لفظ اعاده دادرسی مجدد به معنای تقاضای شاکی برای بررسی مجدد پرونده خود در مراجع قضایی است. چرا که متقاضی اعاده دادرسی مجدد مدعی است که رای قطعی صادر شده دادگاه از روی اشتباه بوده و دلایل و جهات اعاده دادرسی موجود برای دادخواست وی اجازه نمی دهد که چنین حکمی باقی بماند.
اعاده به معنای بازگشت از نظر و عقیده و یا عمل خویش است و اعاده دادرسی مجدد نیز به این معناست که موضوعی که یک بار قضاوت شده است برای بار دوم مورد رسیدگی و بررسی قرار بگیرد که این رسیدگی مجدد زمانی قابلیت اجرایی را خواهد داشت که دلایلی برای بازگشت از عقیده وجود داشته باشد.
جهات اعاده دادرسی مجدد که قانون آیین دادرسی مدنی مطابق ماده 426 تعریف کرده است عبارت اند از:
اعاده دادرسی عام فقط برای احکام کیفری قطعی می باشد در حالی اعاده دادرسی خاص شامل آراء کیفری و حقوقی است.
مرجع تجویز اعاده دادرسی عام دیوان عالی کشور است اما در اعاده دادرسی خاص، مرجع تجویز اعاده دادرسی رئیس قوه قضائیه می باشد.
در اعاده دادرسی عام، اعاده دادرسی محدود به مصادیق خاصی می باشد اما در اعاده دادرسی خاص این محدودیت وجود نداشته و اعاده تابع مصداق عام می باشد.
در اعاده دادرسی عام، افرادی که حق اعاده دادرسی مجدد دارند عبارت اند از: محکوم علیه یا وکیل یا نماینده قانونی او و در صورت فوت یا غیبت محکوم علیه، همسر و وراث قانونی و وصی او، دادستان کل کشور و دادستان مجری حکم می توانند تقاضای اعاده دادرسی مجدد کنند. اما در اعاده دادرسی خاص علاوه بر افراد ذکر شده برای اعاده دادرسی عام، افراد دیگری از قبیل رئیس دیوان عالی کشور و رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح حق در خواست اعاده دادرسی را خواهند داشت.
در اعاده دادرسی عام، در صورت پذیرش درخواست اعاده دادرسی مجدد، محل رسیدگی به اعاده دادرسی دادگاه هم عرض صادر کننده حکم قطعی می باشد اما در اعاده دادرسی خاص در صورت قبول کردن درخواست اعاده دادرسی مجدد، مرجع رسیدگی کننده یکی از شعب های خاص دیوان عالی کشور می باشد.
ماده 432 قانون آیین دادرسی مدنی اعاده دادرسی را به دو قسم طاری و اصلی تعریف کرده که در آن اعاده دادرسی اصلی به این معناست که متقاضی اعاده دادرسی باید دعوی خود را به طور مستقل درخواست نماید. اما طاری در اثنای یک دادرسی حکمی به عنوان دلیل ارائه می شود و کسی که حکم بر علیه ابراز گردیده است می تواند نسبت به آن دادخواست اعاده دادرسی داشته باشد.
اعاده دادرسی مجدد در پرونده های کیفری قدری با اعاده دادرسی در امور حقوقی متفاوت می باشد. در امور کیفری بعد از قطعی شدن حکم، در صورتی که محکوم علیه دلایل و جهات محکمه پسندی برای دادخواست اعاده خود داشته باشد می تواند این تقاضا را به دیوان عالی کشور تقدیم نماید. مواردی که مربوط به اعاده دادرسی کیفری می شوند عبارت اند از:
اعاده دادرسی فقط نسبت به احکام قطعی دادگاهی قابلیت اجرایی دارد و مشمول قرارها نمی شود در حالی برای اعتراض شخص ثالث، قانون گذار تفاوتی قائل نشده و در هر صورت شخص ثالث می تواند اعتراض خویش را نسبت به حکم و قرار تقدیم دادگاه نماید.
برای اعاده دادرسی قانون گذار جهاتی در نظر گرفته است که مطابق این جهات فرد شاکی می تواند دادخواست اعاده دادرسی داشته باشد اما در اعتراض شخص ثالث مورد خاصی منصوص نگردیده و می توان خارج از آن عمل نمود.
در اعاده دادرسی مجدد مرجع رسیدگی کننده به اعاده دادرسی فقط نسبت به آنچه در دادخواست ذکر شده است رسیدگی می کند و نسبت به جهات دیگر بی اهمیت می باشد برای مثال اگر دادخواست اعاده دادرسی جهت کتمان اسناد باشد فقط به موضوع کتمان رسیدگی می شود.
رسیدگی به اعاده دادرسی در دو مرحله (یک مرحله قبول یا رد دادخواست اعاده دادرسی است و مرحله دیگر بعد از قبولی دادخواست و رسیدگی به ماهیت دعوی است.) می باشد در حالی که این رسیدگی برای اعتراض شخص ثالث در یک مرحله تعریف شده است.
در اعاده دادرسی کسانی که می تواند تقاضای اعاده دادرسی مجدد داشته باشند خواهان یا خوانده و یا نماینده قانونی آنان است اما اعتراض شخص ثالث همانطور که از نام آن پیدا است اساساً در دعوا دخالتی نداشته و این یکی از شرایط ضروری برای اعتراض شخص ثالث می باشد.
مطابق ماده 437 قانون آیین دادرسی مدنی چنانچه درخواست اعاده دادرسی مجدد مورد پذیرش مرجع رسیدگی اعاده دادرسی باشد نتیجه به این صورت خواهد بود که:
از آنجایی که اعاده دادرسی مجدد یا مکرر سبب تزلزل و ایجاد ناآرامی در قوانین و آرای قطعی صادر شده می شود مهلت آن را محدود تعریف کرده اند تا قدری از تقاضاهای بی دلیل جلوگیری شود این مهلت برای افراد ایرانی بیست روز و برای افرادی که در ایران نیستند و در خارج از ایران سکونت دارند دو ماه می باشد. این مهلت نسبت به آرای غیابی از تاریخ انقضای واخواهی و تجدید نظر است و برای آرای حضوری قطعی از تاریخ ابلاغ رای می باشد.
یک وکیل اعاده دادرسی باید قبل از دادخواست اعاده دادرسی، پرونده موکل را به همراه تمام مدارک و اسنادی که برای این دادخواست نیاز بوده را به طور دقیق مطالعه کرده سپس نسبت به تنظیم دادخواست اعاده دادرسی اقدام نماید چرا که اولاً مهلت اعاده دادرسی محدود بوده، ثانیاٌ مراجع قضایی زمانی تقاضای اعاده دادرسی را مورد پذیرش قرار می دهند که دلایل و جهات اعاده دادرسی برای پرونده موجود باشد بنابراین یک وکیل اعاده دادرسی مجدد باید برای اقامه این دعوی، با تجربه عمل کند.
بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در اعاده دادرسی مجدد دارند.
برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله
را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.
هزینه ی اخذ وکیل برای اعاده دادرسی مجدد معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.
هزینه گرفتن مشاوره از وکیل متخصص اعاده دادرسی مجدد در بازه قیمتی زیر قرار دارد.