باتوجه به کثرت پرونده های مفتوح در دادگاه ها جمعیت زیادی از طلب کاران برای احقاق حق خود با ارائه دادخواست از دادگاه می خواهند که طلب خود را از شخص بدهکار دریافت کنند و در این هنگام اگر که شخص بدهکار از پرداخت بدهی خویش سر باز زند چاره ی جز توقیف اموال شخص بدهکار باقی نمی ماند که توقیف اموال خودرو یکی از شاخص ترین و بارزترین نمونه ی توقیف های اموال در جامعه قضایی کنونی محسوب می شود توقیف اموال خودرو به صورت فوری در دادگاه رسیدگی می شود و به موجب آن خواهان در خلال يا قبل از طرح دعواي اصلي، از دادگاه تقاضاي تأمين اموال بلامعارض خوانده یعنی توقیف اموال خودرو را مي نماید یعنی چنانچه دعواي تأمين خواسته توقیف اموال خودرو به تنهايي تقديم مرجع قضائی شود، خواهان موظف است نهايتاً ظرف مهلت ١٠ روز بعد ازصدور قرار، دادخواست مطالبه توقیف اموال خودرو را نيز تقديم دادگاه كند و الا قرار صادره به درخواست خوانده، توقیف اموال خودرو بدهکار و اطلاعات کامل درباره ی اموالی که توقیف نمیشوند لغو و ملغي الاثر خواهد شد. اما قانون در مورد توقیف اموال که اعم از توقیف اموال خودرو است چه می گوید طبق ماده ۴۹ قانون اجرای احکام مدنی: (در صورتی که محکومعلیه در موعدی که برای اجرای حکم مقرر است مدلول حکم را طوعاً اجرا ننماید یا قراری با محکومله برای اجرایحکم ندهد و مالی هم معرفی نکند یا مالی از او تأمین و توقیف نشده باشد محکومله میتواند درخواست کند که از اموال محکومعلیه معادل محکوم بهتوقیف گردد) به همین جهت مناسب ترین روش برای توقیف اموال خودرو، توقیف تامینی است، برای اجرا شدن این حکم باید اجراییه صادر و به محکوم نیز ابلاغ شود. این امر از ماده ی ۳۴ قانون اجرای احکام مدنی استباط می شود، این ماده بیان می کند همینکه اجراییه توقیف اموال خودرو به محکوم (بدهکار)ابلاغ شد، او موظف است ظرف مدت ده روز، مفاد آن را اجرا کند. اما بدیهی است که ممکن است محکوم در این مهلت ده روزه، اموال خودرو را به دیگران انتقال دهد یا آن را مخفی کند یا حتی از بین ببرد یا کلا، کاری کند که طلبکار نتواند به حق خود برسد و توقیف اموال خودرو صورت نپذیرد، در اینجا طلبکار میتواند حتی قبل از تمام شدن مهلت ده روزه محکوم، اموال خودرو او را برای توقیف، معرفی کند که به این کار، توقیف تأمینی اموال خودرو یا توقیف احتیاطی اموال خودرو میگویند. نوع دیگری از توقیف نیز، توقیف اجرایی است بدین ترتیب که از طریق اجرای ثبت صادر حکمی صادر می شود که محکوم له مانع از دخل و تصرف محکوم علیه در اموال خودرو خود میشودو بدین ترتیب توقیف اموال خودرو بدهکار اتفاق می افتد.
در ابتدا باید برای پاسخ به این سوال بایدکمی راجب مستثنیات دین صحبت کنیم در تعریف مستثنیات دین باید گفت به اموالی گفته می شود که در فرآیند توقیف، به حکم قانون قابل توقیف نیستند از انجایی که قانون باید عادلانه باشد و نگذارد که هیچ حقی از کسی تضییع شود می بایست در حین توقیف اموال و اجرای رای بخش اجرای احکام شرایط ناعادلانهای برای طرف ایجاد نشود یکی از این شرایط ناعادلانه این است که اجرای حکم شرایط زندگی را برای محکوم سخت کند به طور مثال در صورت توقیف منزل شخص بدهکار محل سکونت خود را از دست بدهد.و به همین خاطر برای جلوگیری از نقض کرامت انسانی و حق حیات افراد مقررات مربوط به «مستثنیات دین» که در فقه اسلامی وجود دارد و در قانون نیز شناسایی شده است. ماده واحده ۵۲۳ قانون آیین دادرسی مدنی در این باره میگوید: (در کلیه مواردی که رای دادگاه برای وصول دین به موقع اجرا گذارده میشود، اجرای رای از مستثنیات دین اموال محکومعلیه ممنوع میباشد.) پس قانون گزار صریحا اعلام داشته که اموالی را که جز مستثنیات دین باشد را نمی توان توقیف کرد برای توقیف اموال خودرو باید دانست بر طبق ماده 65 قانون اجرای احکام که تمام مستثنیات دین را بر شمرده و طبق این رویه در نگاه اول بنظر نمی رسد که توقیف اموال خودرو جز مستثنیات دین باشد و قاضی حکم توقیف اموال خودرو را صادر نکند. ماده ۶۵ قانون اجرای احکام مدنی اموالی را که جز مستثنیات دین هستند برشمرده است
نکته ای که در توقیف اموال خودرو حایز اهمیت است این است که همیشه و در هر دعوایی نمی شود درخواست توقیف اموال خودرو را به دادگاه تقدیم کرد و بطور کلی نمی شود تمام دارایی شخص بدهکار را توقیف کرد فقط اموال و دارایی های که جز مستثنیات دین نباشد و ان اموال معادل محکومیت مالی و هزینه ی اجرایی شخص بدهکار باشد قابل توقیف هستند اما گاها اتفاق می افتد که مالی توقیف می شود که ارزش و قیمت ان بیشتر از محکومیت مالی برای شخص بدهکار یا محکوم است برای مثال در پرونده ای برای بدهی 40میلیون تومانی ممکن است خودروی 90 میلیون تومانی بدهکار توقیف شود در این شرایط چون امکان تجزیه آن مال وجود ندارد تمامی آن خودرو در مقابل بدهی فرد محکوم شده توقیف اموال خودرو میشود. برعکس این ماجرا، زمانی است که توقیف اموال خودرو ارزشی کمتر از میزان محکومیت داشته باشد، به طور مثال برای یک بدهی 90 میلیون تومانی، یک خودرو40میلیون تومانی توقیف اموال خودرو شده باشد، در این صورت قسمتی از طلب شخص بدهکار با توقیف اموال خودرو تسویه می شود و بقیه میزان محکومیت از دیگر اموال محکوم توقیف خواهد شد. بطور کلی روال توقیف اموال خودرو بدین صورت است که برای این که توقیف اموال خودرو محقق شود باید درخواست توقیف اموال خودرو به بخش اجرای احکام برود دراین باره طبق ماده ۸۷ قانون اجرای احکام مدنی هرگاه مال متعلق به محکومعلیه نزد شخص ثالث اعم از حقوقی یا حقیقی باشد یا مورد درخواست توقیف، طلبی باشد که محکومعلیه از شخص ثالث دارد اخطاری در باب توقیف مال یا طلب و میزان آن به پیوست رونوشت اجراییه به شخص ثالث ابلاغ کرد و به این ترتیب شخص طلبکار می تواند در اجرای احکام توقیف اموال خودرو را از دادگاه بخواهد.
تا قبل از تصویب قانون جدید محکومیت های مالی مصوب۱۳۹۴، خودرو مناسب شأن و مورد نیاز مدیون جزء مستثنیات دین بود، یعنی وصول مهریه از طریق آن ممکن نبود، اما با تصویب قانون جدید نحوه اجرای محکومیت های مالی، خودرو دیگر جزء مستثنیات دین نیست. زوجه می تواند با معرفی خودرو مرد تا سقف مبلغ مهریه اقدام به توقیف اموال خودرو نماید. شرط توقیف اموال خودرو برای مهریه،این است که توقیف اموال خودرو تنها با مثبت بودن پاسخ استعلام از راهنمایی و رانندگی، مبنی بر مالکیت زوج امکان پذیر است. برای توقیف اموال خودرو زوجه میتواند در دادگاه با صدور قرار تامین خواسته و صدور توقیف اموال خودرو مرد برای جلوگیری از نقل و انتقال آن، توقیف سندی انجام دهد و پس از صدور رای دادگاه و یا در ادامه عملیات اجرایی می تواند توسط اجرای اسناد رسمی ثبت اثبات کند که پرداخت دین توسط زوج صورت نگرفته، و توقیف اموال خودرو جز مستثنیات دین نیست و امکان توقیف اموال خودرو به صورت فیزیکی و همچنین به مزایده گذاشتن جهت وصول طلب وجود دارد. در صورتی که شخص ثالثی، قبل از توقیف اموال خودرو، خودرو را خریداری نموده باشد، و این قرارداد واقعی و قابل استناد باشد، میتواند با اعتراض به توقیف اموال خودرو، درخواست رفع توقیف نماید. در صورت توقیف اموال خودرو به صورت فیزیکی برای مهریه، طوری باشد که خودرو توقیف شده وسیله کار زوج باشد و وی از طریق آن امرار معاش می کرده ( تاکسی، اسنپ تپ سی ) وخودرو زوج نیز خودروی گران قیمتی از نظر عرف نباشد می تواند با استناد به اینکه خورو مذکور وسیله ضروری زندگی اش است و جزء مستثنیات دین حساب می شود، تقاضای رفع توقیف از خودرو را از دادگاه صالح بنماید.
اما در صورتی که زوج برای فرار از پرداخت مهریه و جلوگیری از توقیف اموال خودرو، خودرو خود را به نام شخص دیگر منتقل کند این معامله، معامله به قصد فرار از دین محسوب می شود و امکان تعقیب و محکومیت کیفری زوج و محکومیت به تحمل حبس را به دنبال خواهد داشت..
قانون این اجازه را داده است که زوجه یا وکیل او، توأمان با دادخواست مطالبه مهریه یا قبل ازدادخواست اصلی با دادن دادخواست تامین خواسته از طریق دفاتر خدمات قضایی درخواست توقیف اموال اعم از توقیف اموال خودرو را برای مهریه به صورت اجراییه ابلاغ کند. یعنی اینکه برای جلوگیری از جا به جایی اموال توسط شوهر، زوجه بتواند فوری اموال (منقول و غیر منقول) شوهر را تا میزان مهریه درخواستی توقیف نماید و سپس شوهر (زوج) از آن مطلع شود. فلذا اگر زوجه ای قصد توقیف اموال خودرو همسرش را داشته باشد اول باید بررسی شود که جزء مستثنیات دین نباشد چون درآن صورت حتی بعد از توقیف نیز با اعتراض شوهر، خودرو از توقیف خارج می شود.
درصورتی که شخص محکوم علیه که توقیف اموال خودرو برای او صورت گرفته است بعد از توقیف اموال خودرو احساس کند که خودرو از اموال ضروری زندگیاش بوده و ان را از دست داده است میتواند درخواست توقیف مال دیگری بجای خودروی توقیفی را از دادگاه بکند که درعالم حقوق این عمل را تبدیل تامین میگویند. نکته ی که در این باب حایز اهمیت است. چنانچه قرارداد یا تعهدی نسبت به خودرو توقیف شده بعد از توقیف بهعمل آید هرگونه از نقل وانتقال نسبت به خودروی توقیف شده باطل و بدون اثر است و اگر این انتقالات به ضرر طلبکار باشد، فقط با رضایت کتبی او اثر دارد.
برای تبدیل تامین توقیف اموال خودرو شرایطی لازم است به طور مثال این امکان برای هر دو طرف چه بدهکار چه طلبکار وجود دارد که هر کدام در جریان رسیدگی به پرونده میتوانند یکبار تقاضای تبدیل خودرو توقیف شده را داشته باشند البته برای این موضوع نمیتوانند هر زمانی که تمایل داشتند این درخواست را مطرح کنند بلکه تا قبل از شروع عملیات راجع به فروش خودرو توقیف شده و قبل از پایان مراحل توقیف اموال خودرو این امکان وجود دارد و بعد این زمان دیگر تقاضای طرفین مسموع نیست باید در نظر داشت که وقتی کسی این درخواست را مطرح میکند باید مال جایگزین توقیف اموال خودرو را نیز به دادگاه معرفی کند و البته نباید مال پیشنهادی از حیث ارزش و سهولت فروش کمتر از خودرو توقیف شده قبلی باشد.
مسئله ی که در مورد خرید وفروش خودرو در این باب توقیف اموال خودرو مطرح است این است که ممکن است خودروی خریداری شده با دستور قضایی توقیف شده باشد یا حتی خریدار علم به توقیف بودن خودرو نداشته باشد و پس از خرید ان مجددا خودرو را به شخص ثالثی بفروشد در این صورت ماهیت این معاملات از نظر قانونی این گونه است که: به دلیل اینکه در توقیف اموال خودرو سند مالکیت خودرو توقیف قانونی و قضایی گشته هر چند سند در ید خریدار باشد باز هم از لحاظ قانونی هرگونه نقل و انتقال و خرید و فروش ان باطل است و چنانچه یک خودروی توقیف شده حتی چند بار خریداری شود و به فروش برسد تمامی این انتقالات باطل است و اگر کسی خودروی که توقیف اموال خودرو شده بود را خرید می تواند معامله را فسخ کند و ضمن ان از فروشنده خودرو توقیف شده طلب خسارت کند.
با توجه به این که این موضوع شامل قواعد ثبتی و قواعد اجرای احکام مدنی است، نیازمند اقدامات به موقع و سریع و پیگیریهای مداوم است. با توجه به پیچیدگی موضوع و اهمیت پیگیری در این موضوع، حضور یک وکیل متخصص و باتجربه در زمینه توقیف اموال خودرو میتواند کمک بسیار زیادی به تسریع و بهبود روند پرونده کند. وکلای متخصص در زمینه توقیف اموال خودرو برای مهریه در دادسان آماده مشاوره و ارائه خدمات حقوقی هستند.
بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در توقیف اموال خودرو دارند. برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله
را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.
هزینه ی اخذ وکیل برای توقیف اموال خودرو معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.
هزینه مشاوره از وکیل متخصص توقیف اموال خودرو در بازه قیمتی زیر قرار دارد.