زمانی که عقد نکاح منعقد می شود، زن و مرد در برابر یکدیگر ملزم به اجرای حقوق و تکالیفی می گردند. زن و مرد این حقوق و تکالیف را نه از روی اجبار، بلکه از روی علاقه و دلبستگی انجام می دهند. یکی از این حقوق و تکالیف که بسیار نیز مهم و درخور توجه می باشد، دریافت نفقه زن می باشد. همچنین امروزه یکی از دعاوی رایج در دادگاه های خانواده، دعاوی دریافت نفقه زن می باشد. ما در ادامه این مقاله قصد داریم به بیان تعریف نفقه، جوانب نفقه و نقش وکیل متخصص دریافت نفقه بپردازیم.

نفقه زن چیست؟

ریشه ی کلمه ی نفقه، از واژه ی "نفق" به معنی صرف کردن می آید، همچنین بنا به عرف، نفقه به معنای "هزینه زندگی" می باشد. امروزه زنان نیز پا به پای مردان کار کرده و زندگی خود را اداره می کنند، اما قانونگذار با توجه به ویژگی های ذاتی مرد و مسائل اجتماعی و بر اساس شرع، وظیفه ی ریاست خانواده را بر عهده ی شوهر نهاده است. خانواده دارای جایگاه ارزش والایی می باشد، از آن جا که ریاست این مجموعه مقدس، ارتباط تنگاتنگی با نظم جامعه دارد، مرد نمی تواند این وظیفه ی خطیر را به فرد دیگری واگذار نماید. یکی از اهداف ریاست مرد در خانواده، فراهم کردن محیطی آسوده و مناسب احوالات زن می باشد، در نتیجه بلافاصله از زمانی که نکاح منعقد می شود، پرداخت نفقه ی زن به عهده ی مرد می باشد. مرد موظف است همه هزینه های متداول و متناسب با وضعیت زندگی زن را پرداخت نماید. برخی از نمونه های مهم نفقه که مرد موظف به پرداخت آن است به شرح زیر می باشد:

• مسکن
• پوشاک
• خوراک
• وضعیت بهداشتی درمانی
• اسباب و اساسیه ی منزل

میزان نفقه و معیار محاسبه آن

نفقه یکی از حقوق زن است که مرد ملزم به پرداخت آن می باشد، از این رو نیاز است با میزان نفقه زن و معیارهای محسابه آن آشنا شویم. در صورتی که مرد تعهد خود به پرداخت نفقه را ادا نکند یا در انجام تعهد خود کم کاری کند، زن می تواند برای دریافت نفقه به دادگاه خانواده مراجعه نماید، دادگاه خانواده وظیفه ی محاسبه ی میزان نفقه ی زن را بر عهده کارشناس قرار می دهد. بر اساس دیدگاه حقوقدانان، معیار محاسبه ی نفقه زن شرایط اقتصادی مرد و وضعیت زندگی اجتماعی زوجین می باشد. بنابراین، کارشناس پس از بررسی وضعیت اقتصادی مرد و جایگاه اجتماعی زوجین، اقدام به تعیین مقداری برای نفقه می نماید.

تمکن مالی زن مانع از دریافت نفقه می شود؟

نفقه بر اساس قانون و شرع، یکی از حقوق زن می باشد که شوهر باید آن را ادا کند. دریافت نفقه توسط زن به موجب تمکن مالی زن، خواه توسط ارث بری و خواه حاصل از درآمد شغل وی، ساقط نمی شود .

زن چه اموالی را می تواند به عنوان نفقه دریافت کند؟

اموالی که زن می تواند به عنوان نفقه دریافت کند را می توان در دو گروه به شرح زیر قرار داد:

اموالی که از بین می روند

یکی از اموالی که زن می تواند به عنوان نفقه، دریاف کند، اموالی می باشد که با بهره برداری یا مصرف زن از بین می روند؛ به طور مثال خوراک یا لوازم آرایشی از این دسته اموال هستند. این اموال اموال زن می باشند و ادعای شوهر بر آنها تاثيری نخواهد داشت.

اموالی که از بین نمی روند

نمونه ی دیگری از اموالی که زن می تواند به عنوان نفقه دریافت کند، اموالی هستند که با بهره برداری یا مصرف از بین نمی روند. اگر این اموال، به عنوان هدیه به زن داده شده باشند، تحت مالکیت زن قرار دارند، به طور مثال زیور آلات و پوشاکی که مرد به زن هدیه می دهد. اگر این اموال هدیه ی مرد به زن نباشند، زن تنها اجازه ی بهره برداری از این اموال را دارد و در مالکیت وی قرار نمی گیرد. مثالی از این اموال، مسکن و اسباب خانه می باشد.

شرایط تعلق یا عدم تعلق نفقه به زن

بر اساس ماده 1102 قانون مدنی، زمانی که عقد نکاح به طور صریح واقع گردد، رابطه زوجیت و حقوق و تکالیف زوجین برقرار می گردد. در نتیجه، از زمان عقدنامه ازواج، مرد موظف به پرداخت نفقه ی زن می باشد. همچنین بر اساس ماده 1108 قانون مدنی، اگر زنی بدون مانع مشروع و قانونی، از انجام حقوق و تکالیف مربوط به زوجیت سر باز زند، نفقع به وی تعلق نخواهد گرفت. بر اساس این دو ماده، تعلق گرفتن نفقه به زن بر اصل پیروی زن از شوهرش یا تمکین می باشد. عدم تمکین زن، باعث از بین رفتن حق دریافت نفقه برای وی می شود و بار اثبات عدم تمکین زن بر عهده ی شوهرش می باشد. همچنین اگر زن با استناد به موانع مشروع و قانونی اقدام به عدم تمکین شوهرش نماید، از دریافت نفقه محروم نخواهد شد. برخی از دلایل موجه و مشروع برای عدم تمکین به شرح زیر می باشد:

• زن می تواند تا زمانی که مهریه ی خود را دریافت نکرده است، با استفاده از حق قانونی خود اقدام به عدم تمکین شوهرش نماید و از دریافت نفقه محروم نخواهد شد.
• زن در زمان عادت ماهیانه یا بیماری واگیردار می تواند شوهرش را تمکین کند و از دریافت نفقه محروم نخواهد شد.
• ترس از آزار بدنی، مالی یا شرافتی می تواند دلیلی دیگر برای عدم تمکین شوهر باشد که منجر له عدم دریافت نفقه نخواهد شد.

دریافت نفقه در ازدواج موقت

دریافت نفقه یکی از حقوق واجب در ازدواج دائم می باشد، اما در ازدواج موقت، زمانی زن می تواند دریافت نفقه را مطالبه کند که نفقه یکی از شروط ضمن عقد وی باشد یا شرایط زندگی زن بر اساس نفقه قرار گرفته باشد. به بیان دیگر، دریافت نفقه از جانب زن در ازدواج موقت، بیشتر جنبه ی قراردادی دارد تا قانونی، به این معنا که اگر زن و مرد در خصوص نفقه به توافق رسیده باشند، زن می تواند تقاضای دریافت نفقه را داشته باشد. همچنین در پاره ای از موارد، دادگاه از اوضاع و احوال زندگی زن و مرد مانند مدت ازدواج موقت، فرزندان یا محل سکونت آن ها به توافق طرفین برای دریافت نفقه یا عدم دریافت نفقه پی می برد.

دریافت نفقه و طلاق

طلاق انواع مختلفی دارد و احکام مربوطه دریافت نفقه با توجه به نوع طلاق تبیین می شود. در ادامه به بررسی دریافت نفقه در طلاق رجعی و دریافت نفقه در طلاق بائن می پردازیم:

وضعیت دریافت نفقه در طلاق رجعی چگونه است؟

یکی از انواع طلاق، طلاق رجعی می باشد. در طلاق رجعی، مرد می تواند در مدت عده به همسر خود رجوع کند. بنابرین در مدت عده، زن در حکم همسر مرد و مستحق دریافت نفقه می باشد. اما اگر طلاق رجعی در شرایطی باشد که زن، شوهر خود را تمکین نکند، وی دیگر مستحق دریافت نفقه نخواهد بود.

وضعیت دریافت نفقه در طلاق بائن چگونه است؟

یکی دیگر از انواع طلاق، طلاق بائن می باشد. در طلاق بائن، مرد در مدت عده حق رجوع به همسر خود را ندارد و پس از طلاق، زن مستحق دریافت نفقه نخواهد بود. اما اگر پس از طلاق بائن، زن باردار باشد باید تا زمان وضع حمل و فارغ شدن، از جانب شوهر سابقش نفقه دریافت کند.

راهکارهای قانونی برای دریافت نفقه

زندگی همیشه شیرین نیست و متاسفانه اگر زن و مرد در قبال تکالیف و حقوقی که نسبت به یکدیگر دارند، اجبار و ضمانتی نداشته باشند؛ ممکن است از ادای تکالیف و حقوق خود سر باز زنند. گاهی مواقع ممکن است کدورت هایی بین زوجین به وجود آید و مرد از پرداخت نفقه همسرش سر باز زند، به همین علت، قانون دو راهکار را پیش پای زن قرار داده تا با توسل به آن ها بتواند نفقه ی خود را دریافت کند. زن می تواند با مراجعه به دادگاه حقوقی، نفقه ی دریافت نکرده ی خود را مطالبه کند. دادگاه پس از تشکیل جلسه و شنیدن ادله و بررسی مستندات طرفین، اقدام به صدور حکم نفقه خواهد کرد. اگر دادگاه مرد را به پرداخت نفقه محکوم کند، مرد موظف است تا تاریخ معین شده نفقه ی همسر خویش را پرداخت نماید. همچنین از لحاظ کیفری نیز، دریافت نفقه را می توان پی گیری کرد. بر اساس ماده 642 قانون مجازات اسلامی، اگر مردی تمکن مالی پرداخت نفقه را داشته باشد و از پرداخت نفقه ی همسرش سر باز زند، به سه ماه و یک روز تا پنج ماه حبس محکوم خواهد شد. همچنین با وجود اینکه دادگاه مرد را به پرداخت نفقه الزام کرده است، اگر باز هم مرد به وظیفه خود عمل نکند، زن می تواند طلاق خود را از مرد بخواهد و دادگاه نیز طلاق زن را به دلیل عدم دریافت نفقه صادر می کند.

موارد مهم در دادخواست مطالبه نفقه ایام زوجیت (گذشته و آینده)

•  استناد به شماره سند عقدنامه
• شرح مختصر از شرایط زندگی مشترک (وضعیت تمکین و ...)
• مدت عدم پرداخت نفقه توسط همسر یا تشریح شرایط مالی جهت مطالبه نفقه آینده
• مستندات قانونی
• طرح درخواست کاشناسی یا تامین خواسته و غیره

دریافت نفقه و اشتغال زنان

بر اساس قانون و شرع، نفقه یکی از حقوق زن می باشد که باید آن را دریافت کند. نفقه به زن شاغلی که در خانه ی همسر زندگی می کند نیز تعلق می گیرد. به بیان دیگر وظیفه ی پرداخت نفقه همواه با مرد خواهد بود و خواه شاغل بودن زن و خواه خانه دار بودن وی، زن را از دریافت نفقه منع نخواهد کرد. اگر زن در بیرون از خانه مشغول به کار باشد، تمام درآمد وی به خودش تعلق دارد و وظیفه ای در قبال خرج کردن لن پول برای زندگی ندارد.

نفقه فرزندان

اگر پدر در قید حیات باشد، وظیفه ی پرداخت نفقه بر عهده ی وی می باشد، اما اگر پدر در قید حیات نباشد، پدر بزرگ پدری باید نفقه ی نوه های خویش را پرداخت کند. اگر پدربزرگ پدری نیز در قید حیات نباشد، وظیفه ی مرداخت نفقه بر عهده ی مادر می باشد. اگر مادر تمکن مالی پرداخت نفقه را نداشته باشد، وظیفه ی پرداخت نفقه در ابتدا بر عهده اجداد پدری و سپس اجداد مادر فرزند می باشد. نفقه ی فرزندان بر اساس شرایط زندگی، وضعیت اجتماعی و محل زندگی آنان تعیین می شود و کارشناش با بررسی موارد فوق، اقدام به تعیین نفقه خواهد کرد. اگر پدر با وجود داشتن تمکن مالی، به هر دلیلی از پرداخت نفقه فرزندان سر باز زند، فرزندان می توانند از دادگاه الزام پدر را به پرداخت نفقه بخواهند.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل دریافت نفقه بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در دریافت نفقه دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل دریافت نفقه چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل دریافت نفقه معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه ی مشاوره از وکیل دریافت نفقه چگونه است؟

هزینه ی مشاوره از وکیل دریافت نفقه در بازه قیمتی زیر قرار دارد.

20 هزار تومان 200 هزار تومان