زمانی که آمار زندانیان مهریه در سال های اخیر افزایش پیدا کرد، قانون گذار به این فکر افتاد که قوانین موجود در این زمینه را اصلاح کند. ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده که در سال ۱۳۹۱ تصویب شده است، تلاش قانون گذار برای حل این مشکلات بود. در این نوشتار سعی شده است که قانون جدید نحوه اجرای محکومیت های مالی که در سال ۱۳۹۴ تصویب شده است، در این زمینه مورد بررسی قرار داده شود. طرح دعوی اعسار پیش از این مستلزم ضمیمه نمودن یک استشهادیه بود که مفاد آن مبین عدم توانایی مالی مدعی اعسار و همچنین حضور شهود در جلسه دادرسی و ادای شهادت بر فقدان تمکن مالی بدهکار به حساب می آمد. اما در قانون جدید، در این زمینه تغییراتی انجام پذیرفته است.

در ادامه به دعوی اعسار خواهیم پرداخت و درباره مزایای داشتن وکیل دعوی اعسار سخن خواهیم گفت. در ادامه شما می توانید از همین صفحه وکیل اعسار درخواست کنید تا با فهرستی از وکلای متخصص دعوی اعسار آشنا شوید و از این فهرست بتوانید بهترین وکیل دعوی اعسار را با مناسب ترین هزینه بیابید.

طرح دعوی اعسار چگونه انجام می شود؟

در چگونگی طرح دعوی اعسار، بر اساس قانون جدید نحوه اجرای محکومیت های مالی، تغییراتی در اثبات شیوه اعسار پدید آمد، به این شرح که زوج یا هر بدهکاری که مدعی تقسیط مهریه یا هر دینی است، می بایست به همراه دادخواست اعسار، فهرست اموال خود شامل تعداد یا مقدار و قیمت تمام اموال منقول و غیرمنقول را نیز بیافزاید. این فهرست عبارت است از:

• مقدار وجوه نقدی که وی به هر عنوان نزد بانک ها یا موسسات مالی و اعتباری ایرانی و خارجی دارد.
• مشخصات دقیق این حساب ها و نیز همه اموالی که او به هر شکل نزد اشخاص ثالث دارد.
• همه مطالبات او از اشخاص ثالث و همچنین فهرست نقل و انتقالات و هر نوع تغییر دیگر در این اموال، آن هم از زمان یک سال پیش از طرح دعوای اعسار به بعد.

این فهرست باید ضمیمه دادخواست اعسار شود. قانون جدید، در صورت کتمان نمودن اموال از سوی مدیون و در صورتی که مدعی اعسار خود را به طور کذب معسر معرفی کرده باشد، ضمانت اجرای سنگینی را پیش بینی نموده است.

چه کسی باید اعسار را اثبات کند؟

مطابق با قاعده فقهی اَلبَیِّنَهُ عَلَی المُدَعی که مبین این است که در هر دعوایی، اثبات ادعا وظیفه مدعی آن است. به دیگر سخن، شخص مدعی می بایست دلیل و مدرکی برای اثبات ادعایش بیاورد. دعوی اعسار نیز از این قاعده استثنا نمی شود، اما بر اساس قانون جدید نحوه اجرای محکومیت های مالی، اثبات اینکه اظهارات شخص مدعی اعسار دروغ بوده و آن شخص توانایی مالی (ملائت) لازم را برای پرداخت دیون دارد، بر عهده خوانده دعوی اعسار یا همان طلبکار یا زن در دعاوی مهریه است. در صورتی که بستانکار ملائت مدیون را در طول زمان حداقل یک سال پیش از طرح دعوی اعسار اثبات نماید، نوبت به مدیون یا همان خواهان دعوی اعسار می رسد که اعسار خود و یا به دیگر سخن، نداشتن اموال یا دسترسی به اموال خود را برای دادگاه اثبات نماید.

در خصوص مهریه و سایر دعاوی خانوادگی همچون نفقه یا اجرت المثل، دعوی اعسار یا تقسیط به این شکل است که چون مرد هیچ گونه مال یا کالایی را دریافت نمی نماید، در نتیجه بحث اثبات تلف نیز پیش نمی آید، بلکه فقط وضع سابق زوج ملاک عمل قرار می‌گیرد. در نتیجه در صورتی که زوجه نتواند تمکن مالی زوج را در یک سال قبل از طرح دعوی اعسار برای قاضی اثبات نماید، اعسار زوج با سوگندی که در محضر دادگاه ادا می نماید، اثبات می گردد.

اثبات اعسار با شهود چگونه صورت می پذیرد؟

از تغییرات دیگری که در قانون جدید شیوه اجرای محکومیت های مالی برای اعسار قرار داده شده، تغییر در تعداد شهود و چگونگی شهادت آن ها است. بر اساس قانون پیشین و همچنین رویه عملی محاکم دادگستری، در صورتی که شخصی مدعی اعسار از هزینه دادرسی بود و شخص خواهان، نتوانست آن را پرداخت کند، باید شهادت ۲ شاهد را برای اثبات ادعایش ضمیمه دادخواست اعسار می نمود و در صورتی که شخص، مدعی اعسار از محکوم به یا همان اصل دین بود به شهادت ۴ شاهد نیاز داشت. در قانون جدید، برای هر ۲ موضوع، تعداد شهود یکسان (2 نفر) پیش بینی شده است.

همچنین قانون جدید برای قبول نمودن شهادت این ۲ نفر شرایطی را تعیین کرده است، از جمله این که شهود می بایست از میزان درآمد شخص خواهان یا همان زوج در دعوای مهریه و نحوه امرار معاش وی اطلاع داشته باشند و مدت قابل قبولی را با مدعی معاشرت داشته و از اموال وی مطلع باشند و بدانند که مدیون به غیر از مستثنیات دین، اموال دیگری برای پرداخت دیونش ندارد. البته علاوه بر این که این اطلاعات می بایست در محضر دادگاه ابراز شود، شهود باید منشاء این اطلاعات را نیز ذکر نمایند.

دادگاه ها در زمینه دعوی اعسار چه تکلیفی دارند؟

در قانون پیشین، قاضی تکلیفی برای استعلام از مراجع صاحب صلاحیت برای تشخیص تمکن داشتن یا نداشتن مدیون نداشت و به صرف شهادت شهود، دادنامه اعسار صادر می شد، اما قانون جدید تکلیف جدیدی را در دعاوی اعسار برای دادگاه ها مشخص نموده است. بر این اساس، قضات وظیفه دارند بعد از ثبت دادخواست اعسار، وضع مالی مدیون را از مراجع صاحب صلاحیت که از مصادیق آن می توان به بانک ها، اداره های ثبت، اداره راهنمایی و رانندگی و همچون این ها اشاره کرد، استعلام نمایند.

وقتی دعوای اعسار رد می گردد، چه اتفاقی می افتد؟

در قانون پیشین، در صورتی که دعوی اعسار رد شود یا در صورتی که ادعای مدیون مبنی بر نداشتن تمکن مالی، ادعایی بی اساس و صرفا برای اتلاف وقت دادگاه و طولانی کردن دادرسی باشد، سازوکاری برای جبران خسارت بستانکار در نظر نگرفته شده بود، اما در قانون جدید شیوه اجرای محکومیت های مالی، در صورتی که دادخواست اعسار مدیون رد گردد، با تقاضای طلبکار، دادگاه مدعی اعسار را به جبران خسارات بستانکار محکوم می نماید. حتی این قانون در مواردی که مدعی اعسار فهرست اموال خود را به طور کامل اعلام ننماید یا بعد از صادر شدن حکم اعسار، بنا به دلایلی مشخص گردد که شخص مدیون در واقع نه تنها معسر نبوده بلکه متمکن از پرداخت دیون است، دادگاه وی را به حبس تعزیری محکوم می نماید، این حبس می تواند از ۹۱ روز تا ۶ ماه باشد.

ممنوع الخروجی مدیون در قانون جدید چه تغییری کرده است؟

در گذشته و برابر قانون پیشین، تنها مرجعی که امکان این را داشت که مدیون را ممنوع الخروج نماید اداره های اجرای ثبت بود و دادگاه ها در محکومیت های مدنی امکان منع خروج محکوم علیه را نداشتند. از نوآوری های کارآمد و صحیح قانون گذار در قانون جدید این است که واحدهای اجرای احکام دادگاه ها نیز این حق را دارند که شخص مدیون را ممنوع الخروج نمایند.

امکان حبس مدیون در قانون جدید چه وضعی پیدا کرده است؟

یکی از سوال های مهم بعد از تصویب قانون جدید این است که آیا با نسخه های قانون قدیم، باز هم امکان حبس شخص مدیون وجود دارد؟ و آیا مرد در صورت نپرداختن مهریه حبس می گردد؟ در جواب این سوال می بایست گفت که همچنان امکان حبس مدیون با شرایط تعیین شده وجود دارد. در صورتی که شخص مدیون بعد از صادر شدن حکم قطعی و دریافت اجراییه، به پرداخت دین خود اقدام ننماید یا اعسار خود را به اثبات نرساند، بنا به تقاضای بستانکار حبس می گردد. در صورتی که صادر شدن حکم اعسار افزون بر قبول کردن اعسار مدیون متضمن تقسیط مبلغ محکومیت باشد که اکثریت قریب به اتفاق احکام اعسار به این شکل هستند و مدیون اقساط تعیین شده را در موعد مشخص نپردازد، باز هم به استناد ماده ۳ قانون شیوه اجرای محکومیت دهای مالی، امکان صدور حکم جلب مدیون و حبس وی وجود دارد.

در زمینه مهریه نیز فرآیند کار به همین صورت است، با این تفاوت که می باست در نظر داشت مطابق قانون حمایت خانواده، صدور حکم جلب برای همسرانی که مهریه یا اقساط آن را پرداخت نموده اند، منحصرا تا ۱۱۰ سکه بهار آزادی میسر است. در نتیجه در صورتی که مهریه خانمی بیش از ۱۱۰ سکه باشد، در صورت نپرداختن آن تا میزان ۱۱۰ سکه، حکم جلب شوهر صادر خواهد شد، اما برای مهریه های بیش از ۱۱۰ سکه بر عهده زن است تا اموال همسر خود را معرفی و بقیه مهریه را از آن وصول نماید.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل در دعوی اعسار بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص وکیل در دعوی اعسار دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله:

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ داشتن وکیل در دعوی اعسار چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل در دعوی اعسار معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه مشاوره از وکیل در دعوی اعسار بعد از طلاق در بازه قیمتی زیر قرار دارد.