در عصر حاضر تولید و توزیع مواد مخدر به دلیل مقاصد غیر درمانی برای مصرف کنندگان غیر قانونی مواد مخدر افزایش پیدا کرده است و دولت ها و نهادهای قانون گذار در هر کشور سعی می کنند با قانون گذاری با این پدیده مقابله کنند. معمولا حقوق کیفری عهده دار مسئولیت مبارزه با عرضه مواد مخدر است. در حقوق ایران افزون بر این که مسئولیت مبارزه با بعد عرضه بر عهده حقوق کیفری گذاشته شده است.

در قانون مراد از مواد و مخدر چیست؟

از آن جایی که تعداد مصادیق جرایم مواد مخدر و کیفیات و حالاتی که به عنوان عنصر مادی این جرایم در مصوبه مبارزه با مواد مخدر در نظر گرفته شده است، بسیار زیاد است، در نتیجه دشوار می توان تعریفی جامع از مواد مخدر ارائه دارد. ولی با اغماض می توان تعریف زیر را برای جرایم مواد مخدر بیان کرد:

جرایم مواد مخدر عبارتند از: هرگونه کشت، ساخت و تبدیل، نقل و انتقال، خرید و فروش، اخفاء و نگهداری و استفاده یا مداخله در مواد مخدر. تعریفی که ارائه شد، چند نکته را در بر دارد نکته اول این که کلمه تبدیل به معنی تغییر شکل و ماهیت ماده ای و در انتها به شکل مواد مخدر درآوردن ماده مورد نظر است. دومین نکته این که نقل و انتقال شامل وارد نمودن، صادر کردن، توزیع، حمل و ارسال می شود. نکته بعدی این که منظور از کلمه استعمال یا استفاده عبارت است از اعتیاد و استعمال تفننی و تفریحی یا اتفاقی و به عنوان نکته پایانی مداخله عبارت است از این که ارتکاب جرم به صورت مباشرت یا معاونت یا وساطت و مواردی از این قبیل باشد. عناصر تشکیل دهنده جرایم مواد مخدر :

• عنصر قانونی
• عنصر مادی
• عنصر معنوی

منظور از عنصر قانونی چیست؟

عنصر قانونی جرایم مواد مخدر و روان گردان را می بایست در مصوبه مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام که در سال 1367 تصویب شده است و در سال 1376 اصلاح شده است و مجددا در سال 1389 اصلاح شده است و لایحه قانونی تشدید مجازات مرتکبان جرایم مواد مخدر مصوب 1359 جستجو نمود.

در مصوبه مجمع، مواد مخدر و روانگردان مورد نظر حساب شده اند، ولی در لایحه قانونی تشدید مجازات مرتکبین جرایم مواد مخدر، با توجه به حکم کلی مواد 6 و 7 این لایحه قانونی به احصاء نیازی نداشته است، به همین جهت می بایست در مقام جمع بین دو مصوبه و لایحه قانونی مزبور، مصوبه را تنها به مواد مخدر و رانگردان تصریح شده در آن ناظر دانست و در مورد سایر مواد مخدر و روانگردان به لایحه قانونی مزبور و قانون مواد روانگردان مراجعه کرد.

منظور از عنصر مادی چیست؟

عنصر مادی جرایم مود مخدر با عنایت به قوانین و مقررات لازم الاجرای حال حاضر، برخی اوقات فعل است و در مواردی داشتن و گاهی نیز حالت و وضعیت. شکل ترک فعل و فعل ناشی از ترک فعل در مورد این جرایم صادق نیست.

• فعل یا ارتکاب به استعمال مواد مخدر
• داشتن و نگه داشتن مواد مخدر
• حالت و وضعیت

منظور از عنصر معنوی چیست؟

در بحث عنصر معنوی جرایم مواد مخدر، بررسی این نکته ضروری است که آیا برای رخ دادن این جرایم علم ضرورت دارد یا که ضرورت ندارد و این علم چه شرایطی باید داشته باشد؟ آیا علم به حکم لازم است؟ علم به موضوع چه وضعیتی دارد؟ سوء نیت عام و خاص و انگیزه چه موقعیتی دارند؟

• علم: از منظر علم به حکم، قاعده کلی این است که ندانستن قانون رافع مسئولیت کیفری نیست ولی از لحاظ علم به موضوع می بایست متذکر شد که تقریبا در همه جرایم مواد مخدر برای تحقق جرم، نیاز علم به موضوع است. به عنوان مثال برای رخ دادن جرایم موضوع ماده 4 یا 8 مرتکب می بایست بداند موادی که وارد یا صادر یا خرید و فروش و مواردی از این قبیل می نماید، ماده مخدر است و همچنین برای رخ دادن جرم ماده 19، مرتکب می بایست بداند ماده ای که استفاده می کند ماده مخدر موضوع مواد 4 و 8 است. شایان توجه است که رویه قضائی اصل را بر علم به موضوع قرار می دهد مگر مرتکب بتواند با ارایه دلایل و مدارک و اسناد و شواهد، خلاف این امر را به ثابت کند.
• سوء نیت عام : برای رخ دادن کلیه جرایم مواد مخدر وجود سوء نیت عام در ارتکاب جرم نیاز است. به این معنا که مرتکب می بایست بخواهد که عمل مورد نهی قانون گذار را صورت پذیرد. به عنوان مثال در مورد جرایم موضوع ماده 4 و 8 مصوبه، افزون بر علم به موضوع، مرتکب می بایست بخواهد که مواد ممنوعه را وارد یا صادر یا خرید و فروش کند. در نتیجه در صورتی که در اثر اشتباه به جای یکی از مواد مجاز، ماده مخدری را صادر نماید یا خرید و فروش کند، از منظر فقد سو نیت عام جرم تحقق پیدا نمی کند.
• سوء نیت خاص : در مورد برخی از جرایم موضوع مصوبه مبارزه با مواد مخدر، افزون بر لازم بودن وجود سوء نیت عام، وجود سو نیت خاص نیز لازم است و ضرورت دارد. به عنوان مثال در مورد ماده 21 مصوبه سو نیت خاص در سوء نیت عام مستتر است و جرم پناه دادن و مواردی از این قبیل جرایم مقید است و همچنین است جرم موضوع ماده 22.
• انگیزه : برای رخ دادن برخی از جرایم مواد مخدر تحقق انگیزه نیز تاثیر دارد. به عنوان مثال جهت تحقق جرم موضوع ماده 2 در قسمت کشت شاهدانه، انگیزه مرتکب در کشت باید تولید مواد مخدر باشد. در نتیجه در صورتی که انگیزه متهم از کشت شاهدانه، استفاده از گل شاهدانه به عنوان تزئین باشد، عمل او مجرمانه نیست و در ماده 3 انگیزه متهم از حمل و نگهداری یا مخفی نمودن سر شاخه های گلدار یا به میوه نشسته شاهدانه می بایست تولید مواد مخدر باشد. در مصوبه مبارزه با مواد مخدر در دو مورد انگیزه در میزان مجازات موثر شناخته شده است. در این موارد علت تاثیر گذار شناخته شدن انگیزه آن است که مواد مخدر در داخل کشور توزیع نمی گردند. در تبصره مواد 4 و 8 با اینکه اصل را بر تعلق مجازات اعدام قرار داده است، با وجود شرایطی متهم را از مجازات اعدام معاف و مستوجب مجازات حبس ابد می داند. یکی از شرایط مهم و اساسی که در تبصره ماده 4 با جمع شروط موضوع تبصره مزبور و در تبصره ماده 8 با احراز آن متهم به طور مطلق از مجازات اعدام رهایی پیدا می کند، عدم احراز قصد توزیع یا فروش در داخل کشور است.

جرایم مواد مخدر چه مجازاتی دارد؟

در مصوبه مبارزه با مواد مخدر انواع متفاوتی از مجازات های بدنی و سلب کننده آزادی و محدود کننده یا سلب مالکیت (جزای نقدی و مصادره اموال) مقرر شده است. بطور کلی انواع مجازات های مقرر در مصوبه عبارت است از:

• اعدام
• حبس
• شلاق
• جزای نقدی
• مصادره اموال

چه عواملی در میزان مجازات جرایم مواد مخدر موثر است؟

این عوامل برخی اوقات به دلیل وجود شرایط و ویژگی های به خصوص در مرتکب همچون سمت و خصوصیت وی و انگیزه و سابقه وی است که به آن علل شخصی گفته می شود و در موارد دیگر به دلیل وجود اوضاع و احوال مربوط به جرم و شیوه ارتکاب آن و خصوصیات مجنی علیه است که به آن علل عینی می گویند. به همین دلیل همه آن ها تحت عنوان عوامل موثر در میزان مجازاتبه حساب می آیند. تعدد جرم و تکرار جرم مواردی هستند که باعث تشدید مجازات می شوند. معاذیر معاف کننده، معاذیر مخففه، کیفیات مخففه، تعلیق اجرای مجازات و آزادی مشروط مواردی هستند که سبب تخقیق مجازات می شوند.

چه مرجعی برای رسیدگی به جرایم مواد مخدر صالح است؟

بر اساس ماده 303 قانون آئین دادرسی کیفری که در سال 1392 تصویب شده است، در بررسی جرایم مواد مخدر، روانگردان و پیش سازهای آن، دادگاه انقلاب صلاحیت دارد. بر خلاف تصویب قانون جدید آئین دادرسی کیفری، در این قانون نیز همچون بند 5 ماده 5 قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب که پیش از تصویب قانون جدید آئین دادرسی کیفری، صلاحیت بررسی جرایم مربوط مواد مخدر را تعیین می کرد، مشخص نیست که مراد قانون گذار از عبارت جرایم مربوط به مواد مخدر کلیه اعمالی است که در مصوبه به عنوان جرم مشخص شده است یا تنها مراد از آن جرایمی است که موضوع آن ها مواد مخدر باشند. ظاهراً می بایست صرفا اعمالی که موضوع آن ها مواد مخدر است، جرایم مواد مخدر به حساب می آید و سایر جرایم را بیرون از اعداد جرایم مواد مخدر دانست.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل پایه یک دادگستری مواد مخدر بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که در زمینه مواد مخدر تخصص دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله:

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است. کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی وکیل پایه یک دادگستری مواد مخدر چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل پایه یک دادگستری مواد مخدر توسط وکلا تعیین می شود و شما می توانید با مقایسه رزومه و قیمت پیشنهادی وکلا بهترین وکیل را برای پرونده خود پیدا کنید.

هزینه مشاوره از وکیل پایه یک دادگستری مواد مخدر در بازه قیمتی زیر قرار دارد. 20 هزار تومان ــــــــــــــــــــ 200 هزارتومن