اعسار در لغت به معني رنج، سختي و نداشتن است و در اصطلاح حقوقي به موقعیتی گفته می شود كه يك فرد به نوعي تمكن مالي ندارد يا داراي اموال و سرمايه اي است اما در وضعيتي قرار دارد كه نمی تواند به آن ها دسترسي پیدا کند، در حالت مذکور اين فرد دچار اعسار شده و نمی تواند بدهي هايش را پرداخت کند. بر اساس ماده يك قانون اعسار، معسر كسي است كه به واسطه نداشتن دارايي يا دسترسي نداشتن به مالش توانايي پرداخت هزينه محاكمه (هزينه دادرسي) يا ديون خود را ندارد.
با عنایت به قانون مذکور این امکان وجود دارد که اين فرد براي احقاق حقش توانایی پرداخت هزينه دادرسي را نداشته نباشد و حتي نتواند وكيلي براي انجام كارهايش برگزیند كه مي تواند با مراجعه به مراجع قضايي، تقاضاي وكيل معاضدتي نماید. نخستين قانون مربوط به اعسار در ايران در سال 1313 تصويب شد كه مطابق با شرايط زماني اين قانون دچار اصلاحاتي شده است، در اين ميان مي توان به ماده 652 قانون مدني اشاره نمود در این قانون بیان شده است که: در زمان مطالبه (طلب) حاكم مطابق اوضاع و احوال شخص بدهكار مهلت يا اقساطي قرار مي دهد. اين آخرين قانون، ملاك عمل در خصوص اين افراد است.
ماده 2 قانون نحوه اجراي محكوميت هاي مالي که در سال 77 تصویب شده است، مي گويد: هر كس محكوم به پرداخت مالي به ديگري شود چه به صورت استرداد عين يا قيمت يا مثل آن يا ضرر و زيان ناشي از جرم و يا ديه و آن را پرداخت نكند، دادگاه او را الزام به پرداخت مي كند.
هم چنين در ماده 3 اين قانون بیان شده است که هر گاه محكوم عليه، مدعي اعسار ضمن اجراي محكوميت حبس شود به ادعاي وي خارج از نوبت رسيدگي و در صورت اثبات اعسار از حبس آزاد خواهد شد و چنان چه قادر به پرداخت آن به طور اقساط هم شود، دادگاه متناسب با وضعيت مالي او حكم به تقسيط محكوم به، را صادر مي كند. در حال حاضر مطابق با سياست هاي قضايي، افراد مي توانند قبل از اجراي محكوميت حبس، تقاضاي اعسار را مطرح نمایند كه آن هم مورد پذيرش و رسيدگي قرار مي گيرد.
مهریه به دو نوع عندالمطالبه و عندالاستطاعه تقسیم شده است. در مهریه عندالاستطاعه به طرح دعوای اعسار نیازی نیست و اصل بر اعسار زوج است. در اینجا زوجه مدعی به حساب می آید و باید به اثبات توانایی زوج به پرداخت مهریه بپردازد.
در مورد مهریه عندالمطالبه، با صادر شدن حکم بر محکومیت، زوج می تواند با تکیه بر ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت مالی، به طرح دعوای اعسار اقدام نماید و صورت کلیه اموال منقول و غیرمنقول و فهرست نقل و انتقالات اموالش را از یک سال قبل از طرح دعوای اعسار به انضمام استشهادیه (حداقل دو شاهد)، ضمیمه دادخواست کند.
شهود باید اطلاعات دقیق و کافی از شغل، میزان درآمد و نحوه امرار معاش مدعی اعسار را داشته باشند و در جلسه رسیدگی در دادگاه، به تصریح این موضوع که مدعی اعسار به جز مستثنیات دین هیچ مال قابل دسترسی برای پرداخت کردن دین را ندارد، بپردازند.
اصل بر آن است که بدهکار می بایست در مهلت معین از عهده تعهد خود برآید البته این ضرورت بر انجام تعهدات منحصر به تعهدات مالی نیست بلکه باید تعهدات غیرمالی نیز در موعد مشخص اجرا گردند. اما گاهی این امکان وجود دارد که وضعیتی برای شخص متعهد به وجود بیاید که نتواند از عهده انجام تعهدات برآید. یکی از این وضعیت ها اعسار است.
لازم به ذکر است بر اساس مقررات قانون تجارت، در صورتی که تاجری مدعی اعسار باشد می بایست ابتدا دادخواست ورشکستگی دهد و پس از آن با اثبات ادعای وی، معافیت از پرداخت هزینه های دادرسی شامل حال وی خواهد شد. این نکته نیز قابل توجه است که بررسی وضعیت مالی تاجر نیازمند صرف وقت و دقت بسیاری است چرا که ورشکستگی یک تاجر بر اقتصاد کشور و وضعیت سایر تجار تاثیرگذار خواهد بود و درست به همین دلیل اعسار تاجر پذیرفته نمی شود.
در مورد اعسار از هزینه های دادرسی می توان گفت که افراد هنگام مراجعه به مراجع قضایی جهت شکایت در راستای احقاق حقوق خود هزینه هایی را متحمل خواهند شد که از آن با نام هزینه های دادرسی یاد می گردد. هزینه های دادرسی شامل هزینه هایی همچون هزینه تمبر، دستمزد کارشناس، هزینه اجرای قرار معاینه، تحقیقات محلی و مواردی از این قبیل است.
این نکته نیاز به یادآوری است که هزینه های دادرسی از جمله راه های تامین بودجه مملکتی هستند و از طرفی وجود این هزینه ها از طرح دعاوی واهی و بی اساس جلوگیری می کند. در نتیجه تا حدودی از ازدحام بی دلیل مراجع قضایی اجتناب می گردد. این امکان وجود دارد که هزینه های باد شده به قدری بوده که از عهده پرداخت شخص خواهان یا شاکی خارج باشد که در این حالت، موضوع اعسار از هزینه های دادرسی مطرح می گردد.
به بیانی خواهان در حالتی که نتواند هزینه های مقرر قانونی را بپردازد، این حق را دارد که با ارایه دادخواست اعسار از هزینه دادرسی و ارایه دلایل مبنی بر عدم تمکن خود به صورت موقت از تادیه هزینه دادرسی دعوی در مرحله بدوی، واخواهی یا تجدیدنظر معاف گردد. دعوی اعسار از هزینه های دادرسی می تواند همراه با دعوی اصلی یا مستقلا مطرح گردد.
اعسار از هزینه دادرسی باید به استناد استشهادیه دو نفر از افرادی که از وضعیت مالی معسر اطلاع دارند، باشد. این دو نفر باید مدارک و شهادت خود را از بضاعت کم فرد در پرداخت هزینه دادرسی به دادگاه اعلام نمایند.
اعسار در محکومیت های مالی و جزایی به این معنا است که به موجب حکم دادگاه حقوقی یا کیفری در امر جزایی، شخص به پرداخت وجه، مال یا جزای نقدی در حق دیگری محکوم گردد اما توانایی و تمکن پرداخت آن را نداشته باشد. در این حالت شخص برای اثبات ادعای اعسار، باید حداقل چهار شاهد به دادگاه معرفی نماید که نیاز است این شهود از وضع معیشتی و زندگی او مطلع باشند و در استشهادیه به مشخصات، شغل، نحوه گذران زندگی و عدم تمکن مالی مدعی اعسار شهادت دهند. در انتها در صورتی که شخصی بتواند اعسار خود را در دادگاه ثابت کند، می تواند از مزایای معافیت از تمام یا قسمتی از هزینه دادرسی یا استفاده از وکیل بدون پرداخت هزینه استفاده نماید.
در خصوص دادگاه صالح رسیدگی به دعوی اعسار باید گفت، دادگاهی در زمینه اعسار صالح است که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوی را دارد یا در اصل دعوی حکم صادر کرده است. اما اظهار نظر در مورد اعسار از هزینه تجدیدنظرخواهی یا فرجام خواهی با دادگاه نخستینی است که رای تجدیدنظرخواسته یا فرجام خواسته را صادر نموده است نه خود دادگاه تجدیدنظر یا مرجع فرجام. به طور کلی رسیدگی به دعوای اعسار هیچ وقت با دادگاه تجدیدنظر یا مرجع فرجام نیست.
در طی رسیدگی به دعوای اعسار در هر شکلی که مطرح گردد، تمامی تشریفاتی که برای جلسه رسیدگی در دیگر دعاوی لازم است، باید رعایت گردد و روند کار به این شکل است که اصحاب دعوی یعنی مدعی اعسار (معسر) و طرف دعوای اصلی، برای حضور در جلسه رسیدگی در وقت مقرر دعوت می گردند. در این بین حاضر نمودن شهود از جانب معسر بستگی به نظر دادگاه دارد. این امکان وجود دارد که دادگاه به همان شهادت نامه تفصیلی که ضمیمه دادخواست شده، اکتفا نماید و ممکن است از مدعی اعسار بخواهد که شهود خود را حاضر نماید البته خوانده دعوای اعسار هم می تواند دلایلی بر تمکن مدعی ارایه نماید.
این جمله بدین معنا است که در صورتی که خوانده اعسار حاضر نشود و هیچ لایحه ای نیز ارسال ننماید و حتی در صورتی که ابلاغ اخطار هم در شکل قانونی بوده و از جلسه رسیدگی اطلاع حاصل نکرده باشد، حکم را از وضع حضوری خارج نمی کند. در مورد قطعیت یا قابلیت تجدید نظر و فرجام بودن حکم اعسار، قانون نظر خاصی نداشته و همچون دیگر احکام عمل نموده است.
در برخی موارد می توان گفت اعسار که یكی از دعاوی رسمی و قانونی در دادگاه های كشور است به عنوان حربه ای قانونی از سوی سودجویان جهت طولانیتر شدن دادرسی استفاده می گردد. کارشناسان در این رابطه معتقدند که اصلاح قانون و اضافه شدن چند راهكار ساده می تواند هم حق معسران واقعی را حفظ نموده و هم از اطاله بی دلیل دادرسی در هنگام مطرح كردن دعوای اعسار اجتناب نماید.
زمانی که مرد قصد طلاق زن را دارد باید مهریه ایشان را به طور کامل پرداخت کند و تکلیف حقوق مالی زن را مشخص کند. در بعضی از موارد مردان مهریه را به صورت نقدی پرداخت میکنند که مشکلی در این صورت نخواهد بود. اما مواردی به وجود می آید که مردان قصد طلاق همسر خود را دارند ولی توانایی پرداخت مهریه به شکل یک جا و نقدی را ندارند. در ادامه به مدارک تنظیم دادخواست اعسار مهریه عندالمطالبه خواهیم پرداخت.
بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص اعسار مهریه عندالمطالبه دارند.
برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله:
را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.
هزینه ی اخذ وکیل اعسار مهریه عندالمطالبه معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.
هزینه مشاوره از وکیل متخصص اعسار مهریه عندالمطالبه در بازه قیمتی زیر قرار دارد.
20 هزار تومان 200 هزار تومان