یکی از دعاوی رایج، دعوای ادعای طلب از دیگری است. فرد خواهان با استناد به چک خویش و دیگر ادله می تواند از خوانده مطالبه وجه چک داشته باشد. خوانده یا وکیل وی باید برای دفاع در پرونده مطالبه وجه چک، پاسخ مناسبی به این ادعای خواهان دهند. در صورتی که خوانده واقعا بدهکار نباشد یا بدهی وی پرداخت شده باشد یا هنوز موعد پرداخت بدهی نرسیده باشد، می تواند از وکیل متخصص دفاع در پرونده مطالبه وجه چک استفاده نماید. ما در ادامه این مقاله قصد داریم به تبیین دفاع در پرونده مطالبه وجه چک و نقش وکیل دفاع در پرونده مطالبه وجه چک بپردازیم.

ارکان دعوی مطالبه وجه چک

دعوی مطالبه وجه چک، ارکانی دارد که در صورت نبود این ارکان، دعوی مطالبه وجه چک از درجه اعتبار ساقط و از جانب دادگاه، رد خواهد شد. در ادامه به بررسی ارکان دعوی مطالبه وجه چک می پردازیم:

وجود داشتن سندی تحت عنوان چک

بر اساس ماده 310 قانون تجارت، چک نوشته ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محال‌علیه دارد، کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می‌نماید. اولین رکن دعوای مطالبه وجه چک، وجود داشتن سندی تحت عنوان چک است، به بیان دیگر مدرک بدهی و دین، بایستی چک باشد. بر اساس ماده 1 قانون صدور چک، انواع چک به شرح زیر می باشد:

چک عادی

چک عادی، چکی است که افراد به عهده بانک ها، به حساب جاری خود صادر می نمایند. دارنده چک عادی، تضمینی جز اعتبار صادرکننده چک ندارد.

چک تایید شده

چک تاییده شده، چکی است که افراد به عهده بانک ها به حساب جاری خود صادر می کنند. محال علیه پرداخت وجه چک تاییده شده توسط بانک تایید می گردد .

چک تضمینی

یکی دیگر از انواع چک، چک تضمینی یا چک تضمین شده می باشد. چک تضمینی، چکی است که به درخواست افراد توسط بانک به عهده همان بانک، صادر می شود. پرداخت وجه چک تضمینی، توسط بانک تضمین می گردد.

چک مسافرتی

نوع دیگری از انواع چک، چک مسافرتی می باشد. چک مسافرتی، چکی است که توسط بانک صادر می شود و وجه آن چک،در هر یک از شعب همان بانک پرداخت می گردد.

سر رسید چک

دومین رکن مطالبه وجه چک، سر رسید چک می باشد. دین چه از نوع سند تجاری باشد (چک یا سفته) و چه از نوع سند عادی یا رسمی، زمانی امکان مطالبه وجه آن وجود دارد که سررسید آن رسیده باشد. بر اساس ماده 3 قانون صدور چک، وجه چک فقط در تاریخ مندرج در آن یا پس از تاریخ مذکور قابل مطالبه و وصول می باشد. بنابراین از این ماده می توان این نتیجه را گرفت که صادرکننده چک باید در تاریخ مندرج در چک، وجه نقد در حساب خود داشته باشد و لزونی ندارد در تاریخ صدور چک، در حساب بانکی خود وجه معادل چک را داشته باشد. اگر چک قبل از تاریخ مندرج در آن به بانک ارائه گردد، بانک حق پرداخت وجه چک یا برگشت زدن چک را نخواهد داشت، زیرا چک موعددار دستور پرداختی از جانب صادرکننده چک که هنوز موعد مطالبه وجه آن نرسیده است.

گواهی عدم پرداخت

سومین رکن دعوی مطالبه وجه چک، گواهی عدم پرداخت چک است. دارنده چک باید در موعد مقرر اقدام به مطالبه وجه چک نماید و در صورت بروز مشکل مانند عدم کارسازی وجه چک یا تنظیم نادرست چک، گواهی عدم چک صادر گردد. بر اساس ماده 3 قانون صدور چک، صادرکننده چک نباید تمام یا قسمتی از وجه حساب خود را که به اعتبار آن چک صادر کرده است از حساب خود خارج نماید یا دستور عدم پرداخت وجه چک را بدهد یا نباید چک را به صورتی تنظیم نماید که به علت وجود مشکل در چک، از پرداخت وجه چک خودداری نماید.

در چه شرایطی نمی توان دعوای مطالبه وجه چک را اقامه کرد؟

پرداخت چک از جانب فرد بدهکار، یک تعهد مالی می باشد که در موعد مقرر، طلبکار می تواند اقدام به مطالبه وجه چک نماید. بر اساس ماده 264 قانون مدنی، مواردی وجود دارد که این تعهد از بین می رود و طلبکار نمی تواند وجه چک را مطالبه نماید. شرایط و مواردی که طلبکار نمی تواند اقدام به طرح دعوای مطالبه وجه چک نماید به شرح زیر است:

وفای به عهد بدهکار

یکی از مواردی که باعث سقوط دعوای مطالبه وجه چک می شود، وفای به عهد فرد بدهکار می باشد. در صورتی که بدهکار به تعهد خویش عمل کند، تعهد که همان چک است سقوط خواهد کرد. بدهکار زمانی می تواند وفای به عهد را محقق سازد که مالی که به طلبکار می دهد مال خودش باشد، همچنین تعهد زمانی ادا می شود که دین به شخص داین یا وکیل یا قائم مقام وی اعطا شود. پس از انجام پرداخت وجه چک، مطالبه مجدد وجه چک از جانب دارنده چک امکان پذیر نمی باشد. اگر مدیون به اشتباه، دوباره وجه چک را پرداخت کند، داین باید آن را مسترد کند.

اقاله

یکی دیگر از شرایطی که نمی توان دعوی مطالبه چک را اقامه کرد، اقاله می باشد. اگر منشا چک، وجود یک قرارداد باشد، دعوی مطالبه وجه چک در صورتی قابل پذیرش است که طرفین یا وراث طرفین به تراضی آن قرارداد را اقاله و فسخ نکنند. به طور مثال، اگر چک به جهت مقداری از معامله ی ملک به فروشنده داده شود و معامله ی ملک با توافق و اذن طرفین از بین رود، نمی توان دعوای مطالبه وجه چک را اقامه کرد و چک بایستی مسترد گردد.

ابراء

یکی دیگر از شرایط اقامه نشدن دعوی مطالبه وجه چک، ابراء می باشد. ابراء به این معنی می باشد که فرد طلبکار از حق خود با اختیار و رضایت صرف نظر کند. ابراء زمانی باعث سقوط دعوای مطالبه وجه چک می شود که طلبکار، برای ابراء دارای اهلیت باشد.

تهاتر

یکی دیگر از مواردی که باعث سقوط دعوی مطالبه وجه چک می شود، تهاتر می باشد. زمانی که دو نفر در آن واحد برابر یکدیگر مدیون باشند، و دین آن ها از جنس چک باشد، با اتحاد زمان و مکان، تهاتر صورت می گیرد. تهاتر قهری می باشد و نیازی به توافق و رضایت طرفین ندارد. دو نفری که در مقابل یکدیگر مدیون شدند، هر دو دین تا اندازه‌ای که با هم معادله می‌نماید به‌طور تهاتر برطرف می شود.

اقامه دعوی مطالبه وجه چک

دارنده چک به منظور مطالبه وجه چک بایستی چک را به بانک ارائه دهد. پس از آنکه دارنده، چک را به بانک ارائه کرد، بانک موظف به پرداخت وجه چک می شود. در صورت وجود شرایط قانونی و در صورت عدم وجود اشکلات و موانع و وجود موجودی در حساب صادرکننده، بانک وجه چک را به دارنده می پردازد. پرداخت وجه چک از طرف بانک به دارنده چک می تواند از نوع وجه نقد یا واریز به حساب وی می باشد. پرداخت وجه چک از جانب بانک به دارنده، اعتبار چک را پایان می دهد. اگر چک به طور کامل یا جزئی پرداخت نشود، دارنده چک باید برای عدم پرداخت چک، گواهی عدم پرداخت بگیرد و سپس در مراجع قضایی اقامه دعوی مطالبه وجه چک نماید. فرد دارنده چک که حال، خواهان پرونده دعوی مطالبه وجه چک می باشد، بایستی دادخواست مطالبه وجه چک را به همراه مدارک مورد نیاز به دادگاه تقدیم نماید. همچنین حضور یک وکیل با تجربه در زمینه مطالبه وجه چک، روند پیگیری پرونده مطالبه وجه چک را تسریع می بخشد و در صورت اعتراض به این پرونده، کمک زیادی برای دفاع در پرونده وجه چک می نماید.

مرجع ذی صلاح دعوای مطالبه وجه چک

برای چک های با مبلغ کمتر از دویست میلیون ریال، مرجع ذی صلاح رسیدگی کننده به دعوای مطالبه وجه چک، شوراهای حل اختلاف می باشد و برای چک های با مبلغ بیشتر از دویست میلیون ریال، مرجه صالح رسیدگی کننده به دعوای مطالبه وجه چک، دادگاه های عمومی می باشد.

مدارک مورد نیاز برای اقامه دعوی مطالبه وجه چک

مدارک مورد نیاز برای اقامه دعوی مطالبه وجه چک، به شرح زیر می باشد:

• اصل چک
• گواهی عدم پرداخت وجه چک
• کارت ملی خواهان
• دادخواست مطالبه وجه چک

مطالبه وجه چک از طریق اجرای ثبت

براساس ماده 2 قانون صدور چک، چک در حکم سند لازم الاجرا می باشد و دارنده چک می تواتد از طریق دایره اجرای ثبت، درخواست صدور اجراییه علیه بدهکار و مطالبه وجه چک را داشته باشد. مطالبه وجه چک از طریق دایره اجرای ثبت، نیازمند وجود و تحقق شرایطی می باشد. در ادامه شرایط مطالبه وجه چک از طریق دایره ی اجرای ثبت را بیان می کنیم:

• طرف مقابل این درخواست فقط بایستی صادرکننده چک باشد.
• صدور گواهی مطابقت امضای چک و نمونه امضای صادرکننده چک توسط بانک
• معرفی اموال صادرکننده چک به اجرای ثبت توسط دارنده چک

در چه شرایطی صدور چک بلا محل جرم نخواهد بود؟

با توجه به قانون، در شرایطی صدور چک بلا محل جرم نخواهد بود و صادرکننده چک قابل تعقیب نمی باشد. شرایطی که صدور چک بلامحل جرم نیست به شرح زیر می باشد:

• چک وعده دار باشد.
• چک برای تضمین انجام یا عدم انجام تعهدی صادر شود.
• چک توسط صادرکننده امضا نشده باشد.
• در صورتی که ثابت شود چک بدون تاریخ صادر شده است.
• اگر وصول چک، به تحقق شرطی بستگی داشته باشد.
• اگر دارنده چک ظرف مدت تاریخ نشخص شده اقدام به مطالبه وجه چک نکند.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل دفاع در پرونده مطالبه وجه چک بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در دفاع در پرونده مطالبه وجه چک دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

را در نظر گرفته است. کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل دفاع در پرونده مطالبه وجه چک چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل دفاع در پرونده مطالبه وجه چک معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه ی مشاوره از وکیل دفاع در پرونده مطالبه وجه چک چگونه است؟

هزینه ی مشاوره از وکیل دفاع در پرونده مطالبه وجه چک در بازه قیمتی زیر قرار دارد.