

مطمئن شوید که به طور کامل فرم درخواست تجدید نظر را کامل کنید. اطلاعات مورد نیاز ممکن است بسته به دادگاه متفاوت باشد، اما معمولا شامل موارد زیر خواهد بود:

• نام دادگاه عالی دریافت کننده درخواست تجدید نظر
• اسامی شرکت کنندگان در دادگاه به نام شاکیان و متهمان
• شماره پرونده که گاهی اوقات به نام شماره ثبت نام است.
• تاریخ محکومیت
• حکمی که به آن معترض هستید.
• اسم شما.

در چه مواردی می توان درخواست تجدید نظر کرد؟

در صورتی که یکی از موارد زیر احراز گردد، می توان نسبت به رأی صادره درخواست تجدید نظرخواهی کرد:

• در صورتی که شخص معترض ادعا کند که دلایل و مدارکی که رأی براساس آن صادر شده است، معتبر نیست.
• در صورتی که شخص معترض ادعا کند که رأی صادره خلاف قانون است.
• در صورتی که شخص معترض ادعا داشته باشد که دادگاه یا قاضی در زمینه صدور این رای صلاحیت ندارد.
• در صورتی که شخص متعرض مدعی شود که دادگاه به دلایل ارائه شده توسط او بی توجه بوده است.

چه کسانی می توانند تقاضای تجدید نظر را مطرح نمایند؟

• شخصی که حکم به زیان او صادر شده است. او می تواند به طور شخصی یا از طریق وکیل یا نماینده قانونی خود اقدام کند.
• شاکی یا مدعی خصوصی که می تواند به صورت شخصی یا از طریق وکیل یا نماینده قانونی خود این درخواست را مطرح کند.
• دادستان

مهلت درخواست تجدید نظر چه قدر است؟

همیشه تجدید نظرخواهی نسبت به آراء ممکن نیست بلکه این فرصت بسیار محدود است. باید به این فرصت توجه کرد، زیرا اگر بگذرد، رأی قطعی می گردد؛ یعنی دیگر این امکان وجود ندارد که نسبت به آن تجدید ظرخواهی کرد. حال پرسش این است که این مهلت چقدر است؟ اگر شخص معترض در ایران اقامت داشته باشد، ۲۰ روز و در صورتی که در خارج از کشور اقامت داشته باشد، ۲ ماه فرصت دارد تا نسبت به رأی صادره تجدید نظرخواهی نماید.

حال ممکن است که مهلت تجدید نظرخواهی بگذرد و فرد پس از آن بخواهد اعتراض خود را مطرح کند. در این صورت قاعده بر این است که دادگاه درخواست او را نمی پذیرد مگر اینکه عذرموجهی داشته باشد؛ مانند اینکه خود او یا والدین یا همسر یا فرزند او دچار بیماری سختی باشند به گونه‌ای که این بیماری مانع حضور او شود یا اینکه حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله بروز کند و رفت و آمد او ممکن نباشد.

چه نکات مهمی درباره درخواست تجدید نظر وجود دارد؟

• اگر تصمیم به تجدیدنظرخواهی دارید، باید این درخواست را کتبا تنظیم کنید و همچنین هزینه ای را به عنوان هزینه دادرسی پرداخت کنید، چنانچه توانایی پرداخت هزینه را ندارید، می توانید ادعای خود را در خصوص اعسار مطرح کنید؛ یعنی ادعا کنید که توانایی مالی برای پرداختن هزینه دادرسی را ندارید. دادگاه وظیفه دارد، در ابتدا این درخواست را بررسی کند.
• طرفین دعوا می توانند به صورت کتبی توافق کنند که حق تجدید نظرخواهی نداشته باشند. در این حالت دیگر نمی توانند از این طریق به رأی اعتراض کنند مگر این که اعتراض آن ها به صلاحیت دادگاه یا قاضی مربوط باشد.

اجرای حکم مورد درخواست اعاده دادرسی چگونه اجرا می شود؟

قابلیت اعاده دادرسی و حتی صرف درخواست اعاده دادرسی مانع از اجرای حکم نیست. چنانچه قرار قبولی درخواست اعاده دادرسی صادر شود، از آن جایی که با تشخیص دادگاه علایمی مبنی بر نادرست بودن حکم وجود دارد و این امکان وجود دارد که اجرای آن خساراتی را برای متقاضی اعاده دادرسی ایجاد کند، بنابراین در مواردی که جبران این خسارت غیر ممکن است، اجرای حکم متوقف می گردد. با توجه به ماده 437 قانون آیین دادرسی مدنی، با صدور قرار قبولی اعاده دادرسی اصل بر توقف عملیات اجرایی حکم است؛ مگر اینکه محکوم به، مالی باشد و محکوم له تأمین مناسبی برای اجرای حکم بدهد. البته عملیات اجرایی زمانی متوقف می گردد که حکم در حال اجرا باشد اما در صورتی که حکم قبلاً اجرا شده بود، دادگاه تا صدور حکمِ اعاده دادرسی نباید در خصوص اعاده وضعیتِ عملیات اجرایی تصمیم بگیرد. باید به این موضوع عنایت داشت که دادگاه در این زمینه نباید راسا اقدام نماید بلکه با تقاضای خواهانِ اعاده دادرسی، دادگاه دستور توقف اجرای حکم را می دهد. بعد از توقف عملیات اجرایی تا معلوم شدن نتیجه قطعی، اعاده دادرسی همچنان متوقف می ماند مگر این که محکوم به مالی باشد و محکوم له درخواست ادامه آن را مطرحنماید که در این صورت با اخذ تامین، عملیات اجرایی ادامه می یابد.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل برگشت رای در تجدید نظر بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص برگشت رای در تجدید نظر دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله:

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل برای برگشت رای در تجدید نظر چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل توقیف برگشت رای در تجدید نظر معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه مشاوره از وکیل متخصص برگشت رای در تجدید نظر در بازه قیمتی زیر قرار دارد.

20 هزار تومان 200 هزار تومان