"سرقفلی این مغازه به فروش می رسد." احتمالا بارها با این اصطلاح روبرو شده اید. حال این سوال مطرح می شود که حق سرقفلی به چه معناست؟ یکی از مسائل مهم و رایج حقوقی، حق سرقفلی می باشد. سرقفلی دارای پیچیدگی ها و ابهام های زیادی است. برخی از پیچیدگی های سرقفلی، شامل نوع سرقفلی اعم از رسمی یا غیر رسمی می باشد. ضوابط و قوانین سرقفلی، راه های اعطای آن، مدارک مورد نیاز و ... برخی دیگر از پیچیدگی های سر قفلی می باشد. بهتر است مالکان و مستاجران برای متضرر نشدن، از کمک فردی آگاه به قوانین و می چیدگی های سرقفلی بهره گیرند. وکیل متخصص سرقفلی از پیچیدگی های این راه آگاه است و به مالک و مستاجر کمک شایانی می کند. ما در ادامه این مقاله قصد داریم به تبیین سر قفلی و نقش وکیل متخصص سرقفلی بپردازیم.
حقی که تاجر یا صنعتگر به دلیل جذب مشتری، شهرت یا فعالیت برای ملک خود ایجاد می کند، سرقفلی نام دارد. به بیان دیگر، حقی که مالک برای ملکی که دارای موقعیت خوبی می باشد قائل می شود، سر قفلی نام دارد. سرقفلی تنها مختص مکان های تجاری است و واحد های مسکونی، حقی با نام سرقفلی را ندارد. در قانون پیش از سال 1376، حق سرقفلی و کسب و پیشه یکسان بوده است. با توجه به قوانین پیش از سال 1376، پس از انقضای مهلت اجاره، تا زمانی که مالک مبغلی را به عنوان حق کسب و پیشه به مستاجر پرداخت نکند، نمی توانست اقدام به تخلیه ملک خویش از تصرف مستاجر نماید. اما قوانین پس از سال 1376 دستخوش تغییر شد، بدین صورت که مالک پس از انقضای مهلت اجاره می تواند درخواست تخلیه ملک خویش را از دادگاه داشته باشد.
حق کسب و پیشه در قوانین پیش از سال 1376 صدق می کرد. حق کسب و پیشه بدین صورت بود که پس از پایان مهلت اجاره، موجر تا زمانی که مبلغی را به عنوان حق کسب و کار و پیشه به مستاجر پرداخت نکرده بود، حق تخلیه ملک خود از تصرف مستاجر را نداشت.
مالی که صاحب مغازه هنگام عقد اجاره از مستاجر دریافت می کند، سرقفلی نام دارد. در صورتی که مستاجر سر قفلی مغازه را خریداری نماید، هنگام تخلیه ملک مالک بایستی سرقفلی مغازه را به قیمت روز به مستاجر پرداخت کند. یکی از شروط اصلی سرقفلی، اجاره ای بودن قرارداد می باشد. به بیان دیگر، قراردادی که بین طرفین منعقد می شود، باید عنوان اجاره داشته باشد. همچنین فردی که می خواهد مغازه را اجاره کند، بایستی مبلغ سرقفلی را به طور صریح و دقیق به مالک مغازه پرداخت نماید .
تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه در این است که در حق سرقفلی، مالک پس از انقضای مهلت اجاره می تواند مستاجر را از ملک خویش بیرون کند اما در حق کسب و پیشه، مالک تنها در شرایطی خاص می تواند حکم تخلیه ملک خویش از تصرف مستاجر را دریافت نماید. در حق سرقفلی، رضایت مالک و مستاجر در حین عقد اجاره اهمیت دارد و اگر مالک راضی به اعطای حق سرقفلی نباشد، مستاجر صاحب این حق نخواهد شد. به طور مثال اگر در حین عقد اجاره، مالک و مستاجر توافق کنند که پس از انقضای مهلت اجاره مالک ملزم به تمدید قرارداد است، دیگر مالک حق تخلیه ملک پس از اتمام مهلت اجاره را ندارد.
حقی که تاجر یا صنعتگر برای جذب مشتری، شهرت یا فعالیت تجاری خویش برای ملک خود قائل می شود، سرقفلی نام دارد. حال این سوال مطرح می شود که آیا می توان سرقفلی را توقیف نمود؟ آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا، مسئله ی توقیف سرقفلی را تشریح کرده است. بر اساس این قانون، توقیف سرقفلی امکان پذیر است. همچنین برای فروش سرقفلی، در صورتی که مالک با مسئله ی فروش سرقفلی موافق باشد، این امر نیز امکان پذیر است.
بر اساس، ماده 6 قانون روابط موجر و مستاجر، هرگاه مالک، ملک تجاری خود را به اجاره واگذار کند میتواند مبلغی را تحت عنوان سرقفلی از مستاجر دریافت نماید. همچنین مستاجر میتواند در حین مدت اجاره برای واگذاری حق خود مبلغی را از موجر یا مستاجر دیگر به عنوان سرقفلی دریافت کند، مگر آن که در ضمن عقد اجاره حق انتقال به غیر از وی سلب شده باشد. همچنین اگر مالک از مستاجر سرقفلی نگرفته باشد و مستاجر با دریافت سرقفلی، ملک را به فردی دیگری واگذار کند، پس از انقضای مهلت اجاره آن فرد حق مطالبه ی سرقفلی از مالک را ندارد. همچنین اگر مالک در حین اجاره از مستاجر سرقفلی دریافت کرده باشد، پس از انقضای مهلت اجاره مستاجر حق دریافت سرقفلی به قیمت روز را داراست.
طبق قوانین و مقررات، در برخی شرایط حق سرقفلی ساقط خواهد شد و از نظر قانون دیگر اعتبار نخواهد داشت. در ادامه برخی از شرایطی را که حق سرقفلی از درجه ی اعتبار ساقط می شود بیان می کنیم:
اگر در ضمن عقد اجاره، مالک و مستاجر حق انتقال سرقفلی به دیگری را ذکر نکرده باشند و صاحب سرقفلی اقدام به انتقال سرقفلی به دیگری نماید، حق سرقفلی از درجه ی اعتبار ساقط می شود. در این صورت، مالک می تواند با پرداخت نصف حق سرقفلی، ملک خویش را تخلیه نماید.
تغییر شغل مالک سرقفلی در شرایطی می تواند حق سرقفلی را از درجه ی اعتبار ساقط سازد. مالک سرقفلی بایستی به شغلی که در قرارداد ذکر شده است بپردازد. در صورتی که مالک سرقفلی بدون رضایت مالک ملک، اقدام به تغییر شغل نماید، حق سرقفلی از درجه ی اعتبار ساقط می شود و مالک حق دارد بدون پرداخت هیچ مبلغی، ملک خود را تخلیه نماید.
یکی از مواردی که باعث از بین رفتن حق سرقفلی می شود، تعدی و تفریط مالک سرقفلی در ملک می باشد. تعدی و تفریط در ملک به معنای انجام اقدامات غیر متعارف علیه مال دیگری و عدم ادای تعهدات در حفظ و نگهداری از ملک مالک می باشد. در صورتی که مالک سرقفلی، در ملک تعدی و تفریط نماید، حق سرقفلی از درجه ی اعتبار ساقط می شود و مالک ملک می تواند بدون پرداخت هیچ مبلغی، ملک خویش را تخلیه نماید. به طور مثال، تغییراتی که به اصل ملک صدمه وارد کند یکی از مصداق های تعدی و تفریط است که حق سرقفلی را از درجه ی اعتبار ساقط می نماید.
یکی دیگر از مواردی که می تواند حق سرقفلی را از درجه ی اعتبتر ساقط سازد، تاخیر در پرداخت اجاره بها می باشد. بر اساس قانون، در صورت عدم پرداخت اجاره بها، مالک سرقفلی بایستی تا ده روز پس از موعد پرداخت اجاره بها، اجاره ی خود را پرداخت کند. در صورت عدم پرداخت اجاره بها از جانب مالک سرقفلی، مالک ملک می تواند با مراجعخ به مراجع قضایی، برای مالک سرقفلی اظهار نامه ارسال نماید و در صورتی که پس از ارسال دو بار اظهار نامه، مالک سرقفلی اجاره بها را پرداخت نکند، مالک ملک می تواند دادخواست تخلیه ملک خویش از تصرف مالک سرقفلی را به مراجع قضایی تقدیم نماید.
قانون روابط موجر و مستاجر سال 1356، تخلیه سرقفلی به جهت نیاز شخصی را پیشبینی کرده است. با توجه به این قانون، موجر حق دارد با پرداخت حق کسب و پیشه ملک تجاری خویش را تخلیه کند و دادگاه نیز بدون دادخواست مستاجر برای دریافت حق کسب و پیشه، حکم تخلیه مستاجر و حکم پرداخت حق کسب و پیشه به مستاجر را صادر می نماید. در ادامه قصد داریم برخی از شرایط حصول تخلیه سرقفلی را بیان کنیم:
موجر برای تخلیه ی سرقفلی، باید نیازمند کسب و کار در ملک باشد. به بیان دیگر، موجر برای طرح دادخواست تخلیه سرقفلی، باید به مورد اجاره احتیاج شخصی داشته باشد. اگر موجر دارای شغل و حرفخ معین و مستمر باشد، دادگاه دادخواست تخلیه سر قفلی وی را رد خواهد کرد. موجر زمانی می تواند دادخواست تخلیه سرقفلی را به دادگاه تقدیم نماید که مدارکی مبنی بر بیکاری یا نیاز مالی وی یا ناتوانی در پیدا کردن شغل به دادگاه ارائه کند. بنابراین دادخواست تخلیه سرقفلی باید جهت نیاز شخصی اقامه شود و اگر موجر دادخواست تخلیه سرقفلی را بدون احتیاج شخصی به دادگاه تقدیم کرده باشد، این دادخواست رد خواهد شد. همچنین موجر نمی تواند بر اساس نیاز فرزندان یا نزدیکان خود به کسب و کار در محل، دادخواست تخلیه سرقفلی را به دادگاه تقدیم نماید.
یکی دیگر از شرایط حصوص تخلیه سرقفلی، نیاز فعلی موجر به کسب و کار در محل می باشد. موجر در شرایطی می تواند دادخواست تخلیه سرقفلی را به دادگاه تقدیم نماید که در زمان تقدیم دادخواست، برای گذراندن زندگی و امر معاش به کسب و کار در محل نیاز داشته باشد. بنابراین، موجر نمی تواند به استناد به احتیاج به کسب و کار در آینده، اقدام به تخلیه سرقفلی نماید. حتی اگر ثابت شود موجر در آینده به کسب و کار در محل احتیاج دارد، باز خم نمی تواند اقدام به تقدیم دادخواست تخلیه سرقفلی و در نتیجه، تخلیه سرقفلی نماید و موجر بایستی در زمان نیاز خود به کسب و کار در محل، اقدام به تقدیم دادخواست تخلیه سرقفلی به دادگاه نماید. به طور مثال، اگر موجر 6 ماه دیگر بازنشسته شود و برای امر معاش زندگی به کسب و کار در محل نیاز داشته باشد، باز هم نمی تواند سرقفلی را تخلیه کند و زمان مناسب برای تقدیم دادخواست تخلیه سرقفلی، همان زمان بازنشستگی است.
بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در دادخواست تخلیه سرقفلی دارند.
برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله
را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.
هزینه ی اخذ وکیل دادخواست تخلیه سرقفلی معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.
هزینه ی مشاوره از وکیل دادخواست تخلیه سرقفلی در بازه قیمتی زیر قرار دارد.