تجدید نظر خواهی به معنای درخواست رسیدگی مجدد به رأی صادره توسط یک دادگاه بوده و یکی از متداولترین روش هایی است که برای اعتراض به آرا وجود دارد. تمامی آرایی که صادر می گردند قابلیت تجدیدنظرخواهی دارند و دادگاهی که در رأی صادر شده، تجدید نظر می نماید، دادگاه تجدیدنظر نام دارد.

هنگامی که یک شخص برای طرح شکایت خود به دادگستری مراجعه می نماید تا از مقامات قضایی درخواست نماید که به شکایت او رسیدگی نمایند، مطابق با قانون این مقامات قضایی موظف هستند تحقیقات لازم را انجام دهند و با توجه به آنچه در پرونده آمده است، حکم مناسب و شایسته ای صادر نمایند.

قرار گرفتن این وظیفه بر عهده مقامات قضایی به این معنا است که در صورتی که آن ها از انجام این وظیفه اجتناب کنند، تخلف نمده اند و با مجازاتی که قانون پیش بینی کرده است، مواجه خواهند شد.

در صورتی که رایی از جانب قاضی صادر گردد، آیا می توان به آن اعتراض نمود یا این که طرفین باید از رأی صادرشده به هر نحوی که هست، اطاعت کنند و به آن گردن نهند؟

پاسخ این سوال، منفی است و شیوه های مختلفی برای اعتراض به آرای صادره در قوانین پیش بینی شده که متداولترین آن ها، تجدید نظر خواهی است. تجدید نظر خواهی یعنی این که شخص معترض به رأی صادره، از دادگاه دیگری بخواهد که رأی صادرشده توسط یک دادگاه را مجددا بررسی نماید.

در حال حاضر در کشور ما چه نوع دادگاه های کیفری وجود دارد؟

در حال حاضر در کشور ما دادگاه های کیفری عبارتند از:

• دادگاه عمومی
• دادگاه انقلاب
• دادگاه کیفری استان
• دادگاه های نظامی دو و یک

آن چه که در حال حاضر مردم عادی بیشتر با آن سر و کار دارند محاکم عمومی و انقلاب و کیفری استان است که به اختصار به نحوه تجدید نظرخواهی از احکام آن ها می پردازیم.

چه آرایی در دادگاه های عمومی و انقلاب قابل تجدید نظر است؟

آرای دادگاه های عمومی و انقلاب در موارد زیر قابل تجدیدنظر است:

• جرایمی که مجازات آن اعدام است.
• ضبط اموالی که از یک میلیون ریال بیشتر است.
• مصادره اموال.
• جرایمی که مجازات قانونی آن ها بیش از یک پنجم دیه کامل است.
• جرایمی که حداکثر مجازات قانونی آنها بیش از سه ماه حبس یا شلاق و جزای نقدی بیش از ۵۰٫۰۰۰ تومان باشد. معیار مجازات قانونی است نه مجازات قضایی، پس اگر مجازات قانونی جرمی یک میلیون ریال جزای نقدی باشد و بعد از اعمال تخفیف، قاضی آن را به یکصد هزار ریال جزای نقدی تبدیل نماید، این رأی قابل تجدیدنظر است چرا که ملاک مجازاتی است که قانون تعیین کرده است.
• محکومیت به انفصال از خدمت

کلیه آرای صادره از دادگاه کیفری استان چه با شدیدترین مجازات و چه با کمترین مجازات قابل تجدید نظر است از این رو آرای این دادگاه در مورد جرایمی که مجازات آن اعدام، حبس ابد، رجم، قصاص و … باشد، همگی قابلیت تجدید نظر را دارد.

چه کسانی می توانند تقاضای تجدید نظر کنند؟

شخصی که حکم به ضرر او صادر شده است، می تواند به طور شخصی یا از طریق وکیل یا نماینده قانونی خود اقدام نموده و تقاضای تجدید نظر را مطرح نماید همچنین شاکی یا مدعی خصوصی می تواند به طور شخصی یا از طریق وکیل یا نماینده قانونی خود، این درخواست را مطرح کند. در نهایت نیز دادستان است که می تواند تقاضای تجدید نظر نماید.

مرجع تجدید نظر از رای دادگاه چیست؟

مرجع تجدیدنظر از آرای دادگاه های مزبور عبارتند از:

• در مورد دادگاه های عمومی و انقلاب جرایمی که مجازات قانونی آن ها اعدام، حبس بیش از ده سال و مصادره اموال باشد دیوان عالی کشور است و در سایر موارد دادگاه تجدید نظر استانی است که دادگاه صادر کننده رأی در آن حوزه قرار گرفته است.
• اما در مورد دادگاه کیفری استان کلیه آرای این دادگاه در دیوان عالی کشور قابل تجدیدنظر است.

آیا آرای دادگاه مزبور تنها در زمینه محکومیت متهم قابل تجدیدنظر است یا در خصوص آرای تبرئه هم می توان تجدیدنظر خواست؟

فرقی نمی کند چه در مورد محکومیت و چه درباره برائت از سوی شاکی خصوصی متهم و دادستان قابل تجدیدنظر است. شایان توجه است که گاهی اوقات پرونده کیفری علاوه بر جنبه جزایی دارای جنبه مدنی هم هست. فرض کنیم در یک حادثه رانندگی علاوه بر وارد آمدن صدمه به شاکی، به اتومبیل او نیز خسارت وارد می گردد که این پرونده هم دارای جنبه کیفری و هم جنبه مدنی است. حال در صورتی که رأی دادگاه کیفری راجع به جنبه کیفری و دعوای ضرر و زیان توأمان صادر گردد و جنبه مدنی یا کیفری آن قابل تجدید نظر باشد جنبه دیگر رأی که مستقلاً قابل تجدیدنظر نبوده به تبع جنبه ای که قابل تجدیدنظر است قابل تجدید نظر خواهد بود.

مهلت تجدید نظر خواهی چه قدر است؟

همیشه امکان تجدیدنظرخواهی نسبت به آرا وجود ندارد، بلکه این فرصت بسیار محدود است و باید به این فرصت توجه کرد زیرا در صورتی که بگذرد، رأی قطعی می گردد. یعنی دیگر نمی توان نسبت به آن تجدید نظر خواهی نمود. پرسشی که مطرح می گردد، این است که این مهلت به چه مبزان است؟ در صورتی که شخص معترض در ایران اقامت داشته باشد، ۲۰ روز و در صورتی که در خارج از کشور اقامت داشته باشد، ۲ ماه فرصت دارد تا نسبت به رأی صادره تجدید نظر خواهی نماید.

حال این امکان وجود دارد که مهلت تجدید نظر خواهی سپری گردد و فرد پس از آن بخواهد اعتراض خود را مطرح نماید. در این صورت قاعده بر این است که دادگاه درخواست او را نمی پذیرد مگر اینکه عذر موجهی داشته باشد، همانند این که خود او یا والدین یا همسر یا فرزند او دچار بیماری سختی باشند، به گونه ای که این بیماری مانع حضور او شود یا اینکه حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله بروز کند و امکان رفت و آمد وجود نداشته باشد. شایان توجه است که در صورتی که تصمیم به تجدید نظر خواهی دارید، باید این درخواست را به صورت کتبی تنظیم نمایید و همچنین هزینه ای را به عنوان هزینه دادرسی پرداخت کنید اما جای نگرانی وجود ندارد.

در صورتی که توانایی پرداخت هزینه را ندارید، می توانید ادعای خود را در خصوص اعسار مطرح نمایید به این معنا ادعا کنید که توانایی مالی برای پرداختن هزینه دادرسی را ندارید. دادگاه موظف است در ابتدا این درخواست را بررسی نماید. همچنین طرفین دعوا می توانند به صورت کتبی توافق نمایند که حق تجدید نظر خواهی نداشته باشند. در این حالت دیگر نمی توانند از این طریق به رأی اعتراض کنند مگر این که اعتراض آن ها مربوط به صلاحیت دادگاه یا قاضی باشد.

متقاضی تجدید نظر باید به چه نکاتی توجه کند؟

برای درخواست تجدیدنظر متقاضی تجدیدنظر باید به نکات زیر توجه کند:

• مهلت درخواست تجدیدنظر از آرای دادگاه های کیفری برای اشخاص مقیم ایران بیست روز و مقیم خارج از ایران دو ماه از تاریخ ابلاغ رأی می باشد و اگر رأی دادگاه غیابی باشد احتساب مدتهای مذکور بر مبنای پایان مدت واخواهی است و همانطور که می دانیم در آرای غیابی از تاریخ اطلاع محکوم علیه از مفاد رأی نامبرده ده روز وقت دارد تا به رأی اعتراض کند.
• علاوه بر شاکی و متهم، وکلا و نمایندگان قانونی آنان نیز حق درخواست تجدیدنظر از دادگاه کیفری دارند.
• در صورتی که شاکی نسبت به رأی اعتراض داشته باشد می بایست با درخواست کتبی و ابطال تمبر این درخواست را به دفتر دادگاه صادر کننده رأی یا دفتر دادگاه تجدید نظر تقدیم نماید.
• متهم برای تجدیدنظرخواهی چه برای محکومیت کیفری خود و چه برای ضرر و زیان ناشی از جرم نیاز به ابطال رأی ندارد.
• در صورتی که متهم در بازداشت باشد باید در خواست تجدیدنظر خود را در دفتر بازداشتگاهی که در آنجا توقیف است تسلیم کند.
• در صورتی که درخواست تجدید نظر تجدید نظرخواه ناقص باشد مدیر دفتر دادگاه نقایص را به درخواست کننده اخطار می نماید تا در طی مدت ده روز از تاریخ ابلاغ این نقایص را برطرف کند.

در خواست تجدید نظر می تواند به چه جهاتی باشد؟

درخواست تجدیدنظر ممکن است به یکی از جهات زیر باشد:

• ا ین ادعا که مدارک استنادی دادگاه اعتبار ندارد یا معتبر نیست.
• این ادعا که شهادت در گواهان و یا دروغ بودن شهادت آن ها فاقد شرایط قانونی است.
• این ادعا که رأی با قانون مخالف است.
• این ادعا که به دلایل از سوی دادگاه توجه نشده است.
• این ادعا که قاضی یا دادگاه صادر کننده رأی صلاحیت ندارند.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل اعتراض به رای دادگاه تجدید نظر بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص اعتراض به رای دادگاه تجدید نظر دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله:

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل اعتراض به رای دادگاه تجدید نظر چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل اعتراض به رای دادگاه تجدید نظر معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه مشاوره از وکیل متخصص اعتراض به رای دادگاه تجدید نظر در بازه قیمتی زیر قرار دارد.