به سندی که در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم شده باشد، وکالت بلاعزل گفته می شود. در وکالت بلاعزل شیوه ی امر به این گونه است که وکیل یک سری اختیارات از موکلش دریافت کرده و موکل توانایی پس گرفتن این اختیارات را نخواهد داشت. وکالت یک نوع عقد به حساب می آید و موضوعات مرتبط با آن در قانون مدنی به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است.

علت تنظیم وکالت بلاعزل

تنظیم سند رسمی در خصوص املاک، نیازمند وجود پایان کار و صورت مجلس تفکیکی ملک می باشد و در فرضی که ساختمان فاقد پایان کار است، طرفین به توافق می رسند که به جای تنظیم سند قطعی، وکالت نامه فروش تنظیم نمایند و داخل متن وکالت نامه شرطی گنجانده شود که موکل یا فروشنده، حق عزل وکیل یا خریدار را نخواهد داشت. تا این مرحله مسئله و اشکال به اقدام خریدار و فروشنده وارد نمی باشد. مشکل از وقتی شروع می شود که یکی از طرفین معامله فوت نماید و یا اینکه معامله اصلی به به هر نحوی از بین برود. در این صورت دعاوی مربوط به وکالت نامه بلاعزل شروع می شود.

معمولا پیشنهاد می شود فقط در امور جزیی وکالت بلاعزل بدهند. به این خاطر که وکالت بلاعزل باعث سلب اراده موکل شده و در نتیجه اگر وکالت بلاعزل محدود به یک زمان مشخص باشد، بهتر است.

دقت شود که اسقاط حق عزل موکل، در شرایطی اعتبار دارد که با نظم عمومی تداخل نداشته باشد زیرا این وضعیت در تعارض با با آزادی و اراده شخص است. 

وکالت بلاعزل در چه صورت از بین می رود؟

• در صورت مرگ یا جنون هر کدام از طرفین، وکالت بلاعزل از میان می رود. تفاوت وکالت بلاعزل با وکالت عادی در عزل وکیل می باشد. یعنی در یک بازه زمانی مشخص، حق عزل وکیل توسط موکل از بین رفته و توانایی مرخص کردن وکیل را نخواهد داشت.
• استعفا یا انصراف دادن وکیل مربوطه از مورد وکالت نیز باعث از بین رفتن وکالت بلاعزل خواهد شد. یعنی هر وقت وکیل قصد کند، می تواند با بیان کردن استعفای خودش به وکالت بلاعزل پایان ببخشد.
• اگر موکل مورد وکالت را انجام دهد، وکالت بلاعزل تمام می شود. البته در صورتی که انجام دادن مورد وکالت به وسیله موکل، حقوق وکیل را زیر پا نگذارد و با آن در تضاد نباشد.

در چه جایی می توان از وکالت بلاعزل استفاده کرد؟

وکالت زوجه در طلاق

بر اساس قانون مدنی و قانون حمایت خانواده، حق طلاق با مرد است، ولی می توان حین عقد نکاح این شرط را گذاشت که که وکالت در طلاق از طرف مرد به زن داده شود تا در هر زمانی که تصمیم به طلاق و جدایی گرفت، به امور قانونی مربوطه اقدام کند.

وکالت در معاملات

همچنین وکالت بلاعزل بر مواردی نظارت دارد که در بیشتر معاملات خرید و فروش خانه یا ماشین، فروشنده پس از دریافت کل هزینه به خریدار وکالت بلاعزل داده که اقدامات قانونی لازم را برای تنظیم سند تدارک ببیند.

موارد ابطال وکالتنامه

عقود و قراردادها جزو سه حالت کلی زیر قرار دارند:

قراداد صحیح

وقتی کلیه شروط صحت عقد مطابق ماده ی 190 قانون مدنی وجود داشته باشند، عقد صحیح بوده و به ایجاد اثر حقوقی از خودش می پردازد.

قرارداد غیرنافذ 

زمانی که یک شرط از شرایط صحت عقد ناموجود باشد، اما بعدا این شرط توانایی الحاق شدن به عقد را داشته باشد، عقد وارد وضعیت غیرنافذ می شود. در این مرحله اگر شرط مذکور به عقد اضافه شود، عقد صحیح است. به عبارت دیگر می توان گفت عقد غیرنافذ، بین دو حالت صحت و بطلان قرار دارد و امکان حرکت به سوی هر کدام از این دو وضع را دارند.

قرارداد باطل 

زمانی که شرط یا شروطی از شرایط صحت عقد ناموجود باشند، اما اضافه شدن این شرط یا شروط هم بعد عقد باعث نجات آن از باطل بودن نشود. این عقد هیچ وقت صحیح نخواهد شد.

شرایط صحت وکالت نامه

بر اساس ماده ی 190 قانون مدنی، شروط زیر برای صحیح بودن وکالت بلاعزل الزامی است. در صورت عدم برقراری این شرایط، باید نسبت به ابطال وکالت بلاعزل اقدام کرد:

• طرفین بر وکالت دادن قصد و رضایت داشته باشند.
• وکیل و موکل هر دو دارای اهلیت باشند.
• باید وکالت در مورد یک موضوع معین باشد.
• مشروعیت برای وکالت.

اقدامات لازم به جهت تنظیم وکالت بلاعزل

در مرحله اول وکیل و موکل باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه و مدارک شناسایی خود را (شناسنامه و کارت ملی) برای احراز هویت و تنظیم وکالت به دفترخانه تقدیم کنند. در وکالت بلاعزلی که مربوط به معاملات است باید مدارک مالکیت آن مال نیز تقدیم دفترخانه گردد.

برای ممانعت از وارد شدن و یا ایجاد عواقب ناخوشایند، در تنظیم وکالت بلاعزل مدت معینی ذکر شود تا در اگر طی زمان تعیین شده، وکیل به هر دلیلی توانایی انجام دادن مورد وکالت را نداشت، وکالت بلاعزل پس از آن تاریخ معین از میان برود. در نتیجه با داشتن احتیاط کافی و بررسی همه جانبه امور، می توان مانع ورود ضرر شد و از آن جلوگیری کرد.

معنای ضم وکیل در وکالت بلاعزل 

ضم وکیل در وکالت یعنی موکل اضافه بر وکیلی که به خدمت او درآمده، به انتخاب یک وکیل دیگر می پردازد و به او یادآور می شود که به جهت انجام هر عملی باید به وکیل اول مشورت کرده و او را مطلع کند. به بیانی دیگر هر امری که انجام می گیرد یا با موافقت هر دو وکیل است یا با نظارت موکل. این اقدام برگزیدن دو وکیل، ضم وکیل نام دارد.

چگونه کار خود را