برای بررسی قرار منع تعقیب ابتدا باید بدانید که اکثر پرونده های کیفری بعد از آن که در دادسرا توسط بازپرس، دادیار یا دادستان مورد رسیدگی قرار گرفت با تکمیل پرونده و انجام تحقیقات مقدماتی با تنظیم کیفرخواست در دادگاه صلاحیت دار مورد رسیدگی قرار می گیرند الا در پاره ای از جرایم مانند جرایم ارتکابی از سوی اطفال یا جرایمی چون زنا و لواط که این پرونده ها به طور مستقیم در دادگاه مورد بررسی قرار می گیرند.

از زمانی که فرایند رسیدگی آغاز می شود و پرونده ای در دادسرا مطرح می شود تا زمانی که تحقیقات مقدماتی پایان یابد قرارهای مختلفی از طرف مقامات قضایی صادر می گردد که بعضی از آن ها به منظور تعیین تکلیف دسترسی به متهم و بعضی دیگر برای تکمیل تحقیقات و بعضی نیز مربوط به پایان تحقیقات است، به صورت خلاصه قرارهایی که بعد از اتمام تحقیقات مقدماتی صادر می گردد (قرار نهایی) نامیده می شود. قانون آیین دادرسی کیفری قرار را تعریف نکرده است لیکن قانونگذار در ماده ۲۹۹ ق.آ.د.م مصوب ۱۳۷۹ به تعریف ضمنی قرار پرداخته است.

در صورتی که رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوی و قاطع آن به طور جزئی یا کلی باشد حکم و در غیر این صورت قرار نامیده می شود. در تتیجه عموما پس از اعلام جرم یا اعلام شکایت، پرونده در دادسرا تشکیل می گردد و با انجام تحقیقات مقدماتی یعنی: اخذ شکایت شاکی، تحقیق از متهم و مطلعین و شهود واقعه، بررسی گزارش پلیس، معاینه و تحقیق محلی، کشف و ضبط اموال حاصل از جرم، انجام آزمایش های لازم بر آلات و ادوات جرم و جلب نظر اهل خبره و کارشناس و … بر بازپرس یا دادیار تکلیف است تا نسبت به پرونده تصمیم نهایی بگیرد.

قرار منع تعقیب به چه معنا است؟

رسیدگی در دادسرا با ارائه شکواییه آغاز می شود و پس از آن رسیدگی در دادسرا به صورت تحقیقات مقدماتی و اولیه آغاز شده و زمانی که بازپرس و دادیار به نتیجه در تحقیقات خود برسند اقدام به صدور یکی از قرار های نهایی می نمایند. اگر قرار کیفرخواست صادر شود پرونده به دادگاه ارسال می شود و قاضی دادگاه نسبت به صدور حکم مقتضی اقدام می کند و در صورتی که دادسرا تصمیم دیگری بگیرد، نیازی به صدور حکم و ارسال پرونده به دادگاه نیست. از جمله قرار های نهایی صادره قرار منع تعقیب است که این امکان وجود دارد که هم توسط دادگاه و هم توسط دادسرا صادر گردد.

از جمله قرارهای که دادسرا بعد از رسیدگی به پرونده صادر می نماید، قرار منع تعقیب است که اگر دلیل کافی برای ادامه تحقیقات نباشد و یا به این نتیجه برسد که فرد تحت تعقیب مجرم نبوده و عمل متهم جرم نبوده است، قرار منع تعقیب پس از ختم تحقیقات صادر می شود. به دو دلیل اصلی برای صادر شدن قرار منع تعقیب عبارتند از:

• دلیل کافی که بیانگر ارتکاب جرم توسط متهم است وجود ندارد.
• عمل جرم نباشد.

لازم به یادآوری است که مطابق با ماده 278 قانون ایین دادرسی کیفری هر گاه به علت جرم نبودن عمل ارتکابی یا به علت فقدان دلیل یا عدم کفایت دلیل قرار منع تعقیب صادر گردد و قطعی شود ممکن نیست، بار دیگر متهم را به همان اتهام تعقیب کرد مگر این که با ارائه دلیل جدید و با نظر دادستان فقط برای یک بار قرار منع تعقیب الغا شود و متهم دوباره تحت تعقیب قرار گیرد.

قرار منع تعقیب چگونه صادر می شود؟

اگر برای قاضی دادسرا محرز گردد که متهم عمل انتسابی را مرتکب نشده و دلایل برای توجه اتهام به او کافی نیست قرار منع تعقیب صادر می نماید و نیز زمانی که عمل متهم فاقد وصف کیفری است قرار منع تعقیب صادر می گردد. به عنوان مثال فرض کنید فردی به اتهام کلاهبرداری از شرکت بیمه تحت تعقیب قرار بگیرد و با بررسی شکایت شرکت بیمه و مدافعات متهم و … قاضی به این نتیجه برسد که فرد مذکور مرتکب این عمل نشده است و یا اینکه او به اتهام عدم بازپرداخت بدهیش با شکایت شاکی تحت تعقیب قرار بگیرد حال آنکه برابر قوانین، عدم بازپرداخت بدهی جرم نیست.

در هر دو حالت قاضی دادسرا قرار منع تعقیب صادر می کند. اما این قرار در هر دو شکل آن از سوی شاکی خصوصی ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ قابلیت شکایت در دادگاه صالح را دارد اما برای این که این حق شکایت متصور باشد باید به نکات زیر توجه داشت:

• در صورت صدور قرار منع تعقیب از سوی بازپرس یا دادیار، دادستان نیز باید با آن موافقت نماید لیکن در مواردی ممکن است دادستان با آن موافق نباشد که در این صورت اگر قرار از سوی دادیار صادر شده باشد به ناچار مکلف است از نظر دادستان پیروی نماید و از نظرش مبنی بر منع تعقیب عدول نماید و به تعقیب متهم ادامه دهد و در صورتی که این قرار از سوی بازپرس صادر گردد و دادستان با آن مخالف باشد برای حل اختلاف بین نظر آن دو دادگاه تصمیم گیری می نماید. در این حال اگر نظر دادگاه مبنی بر ادامه تعقیب باشد بازپرس مکلف به ادامه تعقیب است.
• حق اعتراض شاکی به این قرار هنگامی است که مراحل مذکور در بند یک به انجام رسیده باشد. یعنی در ابتدا قرار به تایید دادستان برسد و در مرحله بعدی اگر به تایید دادستان نرسید مراحل گفته شده طی شود.
• اگر قرار منع تعقیب به علت عدم وجود دلیل باشد و این قرار به هر دلیلی قطعیت پیدا کند دادستان می تواند پس از کسب اجازه از دادگاه و در صورت وجود دلایل جدید یک بار دیگر نیز متهم را تعقیب نماید.

شکایت مجدد پس از منع تعقیب توسط دادگاه

برای شکایت مجدد پس از منع تعقیب به چند روش می توان اقدام کرد:

• در این حالت، شاکی رضایت داده و شکایت مجدد پس از منع تعقیب اتفاق نخواهد افتاد. در این شرایط دادسرا پرونده مذکور را به دادگاه فرستاده و دادگاه نیز به ابطال شکایت مجدد پس از منع تعقیب اقدام خواهد کرد.
• در حالت دوم، دادگاه به پیگیری پرونده شکایت مجدد پس از منع تعقیب می پردازد. اگر قرار منع تعقیب صادر شده تایید شود، شکایت مجدد پس از منع تعقیب نیز پذیرفته شده و رضایت شاکی هیچ اثری در پرونده ندارد. اما در غیر این صورت و عدم تایید دادگاه، مطابق با رضایت شاکی، قرار موقوفی را صادر می کند.
• اگر تحقیقات پرونده شکایت مجدد پس از منع تعقیب که توسط دادگاه صورت گرفته، به دادسرا فرستاده شود و پس از آن شاکی رضایت دهد، به علت ضروری بودن این مسئله برای دادسرا، دادگاه باید به تحقیقات تکمیلی بپردازد. در شرایطی که دادگاه به ابطال قرار شکایت مجدد پس از منع تعقیب اقدام کند، شخص متهم تبرئه خواهد شد. 

بر اساس ماده 358 از قانون آیین دادرسی مدنی، چنانچه دادگاه تجدید نظر ادعای تجدید نظرخواه را موجه تشخیص دهد، رای دادگاه بدوی را نقض و رای مقتضی صادر می ‏نماید، در غیر این صورت با رد درخواست و تایید رای، پرونده را به دادگاه بدوی اعاده خواهد کرد.

قرار موقوفی تعقیب چیست؟

همیشه در دادسرا یک اصل وجود دارد و آن این است که اگر متهمی تحت تعقیب قرار گرفت، رسیدگی به اتهام او متوقف نمی گردد مگر آن که به موجب قانون توقف تحقیقات ضرورت یابد. به عنوان مثال فرض کنید، متهمی که مرتکب خیانت در امانت شده بعد از ارتکاب جرم یا در حین تحقیقات فوت کند یا اینکه عمل او مشمول عفو قرار بگیرد و همچنین هنگامی که متهم در زمان ارتکاب جرم دیوانه باشد و … در این حالات نیز شاکی می تواند از تصمیم قاضی صادر کننده قرار به دادگاه شکایت نماید. البته همانند قرار منع پیگرد تصمیم قاضی صادر کننده قرار باید به تأیید دادستان برسد و در صورت تایید دادستان متهم حق دارد ظرف پنج روز از تاریخ ابلاغ نسبت به قرار شکایت کند.

قرار مجرمیت چیست؟

در صورتی که تحقیقات دادسرا دلالت بر توجه اتهام به متهم داشته باشد قاضی رسیدگی کننده به پرونده با صدور قرار مجرمیت که مخاطب آن دادستان است از او می خواهد که با صدور کیفرخواست، متهم در دادگاه، محاکمه گردد. چنانچه دادستان با نظر قاضی صادر کننده قرار موافقت نمود، پرونده را با کیفرخواست به دادگاه صالح می فرستد و اگر با قرار مجرمیت مخالف باشد دو حالت ممکن است، اتفاق بیافتد.

• چنانچه صادر کننده قرار مجرمیت دادیار باشد مکلف به پیروی از نظر دادستان است و در این حالت شاکی می تواند از این تصمیم شکایت کند.
• اگر صادر کننده قرار مجرمیت بازپرس باشد و دادستان با آن مخالفت نماید، دادگاه بین آن دو حل اختلاف خواهد کرد. اگر نظر دادگاه مبنی بر تأیید نظر بازپرس باشد دادستان باید با صدور کیفرخواست متهم را تعقیب کند و اگر مبنی بر تأیید نظر دادستان باشد رأی دادگاه درباره حل اختلاف بین دادستان و بازپرس قطعی است. در این حالت نظر تأیید شده دادستان مبنی بر عدم تعقیب پرونده از سوی شاکی در دادگاه صالح قابل شکایت است.

به طور خلاصه اگر پرونده در دادسرا منتهی به صدور قرار مجرمیت شود و درباره متهم کیفرخواست صادر شود نظر شاکی تامین خواهد شد.

قرار منع تعقیب نقض می شود؟

در مواردی که دادگاه اعتراض شاکی را وارد تشخیص داده و به لحاظ اینکه اتهام حسب دلایل موجود در پرونده متوجه متهم باشد که دادسرا این موضوع را لحاظ نکرده باشد، لذا قرار صادره توسط دادسرا، را نقض و قرار جلب به محاکمه را صادر و پرونده را جهت انجام دستور به دادسرا اعاده می کند. در این مورد دادسرا تکلیف به انجام دستور دادگاه دارد و در این صورت متهم احضار و حسب نظر دادگاه و اتهامی که دادگاه اعلام کرده است به وی تفهیم اتهام خواهد نمود و قرار تامین کیفری در صورت نیاز صادر و آخرین دفاع متهم استماع می شود و پرونده با صدور قرار مجرمیت و کیفر خواست به دادگاه ارسال می می شود.

البته به این نکته باید توجه کرد که قرار مجرمیت اخیر نیازی به گرفتن تأیید دادستان ندارد، از آن جایی که که دادسرا صرفا به نظر دادگاه اشاره می کند و تنها دلیل مجرمیت متهم را نظریه دادگاه اعلام خواهد کرد. حتی اداره ی حقوقی قوه ی قضائیه در نظریه مشورتی خود اعلام داشته است که در این زمینه نیازی به صدور کیفر خواست از ناحیه دادستان نیست.

هرچند رویه قضایی گاه در مواردی اختلاف بین بازپرسان و دادیاران با قضات دادگاه را نشان می دهد ولی باید دقت کرد که نهایتا با توجه به اینکه دادسرا در معیت دادگاه است مکلف به تبعیت از نظر دادگاه است و ممکن نیست دراین مورد مخالفتی کند مگر این که موجب جدیدی برای صدور چنین قراری به جود آید، مانند اینکه متهم فوت گردد یا شامل عفو گردد.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل شکایت مجدد پس از منع تعقیب بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص شکایت مجدد پس از منع تعقیب دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله:

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل شکایت مجدد پس از منع تعقیب چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل شکایت مجدد پس از منع تعقیب معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه مشاوره از وکیل متخصص شکایت مجدد پس از منع تعقیب در بازه قیمتی زیر قرار دارد.

20 هزار تومان 200 هزار تومان