تدلیس یا فریبکاری انجام عملیاتی است که زن یا مرد و یا شخص ثالثی در امر ازدواج اعمال کرده و موجب فریبکاری در عقد و ازدواج شده است، این فریبکاری در عقد یا نکاح طبق قانون جرم محسوب شده و فریب دهنده مجازات خواهد شد.
تدلیس در لغت به معنای ظلمت و تاریکی، حقه و نیرنگ، فریب و کتمان و یا پنهان کردن واقعیت است، و مفهوم اصطلاحی تدلیس از معنای لغوی آن دور نبوده و هر گونه کتمان و دروغ زوجین در هنگام عقد و نکاح سبب فسخ نکاح و از بین رفتن رابطه می شود.
نکاح رابطه ای است حقوقی و اخلاقی که به وسیله عقد بین زن و مرد به وجود می آید و این دو، بعد از نکاح می توانند آزادانه با همدیگر زندگی کنند. اما انواع نکاح عبارت است از نکاح دائم که در آن زن و مرد به صورت دائم نسبت به هم متعهد می شوند ولی نکاح موقت، نکاحی است که در آن زن و مرد برای مدت معینی به عنوان زن و شوهر شناخته می شوند و در صورت اتمام این مدت می توانند آن را تمدید کنند و یا اینکه تصمیم به قطع این رابطه نمایند.
مهریه یا صداق مالی است که بعد از نکاح و جاری شدن صیغه عقد، زن مالک آن شده و می تواند هر نوع دخل و تصرفی در مهریه داشته باشد اما وجود این مهریه بدان معنا نیست که عقد نکاح بدون وجود مهریه باطل می شود و یا اینکه بعد از عقد و نکاح امکان تعیین مهریه وجود نداشته باشد بلکه پس از ازدواج زن می تواند میزان و نوع مهریه خود را تعیین نماید.
بر خلاف عقد دائم، تعیین مهریه زن در عقد موقت یکی از ارکان اصلی عقد بوده و تعلیق یا عدم ثبت آن سبب بطلان عقد موقت خواهد شد بنابراین زوجه می تواند در صورت فسخ نکاح موقت از طرف زوج، مهریه و سایر حق و حقوق ثبت شده فی مابین را از زوج مطالبه نماید.
مجازاتی که برای تدلیس در نظر گرفته شده است به دو روش می تواند اجرایی شود یکی اینکه شخص فریب خورده با شکایت کیفری از فردی که وی را فریب داده است از دادگاه تقاضای مجازات فرد متقلب کند و یا اینکه فرد فریب خورده اقدام حقوقی کرده و تقاضای فسخ نکاح نماید.
اختیار فسخ فوری در صورت وجود تدلیس در نکاح و مهریه این است که اگر فرد فریب خورده بعد از فهم و آگاهی پیدا کردن از فریب اقدامی فوری در خصوص فسخ نکاح و مهریه انجام ندهد حق فسخ مهریه از وی ساقط خواهد شد. البته این ساقط شدن حق فسخ برای وقتی است که فرد فریب خورده اطلاعی در مورد حق فسخ و اجرای فوری آن نداشته باشد.
در خصوص این امر رویه مشخصی تعریف نشده است اما در کل هرگاه تدلیس به وسیله شخص ثالثی واقع گردد زوج یا زوجه فریب خورده می تواند بعد از علم به این که طرف دیگر سبب تدلیس در نکاح و مهریه شده است در دادگاه با عنوان تبانی یا مباشر معنوی از فرد متقلب شکایت نماید.
در مورد نحوه ی فسخ نکاح بعد از فهم موجبات تدلیس در نکاح و مهریه فرد فریب خورده می تواند به دو روش عمل کند، روش اول این هست که فرد ذینفع به محض اطلاع از موجبات فسخ خود سریعاً نکاح را از جانب خویش فسخ نموده و به موجب اظهارنامه مراتب اعمال اراده خود را به طرف مقابل اطلاع دهد. و اما روشی دیگری که برای اقامه تدلیس در نکاح و مهریه می تواند موجود باشد این می باشد که فرد ذینفع در این دعوی، بدون فسخ عقد با تقدیم دادخواست به دادگاه با برشماری موجب فسخ نکاح، صدور حکم بر فسخ عقد را طلب نماید در این روش، نکاح زمانی فسخ می شود که رای دادگاه صادر گردیده و قطعی شود.
یکی از مسائلی که ممکن است زوجین بر سر آن به اختلاف بکشند همین دعوی استرداد طلا و جواهرات می باشد به عبارت دیگر ممکن است که مرد به مناسب های مختلف برای همسر خویش هدایای گرفته باشد حال بعد از اختلافات به وجود آمده در دوران نامزدی یا طلاق و یا شاید بعد از ازدواج و زندگی مشترک چند ماهه و فهمیدن موجبات تدلیس خواهان هدایای خریداری شده و قصد پس گرفتن آن ها را نیز داشته باشد در خصوص گرفتن این هدایا اختلاف نظرهای متفاوتی وجود دارد اما در کل شرایط پس گرفتن این هدایا بستگی به این خواهد داشت که زن قبل از عقد از مرد جدا می شود یا بعد از آن، چرا که طلا و جواهراتی که مرد به مناسبت های مختلف به همسر خود می دهد می تواند مشمول عقد هبه در قانون مدنی قرار گیرند.
از آنجایی که شرایط فریبکاری و تدلیس در امر ازدواج و عقد به حد بالایی رسیده است این امکان وجود دارد که زوجین بعد از گذشت چند سال زندگی مشترک تازه متوجه بعضی از موجبات فسخ نکاح خویش شوند. به عنوان مثال مرد در زندگی مشترک با همسر خویش بیماری روانی خود را از وی برای چند سال مخفی کرده باشد و زن بعد از گذشت چند وقت از دوران زندگی مشترک، متوجه بیماری همسر (زوج) خود شود، در این مورد بخصوص، اینکه زوجه حق فسخ را خواهد داشت یا نه عمل به آن مطابق نظریه پزشک قانونی خواهد بود. اما در کل در صورت فهم موجبات تدلیس در نکاح و مهریه، ذینفعان در خصوص تحقق حق و حقوق خود باید با مشاوران و وکلای متخصص در این حوزه مشورت نمایند.
براساس ماده 647 قانون مجازات اسلامی، چنانچه هر یک از زوجین (زن یا مرد) قبل از عقد ازدواج طرف خویش را با اوامر واهی از قبیل: تحصیلات عالیه، تمکن مالی، شغل و یا داشتن سمت خاصی فریب دهد و مبنای عقد براساس هر یک از این تدلیس ها باشد شخص فریبکار به حبس تعزیری از شش ماه تا دو سال محکوم می گردد، اما نکاتی که در خصوص این قانون می تواند وجود داشته باشد عبارت است از:
از دیگر آثار تدلیس برای شخص فریب خورده می توان به مطالبه خسارات و زیان های به وجود آمده اشاره کرد. طبق قانون مدنی هرگاه نکاح ناشی از تدلیس و دروغ باشد فرد ذینفع در فسخ نکاح حق مطالبه خسارت را خواهد داشت.
در اسلام، پیوند زناشویی، یک پیوند مقدسی است که علت آن را آرامش روحی و جسمی بشر و داشتن جامعه انسانی سالم دانسته است. اما گاهی به علت وجود دلایلی، از جمله تدلیس در نکاح و مهریه و یا تدلیس در ازدواج این اهداف آن گونه که باید محقق نمی گردند. و شرایط زمانی برای طرفین سخت تر می شود که فرد بزه دیده اطلاعات حقوقی و دانشی جامع در خصوص حق و حقوق خود نداسته باشد بنابراین، حضور یک وکیل متخصص و باتجربه برای رسیدگی به دعوی تدلیس نکاح در دادگاه، می تواند نتیجه و ثمر مثبتی برای فرد بزه دیده داشته باشد.
بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در تدلیس در نکاح و مهریه دارند.
برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله
را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.
هزینه ی اخذ وکیل برای تدلیس در نکاح و مهریه معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.
هزینه گرفتن مشاوره از وکیل متخصص تدلیس در نکاح و مهریه در بازه قیمتی زیر قرار دارد.