طبق قانون چک، صادر کننده ی چک باید در روز تاریخ زده شده در چک، در حساب بانکی خود وجه نقد داشته باشد در غیر اینصورت، صاحب چک از نظر جزایی و مدنی در قبال چک برگشتی مسئولیت خواهد داشت.

مفهوم چک برگشتی

چک برگشتی یا چک بلامحل به چکی گفته می شود که دارنده چک هنگامی که برای وصول چک در بانک با حساب خالی صادر کننده چک مواجه می شود و یا اینکه بنا به دلایل دیگر نتواند چک را به موقع وصول نماید. به این چک وصول نشده، لقب چک برگشتی یا چک بلامحل می دهند.

انواع چک

چک یکی از پراهمیت ترین اسناد تجاری به حساب می آید که هر روزِ استفاده از آن بیشتر می شود و مزیت این نوع سند تجاری نسبت به اسکناس یا وجه نقد، باعث شده که در بین عموم مردم محبوبیت زیادی پیدا نماید. بنابراین دانستن انواع چک و تفاوتی که هر یک می تواند نسبت به هم داشته باشند عاری از لطف نیست. طبق قانون تجارت انواع چک عبارت اند از:

چک مسافرتی، این نوع صدور چک به این صورت می باشد که خود کارمندان بانک آن را صادر می نماید و مبلغ آن توسط هر یک از شعب های بانک یا کارگزاران آن بانک در هر کجای کشور پرداخت می گردد.

چک تضمین شده، دارنده این مدل از چک، بعد از گرفتن آن، به جای گرفتن مبلغ چک از بانک درخواست صادر کردن چک تضمین شده می کند و در اصل این چک تضمین شده را خود بانک صادر می نماید و پرداخت مبلغ آن از طرف بانک صادر کننده حتمی و ضمانت شده است.

و اما چک عادی، همان چکی است که بیشتر عموم مردم از آن استفاده می کنند. در این نوع مدل از چک شخص صادر کننده برای برداشت از موجودی حساب خود، نزد یک بانک خاص چک را صادر می نماید، و فردی که چک را در دست دارد می تواند به بانک، برای وصول وجه نقد خود مراجعه نماید.

منظور از پشت نویسی چک برگشتی چیست؟

در کل پشت نویسی چک می تواند با دو هدف صورت گیرد، یکی اینکه فرد صاحب چک با امضای پشت چک رضایت خود را در خصوص انتقال وجه موجود در چک را به دیگری نشان می دهد، و دلیل دیگری که برای پشت نویسی چک می تواند وجود داشته باشد این هست که پشت نویسی چک با هدف ضمانت کردن صاحب چک باشد، برای همین دارنده چک می تواند در صورت برگشت چک، حق مطالبه وجه چک را هم از صادر کننده چک و هم از ضامن چک، را داشته باشد.

علت های برگشت زدن یک چک

زمانی می توان در خصوص چک برگشتی کیفری و چک حقوقی به موقع درخواست تامین خود را تسلیم مراجع قضایی نمود که نسبت به شرایط برگشت چک، شناختی وجود داشته باشد:

• دارنده چک زمانی می تواند حق برگشت چک را داشته باشد که با عدم موجودی حساب بانکی مربوط به چک، رو به رو شود.
• در صورتی که صادر کننده چک نسبت به درخواست صدور گواهی عدم پرداخت چک مبادرت نماید، این حق برای دارنده چک به وجود می آید که چک خود را برگشت دهد.
• اشتباهات سهوی و یا عمدی صادر کننده چک به هنگام تنظیم چک می تواند از دلایل برگشت چک باشد. این دلایل عبارت اند از قلم خوردگی، عدم تطبیق امضا، وجود اختلاف در مطالب چک.
• صدور چک از حسابی که مسدود شده است عملی غیر قانونی است، برای همین در صورت وجود همچین چکی، دارنده چک می تواند حق برگشت چک را داشته باشد.

تفاوت چک کیفری با چک حقوقی

مزیت اساسی که یک چک کیفری نسبت به چک حقوقی دارد در این هست که فرد دارنده چک می تواند در صورت وصول نشدن چک در تاریخ چک، شکایت کیفری خود را به دادسرا برده تا در خصوص وجه چک کیفری و خسارت وارد شده به او (دارنده چک) از صاحب چک مطالبه خسارت نماید و متهم که همان صادر کننده ی چک بلامحل است با حضور در دادسرا باید در خصوص بدهی خود قرار تامینی از قبیل کفالت یا وثیقه بدهد تا از زندانی شدن و حبس خود جلوگیری نماید در غیر اینصورت، صاحب چک می تواند بابت بدهی که نسبت به صاحب چک دارد او را زندانی نماید.

در مقابل دارنده چک حقوقی هیچ یک از مزیت های که یک چک کیفری را دارد را نمی تواند داشته باشد. در این مورد دارنده چک می تواند با مراجعه به دادگاه و پرداخت هزینه دادرسی دادخواست حقوقی خود را در خصوص مطالبه خسارت و وجه چک وصول نشده، تقدیم دادگاه نماید. در این مورد چک، دارنده ی چک حق حبس و زندانی شدن صاحب چک را از خود ساقط کرده است.

در چه مواردی چک قابلیت تعقیب کیفری را دارد:

• در صورت که چک صادر شده سفید امضا باشد.
• در صورتی که وصول وجه چک منوط به شرط خاصی باشد.
• چنانچه در متن چک، قید شده باشد که چک بابت تضمین انجام تعهد یا معامله است.
• در مواردی که چک بدون تاریخ صادر شده باشد.

شرایط شکایت کیفری از چک برگشتی

برای اینکه دارنده چک برگشتی بتواند از شرایط شکایت کیفری چک برگشتی استفاده نماید باید موارد ذیل را رعایت نماید تا حق شکایت کیفری از او ساقط نشود:

• دارنده چک باید ظرف مدت 6 ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه نماید.
• اگر بانک به هر علتی گواهی عدم پرداخت چک را صادر نماید دارنده چک برگشتی باید ظرف مدت 6 ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت شکایت خود را به دادسرا تسلیم نماید.
• صدور چک بلامحل یا برگشتی یک جرم است و برای اینکه دادگاه بتواند به آن رسیدگی نماید، باید دارنده چک، شکایت کیفری خود را به دادگاه تقدیم نماید.
• دارنده چک کیفری باید هزینه شکایت خود را نیز پرداخت نماید.

مدارک لازم برای شکایت بابت چک برگشتی

با توجه به مطالب ارائه شده در مورد چک، اگر چک برگشتی شرایط کیفری را داشته باشد و هیچ یک از شرایط حقوقی یک چک را نداشته باشد دارنده چک، یا وکیل چک برگشتی باید مدارک شکایت بابت چک برگشتی را به صورت ذیل آماده نماید:

• تهیه کردن دو نسخه کپی از دو سمت اصل چک
• تهیه کردن دو نسخه کپی از گواهینامه عدم پرداخت بانک که دلالت بر پرداخت نشدن چک را دارد.
• تکمیل شکایت در فرم های آماده و چاپ شده و نیز امضا و تمبر زدن آن ها.
• تحویل اصل چک برگشتی و کارت شناسایی به همراه مدارک ذکر شده به مرجع قضایی مربوطه برای شکایت.

درخواست تامین خواسته برای چک برگشتی

مطابق قانون دارنده چک می تواند به همراه شکایت به علت عدم وصول مبلغ چک، درخواست تامین خواسته از اموال خوانده یا صادرکننده چک را به دادگاه بدهد. تا با این درخواست اموال خوانده را تا پایان دادرسی توقیف کرده و مانع از تصرف و نقل و انتقال اموال او به غیر شود.

توقیف اموال برای چک برگشتی

توقیف اموال برای چک های برگشتی امکان پذیر می باشد اما تفاوتی که در نحوه ی توقیف این اموال وجود دارد این هست که اگر توقیف اموال از طریق مراجع کیفری یا ثبتی صورت بگیرد این دعوی توقیف باید فقط برای صادر کننده چک باشد در حالی که در توقیف اموال از طریق مراجع حقوقی، می توان برای مطالبه وجه چک اموال سایر مسئولین چک را برای توقیف معرفی نمود.

وظایف یک وکیل برای چک برگشتی

یک وکیل برای چک برگشتی باید به تمام متن و متون چک ها و ریز کلماتی که در چک درج می شود کاملا تسلط داشته تا بتواند با این آگاهی و تسلط بر چک برگشتی، موکل خود را در دادگاه پیروز گرداند.

گاهی ممکن است که در چک و ظهر نویس چک اطلاعات غلطی وارد شود که علت ورود این داده ها فریب دادن دارنده چک باشد، در این موقع است که یک وکیل برای چک برگشتی باید بتواند علاوه بر مطالبه وجه چک، از موکل خود در خصوص عناوینی چون کلاهبرداری، سرقت و یا جعل در سند تجاری دفاع نماید.

گفتیم یک چک برگشتی می تواند کیفری و یا حقوقی باشد. که در صورت کیفری بودن چک، دارنده چک باید نسبت به مفاد تعقیب پیگیری و تنظیم شکوائیه برای مطالبه طلب خود اطلاعات و دانش لازم را کسب نماید که این کسب دانش می تواند برای دارنده چک وقت گیر و سبب شود که جلسات دادرسی طولانی شود برای همین حضور یک وکیل برای چک برگشتی می تواند از اطاله دادرسی بکاهد.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل برای چک برگشتی بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که در مطالبه وجه چک برگشتی تخصص دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل برای چک برگشتی چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل برای چک برگشتی معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه گرفتن مشاوره از وکیل متخصص برای چک برگشتی در بازه قیمتی زیر قرار دارد.