طبق ماده 594قانون مجازات اسلامی «موارد دیه ی کامل همان است که در مقررات شرع تعیین شده است و میزان آن در ابتدای هر سال توسط رییس قوه قضاییه به تفصیل بر اساس نظر مقام معظم رهبری تعیین و اعلام می شود.»

مفهوم دیه

دیه پول یا مالی است که در اثر تصادفات به شخص یا بازماندگان شخص داده می شود. میزان این دیه از طریق پزشکی قانونی تعیین شده و در حکم دادگاه ذکر میگردد ( دیه فوت در ماه های حرام مثل ذی القعده، ذی الحجه، محرم و رجب بیش از ماه های دیگر می باشد/ این میزان به اندازه یک دیه کامل به علاوه سوم دیه کامل میباشد ) ، چرا که اسلام از این ماه ها به عنوان ماه حرام یاد می کند.(قانونی است که از دیرینه اسلام تعیین کرده است).

انجام انواع قتل که ممکن است منجر به گرفتن دیه شود

یکی از قدیمی ترین ارتکاب های جرم در جوامع انسانی قتل می باشد، از وقتی جوامع انسانی بزرگتر شده، حرص و طمع برای منافع انسانی هم بیشتر شده است. بنابراین برای جلوگیری از ارتکاب این جرم قانون علاوه بر مجازات قصد و نیت خطاکاران این جرم را هم در نظر گرفته اند:

قتل عمد

قتل عمد وقتی محقق می شود که فردی با انجام کاری قصد کشتن شخصی را داشته باشد و یا کاری که انجام داده نوعا کشنده باشد و یا هرچند کارش نوعا کشنده هم نبوده اما با در نظر گرفتن وضعیت مقتول از قبیل پیری یا بیماری یا کودکی نسبت به او کشنده تلقی شود. پس قتل عمد قتلی است که عملی که در مورد مقتول انجام می یابد، آگاهانه بوده و مقصود از آن نیز کشتن وی باشد.

قتل شبه عمد

در این قتل بر عکس قتل عمد قصدی از کشتن و گرفتن حیات هیچ شخصی نیست. اما بر اثر یک اتفاق ناگهانی یا جر و بحثی که بین طرفین پیش می آید منجر به قتل می شود. مثلا در تصادفات رانندگی ممکن است بی احتیاطی راننده (حواس پرت شدن راننده به علت خواب آلودگی و ...) منجر به قتل شود در حالی که راننده قصدی برای کشتن کسی را نداشته است.

قتل خطای محض

در این نوع قتل هدف حیات و یا جسم مقتول برای کشتن نیست، بلکه به خاطر مبادرت در کار یا شئ سبب قتل یا کشتن شخصی می شود. مانند اینکه شخصی در شکار کردن حیوانات هنگام شلیک کردن، گلوله اشتباهی به انسان برخورد کند.

ویژگی های قتل غیر عمد در تصادفات

بی احتیاطی راننده در تصادف

به معنای انجام کاری است که بر حسب قانون نباید این کار صورت گیرد مانند عبور راننده از چراغ قرمز که با سرعت بیش از حد خود باعث کشتن یک نفر شود.

بی مبالاتی راننده در تصادف

به معنای انجام کاری است که بر حسب عرف و قانون باید انجام شود. مثل بی مبالاتی یک راننده کامیون نسبت به باری که در کامیون دارد چرا که بارهای که با کامیون حمل می شوند باید به خوبی بسته شوند و تمام ایمنی را در بستن بار رعایت کرده باشند، چون که هر گونه بی احتیاطی باعث می شود که ریزش بار صورت گیرد و این ریزش بار، ممکن است به ماشین های بعدی او صدمه ی جانی و مالی وارد کند.

نداشتن مهارت رانندگی راننده در تصادف

نداشتن مهارت به این معناست که فردِ راننده تبحر و تخصص کافی برای رانندگی پیدا نکرده، و با این بی مهارتی و غیر حرفه ی بودن در رانندگی، باعث ایجاد خسارت جانی و مالی به افراد شود. مانند راننده ی که نه گواهینامه دارد و نه سن قانونی برای رانندگی و نه مهارت و تخصصی کافی برای رانندگی.

رعایت نکردن مقررات راهنمایی و رانندگی توسط راننده

قوانین راهنمایی و رانندگی یک قوانین حاکم است برای راننده ها تا بلکه با این قوانین میزان تصادف و فوت افراد را در اثر تصادفات رانندگی پایین بیاورند. مانند بستن کمربند ایمنی، رعایت حق تقدم در چهارراه ها ی خیابان.

آیا قتل هایی که با سرعت غیر مجاز راننده صورت می گیرد جز قتل های عمد به حساب می آید؟

زمانی که راننده از سرعت مجاز مقرر تجاوز می کند و یا در محلی که سبقت ممنوع است با وجود مشاهده تابلوی ممنوعیت سبقت، همچنان سبقت می گیرد، عمدی بودن عمل وی بدیهی است. اما در صورت تصادف به واسطه این سرعت و سبقت، عمل تصادف عمدی نیست. در واقع نتیجه غیرعمدی بر عمل عمدی منعکس می‌شود. بنابراین عنصر روانی قتل تشکیل نمی شود.

مهلت پرداخت دیه از نظر نوع قتل

• در قتل عمد مهلت پرداخت دیه یک سال قمری می باشد.
• در قتل شبه عمد مهلت پرداخت دیه دو سال قمری می باشد.
• در قتل خطای محض مهلت پرداخت دیه سه سال قمری می باشد.

مبلغ دیه بر چه اساسی محاسبه می شود؟

مبلغ دیه برای پرداخت بر حسب زمانی است که پرداخت کننده می خواهد دیه را پرداخت نماید . به عبارت دیگر قیمت دیه یوم الادا میباشد . 

نحوه پرداخت دیه تصادفات و سایر جرم ها

پرداخت دیه به قتل های غیر عمد و یا جرح های غیر عمد تعلق می گیرد ولی در صورت ارتکاب جرم به صورت عمدی شاکی می تواند قصاص زیانی که دیده است را طلب کند، اما گاه در قتل های عمد اولیای دم از قصاص به شرط پرداخت دیه می گذرند در این صورت قصاص به دیه تبدیل می شود. اما باید به این نکته توجه داشت که پرداخت دیه بر عهده فرد مقصر است و اگر وی فوت نموده باشد از ماترک وی پرداخت می‌شود. البته امروزه در صورتی که تصادف با خودرو صورت گیرد پرداخت دیه برعهده شرکت‌ های بیمه‌گر می‌باشد.

جرایمی که دیه به آن ها تعلق می گیرد:

• قتل یا جرح یا نقص عضو که به طور خطای محض واقع می‌شود و آن در صورتی است که فرد جانی، نه قصد جنایت نسبت به ‌مجنی ‌علیه را داشته باشد نه درصدد انجام عملی بوده است که مقتول را بکشد.
• قتل یا جرح یا نقص عضو که به طور خطای شبیه عمد واقع می‌شود و آن در صورتی است که جانی، قصد فعلی را که نوعاً سبب ‌جنایت نمی‌شود داشته باشد.
• مواردی از جنایت عمدی که قصاص در آنها جایز نیست‌.

روند رسیدگی به تصادفات منجر به دیه

بعد از وقوع تصادف شخص شاکی در صورت جرح و در صورت قتل وکیل یا وراث او باید برای گرفتن دیه اقدامات پرونده را انجام دهد:

• آغاز دعوی
• نظریه کارشناسی
• نظریه پزشکی قانونی
• رسیدگی دادسرا
• صدور قرار مجرمیت و رای دادگاه

مدارک مورد نیاز برای دیه تصادفات

برخی از مدارک لازم و ضروری که برای گرفتن دیه تصادفات باید همراه خود داشته باشید عبارت اند از:

• اصل و تصویر بیمه نامه مقصر تصادف
• تصویر برابر اصل شده گواهینامه مقصر تصادف
• تصویر کارت خودرو یا شناسنامه مالکیت وسایل نقلیه
• تصویر برابر اصل شده کارت ملی و سایر مدارک شخصی مقصر تصادف
• کروکی اخذ شده از افسر حاضر شده در صحنه تصادف و یا اخذ کروکی فرضی کارشناسی تصادفات 
• گزارشات پزشکی قانونی
• گزارش اولیه پلیس حاضر در صحنه 

دیه زن در تصادفات

طبق ماده 10 بیمه اجباری، خسارات وارد شده به شخص ثالث بر اساس حوادث ناشی از وسایل نقلیه در جایی که شرکت ‌های بیمه، دیه می‌پردازند، بدون لحاظ جنسیت تا سقف یک فقره دیه کامل و یک سوم آن برای ماه های حرام باید پرداخت شود. بر همین اساس در مورد تصادفات رانندگی، فرقی بین ارش (نوعی دیه است که ازقبل تعیین نشده است) و دیه زن و مرد وجود ندارد و زنان دیه خود را به طور کامل دریافت می‌کنند.

در چه شرایطی بیت المال دیه را پرداخت می کند؟

قانون‌گذار فرض مرگ و یا فرار جانی را در ماده ۴۳۵ قانون مجازات اسلامی، مورد اشاره قرار داده و آورده است: «هرگاه در جنایت عمدی، به علت مرگ یا فرار، دسترسی به مرتکب جرم ممکن نباشد با درخواست شاکی یا صاحب حق، دیه جنایت از اموال مرتکب پرداخت می‌شود و در صورتی که مرتکب، مالی نداشته باشد در خصوص قتل عمد، ولی‌ دم می‌تواند دیه را از عاقله (نگهدارنده) بگیرد و در صورت نبود عاقله، یا عدم دسترسی به آنها یا عدم تمکن آنها، دیه از بیت‌المال پرداخت می‌شود و در غیر قتل، دیه بر بیت ‌المال خواهد بود. چنانچه پس از اخذ دیه، دسترسی به مرتکب جنایت اعم از قتل یا غیر قتل، ممکن شود در صورتی که اخذ دیه به جهت گذشت از قصاص نباشد، حق قصاص حسب مورد برای ولی دم یا مجنی‌علیه محفوظ است، لکن باید قبل از قصاص، دیه گرفته شده را برگرداند.»

البته لازم به ذکر است در کلیه پرونده های تصادفات صندوقی به نام صندوق تامین خسارتهای بدنی وجود دارد که این صندوق در صورت عدم وجود بیمه نامه , انقضای مهلت بیمه نامه , و یا فرار مرتکب تصادف و عدم دسترسی به او فقط در پرونده های تصادفی دیه را میپردازد . 

ویژگی های وکیل دیه تصادفات

اصولا واژه تصادفات برای عموم افراد واضح و روشن است، اینکه در حین تصادفات چه اتفاقی برای شخص زیان دیده میفتد و اینکه شخص مجروح مقصر هست یا نه، کارشناس و پلیس های راهنمایی و رانندگی تعیین می کنند، و نتایج حاصل از صحنه ی تصادف را به دادگاه تسلیم می نماید، اما اینکه در دادگاه چه کسی به عنوان نماینده قانونی شاکی تصادف هست خیلی مهم و ضروری می باشد. چرا که با انتخاب یک وکیل دیه تصادفات برای پرونده ی تصادف خود می توانیم بدانیم نماینده ی ما در دادگاه شخصی متخصص و با تجربه می باشد که تمام تلاش خود را بر روی موفقیت پرونده در دادگاه متمرکز کرده است.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل دیه تصادفات بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که در دیه تصادفات تخصص دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل برای دیه تصادفات چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل برای دیه تصادفات معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه مشاوره از وکیل متخصص دیه تصادفات در بازه قیمتی زیر قرار دارد.