قبل از اعطای وکالت به وکیل دادگستری حتماً این مطلب را بخوانید:

(هر آنچه باید در خصوص وکیل گرفتن بدانید)

اکثر قریب به اتفاق وکلا افراد اخلاق مدار و قانونمندی هستند ولی با این وجود قبل از اعطای وکالت، جهت جلوگیری از اختلافات احتمالی و حفظ منافع هر دو طرف بهتر است مراتب توافق طرفین و شیوه همکاری به صورت شفاف مکتوب گردد.

از این رو جهت حفظ حقوق خود، به موارد زیر دقت کنید.

1- احراز هویت وکیل :

در بدو امر و قبل از ارایه هرگونه اطلاعات و امضای قرارداد نسبت به احراز هویت وکیل اقدام نمایید. توجه داشته باشید درخواست بررسی پروانه وکالت یا کارت شناسایی وکیل حق قانونی شما است و این اقدام به هیچ وجه دور از ادب تلقی نخواهد شد. در بسیاری موارد پروانه وکالت وکلا در محل دفتر وکیل نصب و قابل رویت است.

2- نحوه تحویل مدارک:

در ازای تحویل هر مدرک حتماً از وکیل رسید اخذ نمایید. در رسید مربوطه به اوصاف مدرک از جمله اصل یا کپی بودن آن، دارا بودن امضاء و مهر و یا سایر مشخصات اسناد اشاره کنید.

3- قرارداد:

در اعطای وکالت به وکیل دادگستری دقت داشته باشید که دو نوع قرارداد وجود دارد. یک قرارداد در خصوص اختیارات وکیل در رابطه با طرح شکایت یا دعوا یا دفاع از آن است که در فرم وکالتنامه مخصوصی نوشته می شود که اصطلاحاً به آن وکالت نامه دادگاه یا وکالتنامه دادگستری می گویند و دیگری قرارداد مالی یا قرارداد خصوصی که در خصوص مبلغ حق الوکاله و شرایط پرداخت آن است.

الف) وکالتنامه دادگستری:

وکالتنامه با وکیل دادگستری بر روی فرم مخصوص چاپی در سه نسخه تنظیم می شود که یک نسخه جهت ارایه به دادگاه و دو نسخه دیگر برای وکیل و موکل است. این وکالتنامه دارای آرم کانون وکلای دادگستری یا مرکز وکلا قوه قضائیه بوده و دارای شماره سریال می باشد.

باید مورد وکالت و موضوع پرونده در قرارداد ذکر گردد و در وکالتنامه اختیارات قانونی اعطا شود. بسیار دقت شود که بطور مثال اگر تمایلی به اخذ وجه محکوم به توسط وکیل را ندارید و می خواهید شخصاً آن را وصول کنید، نباید اختیار اخذ محکوم به، برای وکیل دادگستری در وکالت نامه قید شود.

توضیح اینکه «محکوم به» آن چیزی است که شخص در حکم دادگاه به آن محکوم می شود مثل پرداخت وجه.

حتماً پس از امضای وکالتنامه، نسخه مربوط به خود را از وکیل تحویل بگیرید.

ب) قرارداد خصوصی مالی:

در این قرارداد باید کل مبلغ حق الوکاله تعیین گردد و توجه داشت که چه مقدار آن در مرحله نخست، چه مقدار در مرحله تجدید نظر و چه مقدار در مرحله فرجام خواهی یا اجرای حکم باید پرداخت شود. چنانچه اخذ حکم به نفع موکل در میزان حق الوکاله تاثیر دارد حتماً باید این موضوع قید گردد. جهت جلوگیری از هرگونه اختلاف احتمالی باید در خصوص مواردی که موجب خاتمه موضوع وکالت قبل از انجام کامل آن از طریق دادگاه می شود مانند حصول توافق یا سازش با طرف مقابل قبل یا بعد از اقامه دعوا، استعفای وکیل، عزل وکیل و ... تصمیم گیری کرد و به صورت شفاف مشخص نمود که وکیل مستحق چه میزان از حق الوکاله خواهد بود.

دقت داشته باشید اگر قسمتی از حق الوکاله باید بعد از قطعیت رای پرداخت شود حتماً شخصاً از قطعی شدن دادنامه اطمینان حاصل کنید. شما می توانید با مراجعه به سامانه ثنا از وضعیت پرونده خود اطلاع پیدا کنید. در غیر اینصورت از وکیل خود بخواهید از شعبه مربوطه گواهی قطعیت دادنامه اخذ نماید.

نکته مهم دیگر این است که قرارداد مالی باید حداقل در دو نسخه تنظیم شود. هر دو نسخه باید کاملا به لحاظ شکل و محتوا یکسان بوده و البته باید یک نسخه در ازای دریافت رسید از سوی وکیل به موکل تسلیم شود و نسخه دیگر در سوابق وکیل بایگانی خواهد شد.

دادگاه‌ها مطابق قانون مالیات‌های مستقیم و همچنین آئین‌نامه تعرفه قانونی حق‌الوکاله می‌توانند از وکیل نسخه قرارداد مالی را جهت تطبیق تمبر ابطالی وکالت مطالبه و رویت کنند.

4- تعیین مبلغ حق الوکاله:

همانطور که می دانید وکیل به عنوان نماینده قانونی افراد، اختیار انجام اموری را که به موجب قرارداد وکالت بین وکیل و موکل توافق شده است پیدا می کند.

مسلما وکیل برای کارهایی که انجام می دهد مستحق دریافت حق الزحمه است و در قرارداد وکالت اصولاً مبلغی به عنوان دستمزد وکیل در نظر گرفته می شود.

اگرچه در خصوص میزان حق الوکاله وکیل تعرفه قانونی وجود دارد لیکن برابر قوانین، حق الوکاله می تواند بر اساس توافق طرفین تعیین گردد. این توافق می تواند برابر تعرفه، کمتر یا بیشتر از آن باشد لیکن توجه داشته باشید مراجع قضایی جهت ابطال تمبر مالیاتی وکلا توافق کمتر از میزان تعرفه را نمی پذیرند و برای مقادیر کمتر از تعرفه نیز، مالیات کامل تعرفه را دریافت می کنند. نکته مهم دیگر اینکه چنانچه در قرارداد خصوصی مبلغی کمتر از تعرفه قانونی توافق شده باشد، دادگاه در زمان صدور رای، حکم به پرداخت مبلغ حق الوکاله به میزان توافق شده صادر خواهد کرد.

به بیان دیگر اگر حق الوکاله بر اساس تعرفه 10 میلیون تومان باشد ولی با وکیل مبلغ 5 میلیون تومان توافق شده باشد، وکیل موظف است بر اساس 10 میلیون تومان تمبر مالیاتی پرداخت کند ولی در صورت محکومیت طرف پرونده، دادگاه صرفاً به پرداخت مبلغ 5 میلیون تومان بابت حق الوکاله وکیل حکم صادر می نماید.

توجه داشته باشید وکیل دادگستری علاوه بر مبلغی که به عنوان علی الحساب مالیاتی در همان ابتدای کار پرداخت می نماید وجوه دیگری از جمله سهم صندوق حمایت وکلا و کارگشایان دادگستری و همچنین سهم کانون وکلای دادگستری را نیز پرداخت می نماید که به ترتیب برابر یک دوم و یک چهارم وجه مذکور است.

پس با توجه به اینکه طبق قانون، وکلای دادگستری مکلف اند در وکالت نامه‌های خود رقم حق الوکاله‌ها را قید نمایند و معادل پنج درصد آن بابت علی‌الحساب مالیاتی روی ‌وکالت نامه تمبر الصاق و ابطال نمایند. بهتر است با تعرفه قانونی حق الوکاله وکلا نیز آشنا شویم. برای آشنایی با تعرفه قانونی حق الوکاله روی این لینک کلیک کنید.

5- وضعیت حق الوکاله سایر دعاوی خارج از وکالت نامه:

ممکن است در جریان رسیدگی، دعاوی دیگری علیه شما طرح گردد یا ورود ثالث و دعوای تقابلی مطرح شود یا حسب تشخیص وکیلتان نیاز به طرح دعوای دیگری باشد. باید توجه داشته باشید دفاع از این دعاوی یا طرح دعاوی مورد بحث، نیاز به انعقاد قرارداد جدید با حق الزحمه خواهد داشت.

6- توکیل به غیر، انجام وکالت به صورت منفرداً یا مجتمعاً:

قید توکیل به غیر در وکالت نامه به این معنی است که وکیل حق دارد موضوع وکالت شما را به شخص دیگری وکالت دهد. چنانچه قصد شما از اعطای وکالت این است که صرفاً وکیل انتخابیتان پیگیر امورتان باشد لذا از اعطای این حق به وکیل خودداری کنید. در صورتی که رضایت دارید وکیلتان در انجام امور وکالت از کمک و همراهی وکیل دیگری بهره مند شود می توانید حق توکیل به غیر را اعطا کنید لیکن توجه داشته باشید چنانچه وکالت به صورت منفرداً باشد یعنی اینکه وکیل دیگر می تواند بدون حضور وکیل شما نسبت به پیگیری امورتان اقدام نماید و چنانچه وکالت به صورت مجتمعاً باشد یعنی فقط با حضور وکیل شما این اختیار را خواهد داشت. شاید در مواردی این توکیل به نفع شما باشد. چرا که ممکن است وکیل شما به جهاتی امکان حضور در جلسه را نداشته باشد و وکیل دیگر می تواند اقدامات لازم را انجام دهد. در هر صورت این حق شما است که از آثار آن مطلع باشید.

7- آگاه باشیم که تعهد وکیل، تعهد به وسیله است و نه تعهدبه نتیجه:

در تنظیم قرارداد با وکیل حتماً به این نکته توجه داشته باشید که تعهد وکیل، تعهد به وسیله است و نه تعهد به نتیجه. در توضیح بیشتر باید بیان داشت تعهد به وسیله یعنی شخص متعهد می‌شود تمام اقدامات لازم را برای حصول نتیجه انجام دهد. در این صورت متعهد اگر به تعهدش عمل کرد و نتیجه حاصل نشد مسئول نیست مانند وکیل که قانوناً مکلف است نسبت به انجام وظایف عرفی مانند تقدیم دادخواست، حضور در دادگاه، دفاع از حقوق موکل و نوشتن لایحه و .. اقدام نماید لیکن تعهدی نسبت به اخذ رای به نفع موکل ندارد چراکه رای توسط قاضی صادر می شود و نتیجه تصمیم قاضی خارج از اراده و قدرت وکیل است. ولی تعهد به نتیجه یعنی شخص، تعهدی را بر عهده می‌گیرد و التزام می‌دهد که حتماً نتیجه حاصل شود. در این موارد رسیدن به نتیجه دست متعهد است و اگر همه شرایط طبق روند عادی امور باشد طرف می‌تواند به تعهدش عمل کند مثل تعهد پیمانکار ساختمان.

8- وکالت تضمینی وجود ندارد:

وکیل نمی تواند نتیجه دعوی را تضمین نماید. اما می تواند با توجه به علم و تجربه خود از رویه قضائی، نتیجه را تا حدی پیش بینی کند. بنابر این وکالت تضمینی، وکیل تضمینی، قبول پرونده و پرداخت حق الوکاله به شرط تضمین و پیروزی و غیره صحیح نیست و تخلف انتظامی است

9- از تعهدات خود نیز با خبر باشیم:

موکل نیز دارای تعهداتی است. مثلاً هر زمان که وکیل دادگستری یا دادگاه لازم بداند، اصل اسناد را در قبال گرفتن رسید، در اختیار وکیل دادگستری قرار دهد. همچنین پرداخت تمام هزینه های دادگستری از جمله هزینه دادرسی، هزینه اوراق، هزینه تهیه تصویر از اوراق، حق الزحمه کارشناسی، هزینه سفر و غیره به عهده موکل است. همچنین تودیع خسارت احتمالی در قرار تامین خواسته یا دستور موقت ( تضمینی که تا پایان رسیدگی به دادگاه پرداخت می شود ) به عهده موکل است و اگر این هزینه ها به موقع پرداخت نگردد و خسارتی متوجه موکل شود، موکل شخصاً مسئول این خسارت ها خواهد بود.

معرفی شهود، مطلعان و حاضر کردن آنان در دادگاه و دادسرا و تهیه وسیله اجرای قرارها و کارهای از این دست نیز به عهده موکل است.

عرفاً موکل متعهد است که کارهای اداری مربوط به خارج از دادگستری را شخصاً انجام دهد مگر این که خلاف آن در قرارداد توافق شود.

دقت شود چنانچه موضوع دعوا ممکن است به جلب طرف مقابل منتهی گردد بهتر است در خصوص ترتیبات آن توافق شود تا از اختلافات آینده جلوگیری شود. به طور مثال توافق شود که برگ جلب توسط وکیل از دادگاه اخذ شود و موکل شخصاً اقدامات جلب مانند حضور در مراجع انتظامی و غیره را انجام دهد و یا اینکه امور جلب به همراه وکیل صورت گیرد و یا پیش بینی اینکه چنانچه مثلاً بیش از سه مرتبه امکان جلب طرف مقابل به همراه وکیل ممکن نشد وکیل تکلیفی در پیگیری جلب طرف مقابل ندارد و مواردی از این دست.

امیدواریم که توانسته باشیم با بیان موارد فوق شما را نسبت به تعهدات طرفین آگاه سازیم تا با اطلاعات کافی نسبت به اعطای وکالت اقدام نمایید.

این امر موجب می گردد تا ضمن حفظ حقوق طرفین، از بروز سوء تفاهم و اختلافات احتمالی جلوگیری شود.

افرادی که برای پیگیری پرونده های خود وکیل استخدام می کنند ممکن است از عملکرد وکیل خود رضایت نداشته باشند و اقدامات وکیل را خلاف قانون بدانند و بخواهند از او شکایت کنند. برای این کار باید از وکیل به کانون وکلایی که وکیل در آنجا عضو است مراجعه کرد و بعد از آن، درصورت موجه بودن موضوع، شکایت به دادسرای انتظامی وکلا فرستاده می شود .

در صورتی که شما از طریق سامانه دادسان نسبت به انتخاب وکیل اقدام نمایید و تصویر قرارداد وکالت خود را برای سامانه ارسال کنید ما موظف خواهیم بود امور شما را تا زمان خاتمه پرونده پیگیری کنیم و در صورت بروز هرگونه اختلاف احتمالی با وکیلتان مستند به توافقات مندرج در قرارداد ارسالی شما نسبت به دفاع از منافع شما اقدام نمائیم و همیشه حافظ حقوق شما باشیم.