دستور صادر شده از طرف قاضی، حکم جلب نام دارد. بر اساس مراحل مختلف حکم جلب، قاضی اقدام به صدور دستور دستگیری افراد می کند. جلب در لغت یعنی کشیدن، ربودن، بازداشت یا دستگیری.

حکم جلب یا قرار جلب

حکم جلب در اصطلاح حقوقی، قرار جلب یا دستور جلب نامیده می شود. همچنین حکم در اصطلاح حقوقی به معنی رای دادگاه می باشد.

حکم جلب، رای در نظر گرفته نمی شود و فقط یک نوع دستور است. بنا به قانون، جلب متهم به استثنا موارد ضروری باید در روز به عمل آید و بازپرس و یا قاضی کشیک می بایست در همان روز، مسئله را روشن و تعیین و تکلیف کنند.

چگونگی صدور حکم جلب

• اجبار فرد به اجرای حکم
• انجام تحقیقات و رسیدگی های بیشتر در مورد فردی که از او شکایت به عمل آمده

اجبار فرد به اجرای حکم

در این مرحله از صدور حکم جلب، شخصی که از او شکایت شده، از اجرای حکم خودداری می کند. در این شرایط، قاضی حکم جلب وی را صادر می کند و پس از آن با همکاری ضابطین قضایی و مامورین نیروی انتظامی، آن فرد دستگیر شده و به محضر دادگاه انتقال داده می شود.

تحقیقات و رسیدگی های بیشتر

بعضی اوقات برای روشن شدن روند دادرسی و تعیین و تکلیف مسئله، قاضی پرونده از متهم می خواهد که در دادگاه حضور داشته باشد. در صورت عدم حضور شخص در دادگاه، حکم جلب او صادر خواهد شد. شخص جلب شده در این مورد به عنوان متهم شناخته می شود اما هنوز جرم او به اثبات نرسیده است.

در پروسه ی دعاوی حقوقی، اگر خود بدهکار طی زمان اجرای حکم، مالی را به دادگاه معرفی کرده باشد و یا به هر صورتی مالی از او به اجرای احکام معرفی شده باشد، قرار جلب صادر نخواهد شد.

نکات کلیدی در صدور حکم جلب

• فرد شاکی یا وکیل قانونی او، حکم جلب را تحویل می گیرند. در حکم جلب نام آن ها ذکر شده است؛ در نتیجه فقط شاکی یا وکیل قانونی وی توانایی این کار را دارند که برگه جلب را به کلانتری ارائه کند. برای این امر که باید کارت شناسایی را برای احراز هویت همراه خودشان داشته باشند.
• صدور برگ جلب سیار به معنای ورود به منزل و محل کار شخصی که از شکایت شده، نمی باشد و بدون دستور قضایی نمی توان وارد این مکان ها شد.
• وقتی به کلانتری مراجعه می شود، باید اصل برگه جلب به مامورین ارائه داده شود. به همین خاطر تحویل کپی حکم جلب هیچ گونه اعتباری ندارد.
• شخص شاکی وظیفه دارد طی مدت زمانی که در حکم جلب درج شده، به جلب متهم اقدام نماید. در وضعیتی که مهلت حکم جلب به پایان برسد، مامورین کلانتری هیچ اقدامی انجام نخواهد داد و شاکی باید مجددا به شعبه مورد نظر مراجعه کند و حکم جلب دیگری را دریافت کند.
• هر برگ جلبی که صادر می شود، تنها قابلیت اجرا در همان حوزه قضایی را دارد. مثلا اگر آدرس متهم در تبریز باشد، در شهرهای دیگر مثل کرج نمی توان از آن استفاده نمود. باید برای جلب متهم در شهر دیگر، نیابت قضایی اخذ شود.
• معمولا زمان انجام حکم جلب از طلوع آفتاب تا غروب آفتاب می باشد؛ مگر اینکه یک زمان تعیین شده و مشخص در برگه جلب ذکر شده باشد.

تفاوت میان چک حقوقی و چک کیفری

چک در چه زمانی حقوقی می باشد؟

• اگر تاریخ چک صادر شده، دارای تاریخی به جز تاریخ صدور باشد، چک حقوقی خواهد بود و از طریق کیفری نمی توان برای پیگیری چک اقدام کرد. فرد صادر کننده چک، مجازات کیفری نخواهد شد.
• زمانی که چک به دلایل دیگری بجز بدهکار بودن صادرکننده باشد، یعنی برای ضمانت یک معامله یا تعهد صادر شده باشد. رسیدگی به این چک را نمی توان از راه کیفری انجام دارد و چک حقوقی است. به طور مثال اگر چک صادر شده برای ضمانت تخلیه ملک از سمت مستاجر باشد.
  دقت شود؛ اگر بتوان این مسئله که «صادر کننده، تاریخ را در زمان صدور چک ننوشته» را ثابت کرد، باز هم چک حقوقی است و صادر کننده مجازات کیفری ندارد.
• اگر از تاریخ چک مدت زمان شش ماه گذشته باشد و فرد دارنده برای اخذ گواهی عدم پرداخت اقدام ننماید، یا شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت یا همان گواهی برگشت چک گذشته باشد و شخص دارای چک شکایت نکرده باشد، این چک حقوقی است و صادر کننده را نمی توان مجازات کیفری کرد.
• در صورتی که بتوان اثبات کرد چک داده شده سفید امضا بوده است.
• اگر در متن چک، وصول وجه آن مشروط به تحقق یک اتفاق باشد.
• زمانی که چک برای تضمین انجام معامله و یا تعهد است و این موضوع در متن چک ذکر شده باشد.
• وقتی که بدون قید در متن چک مشخص شود: وصول وجه آن مبتنی بر تحقق شرط بوده یا چک بابت تضمین انجام معامله یا تعدی است.

چک در چه زمانی کیفری می باشد؟

اگر چک صادر شده دارای شرایط و ویژگی های یک چک حقوقی نباشد و به طور کلی چک سفید امضا هم نباشد، وصول وجه نوشته شده در آن مشروط به تحقق یک اتفاق نباشد و همچنین برای ضمانت یک معامله و تعهد نباشد، این چک کیفری است؛ البته اگر دارنده چک طی مدت شش ماه از تاریخ صدور چک، برای گرفتن گواهی عدم پرداخت و طی مدت شش ماه، به دریافت گواهی عدم پرداخت نسبت به طرح شکایت کیفری اقدام کرده باشد.

نکاتی در مورد چک حقوقی

چک حقوقی نیز معتبر است، اما نمی توان صادر کننده چک را تحت تعقیب کیفری قرار داد. این نوع از چک به عنوان سندی است که روی طلبکار بودن دارنده چک دلالت دارد. می توان با در دست داشتن چک حقوقی و با تقدیم دادخواست، به توقیف اموال صادر کننده دست زد، بجز این که صادر کننده چک اثبات کند طلبی وجود ندارد و یا چک به جهت معامله ربوی صادر شده است. توجه شود تنها شکایت کیفری برای وصول وجه چک کفایت نمی کند. به همین علت زمانی که این دعوی به نتیجه برسد، تنها مجازات حبس را برای فرد صادر کننده ی چک به دنبال دارد.

نقش وکیل متخصص در حکم جلب چک حقوقی چیست؟

هنگام انتخاب وکیل حکم جلب چک حقوقی، ویژگی ها و معیارهای بسیاری هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند. پیش از هر تصمیمی باید توجه کرد که در ابتدا باید در مورد سابقه، تجربه، میزان مهارت و همچنین نوع عملکرد وکیل حکم جلب چک حقوقی تحقیق کرد. در صورت پیگیری پرونده از طریق وکیل متخصص و باتجربه حکم جلب چک حقوقی، زمان صرف شده برای صادر شدن حکم جلب علیه صادر کننده چک، کمتر خواهد بود. همچنین به حضور شاکی یا خواهان در دادگاه نیازی نخواهد بود. 

چگونه کار خود را