مطابق با قانون 30 نظارت بر رفتار قضات اگر یک قاضی از روی عمد یا سهوا دچار خطا و اشتباه شود فرد زیان دیده می تواند با تنظیم یک دادخواست به همراه مدارک و شواهد لازم به دادگاه عالی انتظامات قضات مراجعه کرده و از مسئولین آن قسمت خواستار جبران این خسارت وارد شده شوند، در صورتی که بعد از تحلیل و بررسی دلایل آورده از شخص زیان دیده توسط دادگاه انتظامی اشتباه صدور رای از طرف قاضی اثبات شود باید نسبت به جبران خسارت اقدامات لازم انجام گیرد، حال بسته به این که ضرر وارده به خاطر اشتباه قاضی بوده باشد یا تقصیر او، دولت یا خود قاضی مسئول جبران خسارت خواهند بود.

تعریف قاضی

قاضی کسی یا شخصی است که به تنهایی ریاست دادگاه را بر عهده دارد و به قضاوت می پردازد این قضاوت او بر اساس شواهد و مدارکی است که افراد شاکی یا خوانده به همراه خود می آورند، و یا در بعضی اوقات مدارک شخص ثالث یعنی پزشک قانونی برای صدور رای که قاضی می خواهد صادر کند لازم و ضروری می باشد.

وظایف قاضی

• قاضی باید به بررسی مباحث قانونی و کسب اطلاع از آخرین قوانین و مقررات مصوب مجلس شورا ی اسلامی بپردازد.
• ریاست جلسه دادگاه و حفظ نظم آن با قاضی دادگاه است.
• بررسی و ارزیابی مستندات و شواهد دو طرف دعوی به منظور احاطه بیشتر بر موضوع پرونده مورد بررسی.
• شنیدن سخنان دو طرف دعوی به منظور اطلاع دقیق از روند ماجرا و اطلاعات هریک از طرفین.
• ظارت بر قانونی بودن رویه ها و روش های بازجویی، و رفتار درست داشتن با متهم.
• تحلیل و بررسی کردن پرونده متناسب با قوانین برای صدور رای نهایی.
• صدور رای نهایی دادگاه جهت اجرا توسط دستگاه های اجرایی مربوطه

برای قاضی شدن فرد متقاضی باید چه ویژگی ها یی را داشته باشد:

شرایط عمومی و اختصاصی برای قاضی شدن عبارت است از:

• فرد متقاضی برای قاضی شدن باید تابعیت ایرانی داشته باشد
• داشتن سلامت جسمی و روانی و توانایی برای انجام کار قضایی
• نداشتن سابقه محکومیت کیفری مؤثر.
• حسن شهرت، اخلاق و امانتداری.
• عدم اعتیاد به دخانیات، مواد مخدر و روان‌گردان.
• داشتن حداقل 22 و حداکثر 36 سال تمام در روز ثبت نام برای قاضی شدن.
• اعتقاد و التزام عملی به دین مبین اسلام، ایمان و عدالت.

شرایط اختصاصی برای قاضی شدن:

• فرد متقاضی برای قاضی شدن باید کارشناس حقوق در یکی از گرایش ها
• کارشناس الهیات با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی
• کارشناس فقه و حقوق
• کارشناسی ارشد پیوسته معارف اسلامی و حقوق در یکی از گرایش ها
• کارشناسی ارشد پیوسته الهیات، معارف اسلامی و ارشاد با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی
• دارا بودن مدرک سطح (2) عمومی (فقه و اصول) یا سطح (2) تخصصی با گرایش حقوق و قضای اسلامی، از حوزه‌های مورد تأیید شورای عالی حوزه‌های علمیه، برای دانش آموختگان حوزه های علمیه.

مهم ترین تخلفات قاضی

چون که قاضی همانند دیگر انسان ها جایز الخطاست بنابراین امکان دارد در بعضی موارد دچار خطا و اشتباه شود، که در صورت بروز و دیدن این اشتباهات فرد شاکی می تواند با جمع آوری مدارک و شواهد لازم به دادگاه عالی انتظامات قضات شکایت خود را ببرد، شماری از این تخلفات عبارت اند از:

• دستور جلب متهم بدون رعایت مقررات قانونی.
• صدور دستور متعارض و مبهم و کلی.
• عدم پذیرش کفیل و وثیقه بدون مشخص نمودن مبلغ.
• عدم ثبت پرونده ها در دادسرا تا مرحله صدور قرار نهایی.
• عدم تمدید قرارهای بازداشت موقت در مواعد قانونی.
• عدم تمکین دادسرا پس از فک قرار تأمین توسط دادگاه.
• عدم توجه به صلاحیت محلی و ذاتی.
• عدم ذکر مدت در قرار بازداشت موقت.
• عدم قید مشخصات سمت قضایی، تاریخ و شماره کلاسه پرونده در صورتجلسات
• آزادی متهم بدون اظهارنظر در تحقیقات مقدماتی.
• استفاده از الفاظ زاید و غیرمرتب و غیر متعارف در قرارها و آراء.

منظور از اشتباه قاضی چیست؟

ویژگی های که باعث می شوند یک قاضی دچار اشتباه شود این هست که قاضی ممکن است دچارخطای اخلاقی و یا فساد مالی و یا خطای علمی شود. حال شرح این ویژگی ها در معنای جامع تر خود عبارت اند از:

خطای اخلاقی

مستنبط از مجموعه قوانین لازم‌الاجرای جمهوری اسلامی ایران و متون فقهی اسلامی، فساد اخلاقی یک قاضی مضیق‌تر از فساد اخلاقی شخصی وی است. یعنی «قاضی» هنگامی مرتکب «فساد اخلاقی» شده است که ناهنجاری اخلاقی وی در صدور حکم توسط وی اثرگذار باشد.

فساد مالی

در حالت کلی منظور از فساد مالی یعنی بدست آوردن ثروت یا مالی از راه غیر قانونی و یا راهی که در شرع مقدس اسلام تعریف نشده باشد، حال گاهی ممکن است قاضی هایی باشند که به علت وعده هایی که هر یک از طرفین پرونده می توانند به قاضی بدهند برای یک لحظه موقعیت و حساسیت شغلی خودشان را از یاد ببرند و اقدام به گرفتن رشوه و یا پول از آن ها نمایند، که عمل به انجام این کار می تواند باعث صدور رای اشتباه شود.

خطای علمی

خطای علمی قاضی به این صورت هست که گاه وقوع اشتباه قاضی در احراز واقعیت، وقوع اشتباه در مستندات حکم و موضوع آن به گونه‌ای که به اساس حکم خدشه‌ای وارد نسازد و وقوع اشتباه در مستندات حکم و موضوع آن به گونه‌ای که اساس حکم را خدشه‌دار کند، از جمله مواردی باشد که منجر به صدور «حکم اشتباه» شود و این همان موضوعی است که قانون در نحوه برخورد با اشتباهات قاضی به آن پرداخته است.

مدارک مورد نیاز برای شکایت از قاضی

به طور معمول شکایت از قاضی به یکی از دادیاران دادسرای انتظامی قضات ارجاع داده می شود، که دادیار مرجوع علیه طبق مدارک و شواهد به دست آمده در خصوص پرونده ای که قاضی در مورد آن دچار اشتباه شده است تهیه گزارش کرده و قاضی را جهت دفاع از خود دعوت می نماید که از خود دفاع کند، در صورتی که ادله قاضی کافی نباشد و به عنوان مجرم شناخته شود قرار مجرمیت او صادر شده و پرونده را جهت ملاحظه به دادستان انتظامی قضات ارسال تا در صورت پذیرش، نسبت به به صدور کیفرخواست انتظامی اقدام نماید. متعاقب صدور کیفر خواست، پرونده به دادگاه انتظامی ارسال می شود تا پس از رسیدگی، حکم محکومیت قاضی مزبور صادر شود. حال مدارکی که برای شکایت از قاضی باید همراه خود داشته باشیم عبارت اند از:

• اصل شکایت از قاضی و فتوکپی آن.
• فتوکپی حکم یا اخطاریه در صورت موجود بودن.
• مدارک و دلایل مثبت و قوی برای شکایت از قاضی.
• ذکر نام قاضی مشتکی عنه (کسی که از او شکایت شده) و کلاسه پرونده و شعبه یا مرجع مورد شکایت.

برای شکایت از قاضی باید به کجا مراجعه کنیم؟

دفتر نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات

دفتر نظارت در واقع نماینده دادسرای انتظامی قضات کل کشور می باشد، افراد شاکی می توانند شکایت خود را به دفتر نظارت و ارزشیابی ببرند و مسئولین نظارت، پرونده‌ها را بررسی کرده و زمانی که تخلف برای آن‌ها محرز شده باشد، شکایت را طبق قانون به رئیس دادگستری استان ارجاع می‌دهد، تا آن را برای دادسرای انتظامی قضات ارسال کند.

دادسرای انتظامی قضات

دومین مرجع برای شکایت از قاضی، دادسرای انتظامی کل کشور می باشد، به این صورت که فرد شاکی با مراجعه حضوری به دادسرای انتظامی شکایت خود را از قاضی اعلام می نماید و مسئولین پس از بررسی مدارک و شواهد آماده شده در صورتی که این حق را به فرد شاکی بدهند اقدامات لازم را برای مجازات قاضی فراهم می نمایند.

حضور وکیلی که می تواند برای شکایت از قاضی مفید باشد:

نکته ی مهمی که باید آن را در نظر گرفت این است که در جوامع انسانی امکان خطا و اشتباه و ایجاد ضرر و زیان وجود دارد و خواهد داشت، اما اینکه برای جبران این خطا و اشتباه قانون حقی را در نظر گرفته است یا نه، مهم می باشد. که خوشبختانه در قوانین اسلامی این حق به هر فردی چه متهم و چه شاکی داده شده که در صورت دیدن اشتباه قاضی شکایت او را به دادگاه انتظامی قضات ببرند. اما نکته ی مهم دیگری که وجود دارد این هست که قاضی بودن یکی از شغل های مهم و حیاتی هر جوامعی می باشد، و وجود این ارجحیت باعث شده که شکایت از قاضی به راحتی صورت نگیرد. لذا اگر فردی به این ادعای خود که قاضی دچار خطا و اشتباه شده است استمرار دارد پیشنهاد می کنیم که حتما قبل از هر اقدام غیر حرفه ای با یک وکیل در خصوص شکایت از قاضی مشورت کنند تا که ادعای او قانونی تر باشد.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل شکایت از قاضی بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در شکایت از قاضی را دارند

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل برای شکایت از قاضی چگونه محاسبه می شود؟

هزینه ی اخذ وکیل برای شکایت از قاضی معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه مشاوره از وکیل متخصص شکایت از قاضی در بازه قیمتی زیر قرار دارد.