برای درخواست انحصار وراثت ، باید دادخواستی با همین مضمون به شورای حل اختلاف تقدیم نمود. اما پرسشی که در این جا مطرح می شود این است که این دادخواست را باید چه کسانی تنظیم و امضا نماید؟ قطعا نخستین گروه، وراث متوفی هستند که حق درخواست انحصار وراثت دارند. در صورتی که متوفی، پدر، مادر یا فرزند داشته باشد، آن ها جزو طبقه اول وارثان هستند و آن ها چنین دادخواستی را تنظیم و تقدیم دادگاه می نمایند. دومین گروه، اشخاص ذین فع هستند. ذی نفع به کسی گفته می شود که در اموال متوفی نفع دارد، مانند طلبکار متوفی به عنوان مثال کسی که متوفی در وجه او چک کشیده است، به میزان مبلغ چک در اموال متوفی نفع دارد یا ورثه،کسی که متوفی به سود او وصیت کرده یا کسی که از طرف متوفی مامور اجرای وصیت شده است.

(وصی) می توانند درخواست صدور گواهی انحصار وراثت نمایند. مخالفت یا عدم همکاری یک یا چند تن از ورثه به هر دلیلی که باشد مانع رسیدگی و صدور گواهی انحصار وراثت نیست. در صورتی که متوفی از اقلیت های مذهبی باشد وراث باید تقسیم نامه هم ضمیمه دادخواست نمایند چون نحوه تقسیم ارث در هر مذهبی با دیگر مذاهب متفاوت است. شورا بر اساس قواعد تقسیم ترکه در مذهب متوفی، نسبت به صدور گواهی انحصار وراثت اقدام می نماید. اگر وراث یا اشخاص ذی نفع متعدد باشند، نیازی به درخواست همگی آن ها نیست و اقدام یک نفر از این افراد برای امضا و ارایه دادخواست کفایت می کند.

مرجع رسیدگی به دادخواست انحصار وراثت چیست؟

مراجع رسیدگی قضایی، تقسیم بندی های متفاوت و مختلفی دارند. در صورتی که دادخواست به دادگاهی ارایه گردد که صلاحیت رسیدگی به موضوع را ندارد، نسبت به صدور قرار عدم صلاحیت اقدام خواهد شد و فرایند رسیدگی به درازا خواهد کشید. در نتیجه برای تقدیم دادخواست انحصار وراثت می بایست به دادگاهی که صلاحیت ذاتی و محلی رسیدگی به موضوع دارد مراجعه گردد. رسیدگی به دادخواست انحصار وراثت در صلاحیت شورای حل اختلاف است، در ماده ۲۰ قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، دعاوی مربوط به ترکه متوفی در دادگاه محلی اقامه می گردند که آخرین اقامتگاه متوفی در ایران، در آن محل بوده است.

در نتیجه معمولا دادگاه صالح برای طرح دعوا، دادگاهی است که متوفی قبل از فوت، در آن زندگی می کرده است. اگر هم آخرین اقامتگاه متوفی مشخص نباشد، رسیدگی در صلاحیت دادگاهی است که آخرین محل سکونت متوفی در ایران در آن حوزه بوده است. در نتیجه در صورتی که شخصی در طول دوران زندگی خود در شهرهای مختلف زندگی کرده باشد و برای مثال آخرین محل سکونتش اصفهان باشد، بعد از فوت، دادگاه اصفهان صلاحیت صدور گواهی انحصار وراثت را خواهد داشت هر چند که شخص در شهر دیگری فوت کرده باشد یا اموال وی در استان دیگری باشد. در صورتی که متوفی وصیت نامه هم داشته باشد، وصیت نامه او نیز به دادخواست انحصار وراثت ضمیمه می گردد.

چه مدارکی برای دادخواست انحصار وراثت لازم است؟

برای اخذ گواهی انحصار وراثت از شورای حل اختلاف باید برخی مدارک ضمیمه دادخواست انحصار وراثت شود. اصلیترین و مهمترین مدرکی که نباید فراموش کنید، شناسنامه و گواهی فوت متوفی است. بعد از فوت و تایید پزشک، اداره ثبت احوال، شناسنامه متوفی را باطل می نماید و گواهی فوت صادر می کند. ارائه اصل گواهی فوت و کپی آن به شورا الزامی است. دومین مدرک استشهادیه محضری است. اسامی همه وراث در فرم مخصوصی که به وسیله دادگستری در اختیار آ نها قرار داده می شود نوشته می شود و توسط دو نفر از اشخاصی که وراث و متوفی را می شناسند در دفتر اسناد رسمی امضاء و امضاء آنها نیز به وسیله دفاتر اسناد رسمی گواهی می گردد.

شما می بایست پیش از مراجعه به شورا این استشهادیه را آماده کرده باشید. رسید گواهی مالیاتی، مدرک مهم سوم است؛ وراث یا ولی یا امین یا قیم یا نماینده قانونی آن ها مکلف هستند در طی مدت ۶ ماه ازتاریخ فوت متوفی اظهارنامه مالیاتی مخصوص را که حاوی تمام اقلام بازمانده از متوفی با تعیین قیمت زمان فوت و همچنین مطالبات و بدهی ها تهیه و تکمیل نمایند و به اداره مالیاتی تسلیم کنند. پس از اینکه مالیات پرداخت شد، اداره مالیات رسید پرداخت مالیات بر ارث صادر می کند که ضمیمه دادخواست می گردد. هر کدام از وراث که به شورا می رود و قصد اقدام دارد باید کپی برابر اصل شده شناسنامه همه وراث را به همراه داشته باشد. به طور کلی مدارک مورد نیاز برای دادخواست انحصار وراثت عبارت از موارد زیر است:

• گواهی فوت متوفی که در سال ۹۸ در بعضی استان ها از جمله تهران به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه درخواست گواهی فوت گرفته می شود.
• استشهادیه محضری
• شناسنامه متوفی
• عقدنامه یا رونوشت
• شناسنامه وراث
• احیاناً وصیت نامه رسمی متوفی

روند رسیدگی به درخواست انحصار وراثت چگونه است؟

پس از این که دادخواست انحصار وراثت به ضمیمه مدارک به شورا تقدیم شد، مدیر دفتر، مدارک را بررسی می نماید تا نقصی نداشته باشد؛ سپس دادخواست را ثبت می نماید و در نوبت رسیدگی قرار می دهد. بعد از ملاحظه اسناد و مدارک تقدیمی، درخواست متقاضی را یک نوبت در روزنامه کثیرالانتشار یا محلی آگهی می نماید و هزینه نشرآگهی نیز به عهده متقاضی است. بعد از سپری شدن یک ماه از تاریخ نشر آگهی در صورتی که کسی اعتراضی نداشته باشد، شورا با عنایت به دلایل و اسناد ارائه شده، گواهی انحصار وراثت را صادر می کند. گواهی انحصار وراثت شامل تصدیق وراثت، تعیین تعداد وراث و نسبت آن ها با متوفی می شود را صادر می کند.

در صورتی که فرد متقاضی صدور گواهی انحصار وراثت، عمدا اسم یکی از ورثه را در دادخواست ننویسد، وارثی که نامش در دادخواست آورده نشده می تواند از او شکایت نماید چرا که، رفتار فرد متقاضی در حکم کلاهبرداری بوده و قانون ایران، این عمل را جرم شمرده است. قانون ضمانت اجرای سنگینی برای این سهل انگاری در نظر گرفته است و چنین فردی ممکن است به عنوان کلاهبردار تحت تعقیب قرار گیرد. در صورتی که پی از نشر آگهی و گذراندن روند قانونی دادخواست انحصار وراثت، شورا گواهی را صادر نمود، سپس فردی پیدا شد و نسبت به این گواهی اعتراض داشت؛ مثلا مدعی شد که او هم از ورثه آن مرحوم است به عنوان مثل همسر دایم دیگر متوفی است، حق دارد به دادگاه تجدیدنظر مراجعه نموده و اعتراض نمایند.

برای مطالبه مهریه از وراث هم نیاز به انحصار وراثت است؟

قطعا جواب این پرسش مثبت است، چه از طریق دادگاه مطالبه مهریه گردد و چه از طریق اداره اجرای ثبت، یکی از مدارک لازم گواهی انحصار وراثت است. توضیح مختصر این که در صورتی که متوفی مالی داشته باشد اول بدهی او مثل مهریه پرداخت می شود و بقیه مال بین وراث تقسیم خواهد شد.

گواهی انحصار ورثه چه انواعی دارد؟

در صورتی که شخص فوت شده دارای اموال باشد باید گواهی انحصار وراثت نامحدود گرفت و در صورتی که دارای اموال نیست صرف اخذ گواهی انحصار وراثت محدودکافی است. توجه داشته باشید در صورتی که در آینده بخواهید ملک یا مال موروثی را بفروشید نیازمند گواهی انحصار وراثت نامحدود هستید.

از لحاظ هزینه بین این دو تفاوت نیست. اما حیث مدت زمان بین آن ها متفاوت است. از مراحل گرفتن گواهی انحصار وراثت نامحدود انتشار آگهی است. فاصله بین انتشار آگهی در روزنامه تا زمان صادر شدن گواهی یک ماه است. در زمینه نشر آگهی نیز لازم نیست کار خاصی انجام بدهید شعبه شورای حل اختلاف به پرونده رسیدگی می نماید و خودشان رایگان نشر آگهی می نمایند.

چه کسانی می توانند به گواهی انحصار وراثت اعتراض کنند؟

اشخاصی که می توانند به گواهی انحصار وراثت اعتراض نمایند، عبارتند از:

• دادستان یا رییس حوزه قضایی: طبق ماده 367 قانون امور حسبی، در همه مواردی كه دادستان تشخیص دهد كه فرد فوت شده وارثی ندارد و درخواست اشخاص برای صادر شدن تصدیق بی اساس است، این حق را دارد به درخواست تصدیق وراثت اعتراض نماید. همین طور وی می تواند در صورتی كه متوفی را بلاوارث بداند، به تصدیق انحصار وراثت در موردی هم كه تصدیق مسبوق به آگهی نبوده است، اعتراض نماید و در هر حال دادستان این حق را دارد از رأی دادگاه تقاضای تجدید نظر کند.
• اشخاص ذی نفع: در صورتی که گواهی انحصار وراثت به ضرر وراث یا اشخاص ذی نفع صادر شود، هر یک از آن ها این حق را دارند به آن اعتراض نمایند.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل دادخواست انحصار وراثت بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص دادخواست انحصار وراثت دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله:

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل دادخواست انحصار وراثت چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل دادخواست انحصار وراثت معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه مشاوره از وکیل متخصص دادخواست انحصار وراثت در بازه قیمتی زیر قرار دارد.