مهریه یا صداق مالی است که زوج هنگام عقد نکاح و ازدواج به زوجه (همسر) می بخشد تا علاقه خود برای زندگی مشترک با او را به این وسیله نشان دهد. این هدیه و بخشش که از طرف مرد انجام می‌شود، امروزه بیشتر به ابزاری برای تضمین دوام ازدواج و یا حق طلاق زن در آمده است. درفقه برای مهریه، مقدار معینی تعیین نشده‌است. همچنین در نوع مهریه نیز محدودیتی وجود ندارد و هر چیزی که ارزش اقتصادی یا اجتماعی داشته باشد، می‌تواند مهریه قرار گیرد ، به جز مستثنیات مهریه که در ادامه با آن ها آشنا می شویم .

مهریه چیست؟

مهریه تعهدی است که در ضمن عقد نکاح برعهده ی زوج قرار می گیرد و زوجه حق دارد هر زمان که مایل باشد آن را مطالبه کند. در سالهای اخیر با توجه به تغییر شرایط اقتصادی جامعه و همچنین تعیین مبالغ هنگفتی بابت مهریه که موجب افزایش سرسام آور بدهکاران مهریه و شلوغ شدن دادگاه ها به دلیل موارد این چنینی و افزایش زندانیان مهریه شد، مسئولان دستگاه های قضایی برآن شدند که پرداخت مهریه را از حالت عندالمطالبه( هر زمان که مطالبه شود، باید پرداخت گردد) به حالت عندالاستطاعه( در صورت داشتن تمکن مالی باید پرداخت شود) درآورند. با این تغییر، مهریه تا سقف 110 سکه ی بهار آزادی عندالمطالبه بوده و اگر زوج از پرداخت آن امتناع کند ممکن است به مجازات حبس محکوم شود؛ و در مقابل بیش از این میزان مهریه عندالاستطاعه در نظر گرفته شده و زوجه باید توانایی مالی زوج را برای پرداخت مهریه اثبات نماید.

مستثنیات مهریه چیست و شامل چه چیزهایی است؟

قانون گذار برای حفظ حقوق انسانی افراد و اینکه مطالبه ی دیون از یک فرد نباید باعث شود که فرد از زندگی معمول و در حد شان خود باز بماند، مواردی از اموال اشخاص را از مهریه استثنا نموده و آنان را غیرقابل توقیف می داند. این اموال که در اصطلاح حقوقی مستثنیات دین نامیده می شوند عبارتند از:

• منزل مسکونی که عرفا در شأن زوج باشد.
• تلفن مورد نیاز مدیون
• وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفل‌شان لازم است.
• اثاثیه‌ی مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری زوج و افراد تحت تکفل وی لازم است.
• مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر( صاحب ملک مورد اجاره) پرداخت می‌شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره‌بها بدون آن موجب عسر و حرج( سختی و مشکلات در زندگی) گردد و عین مستأجره( ملکی در اجاره قرار داد) مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد.
• آذوقه‌ی موجود به قدر احتیاج زوج و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفا آذوقه ذخیره می‌شود.
• کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنها.

راه های قانونی مطالبه مهریه چیست؟

با اینکه مهریه حق زوجه بوده و هر زمان که مایل باشد می تواند آن را مطالبه کند، بطور معمول مطالبه مهریه تنها زمانی مطرح می گردد که میان زوجین اختلافاتی وجود داشته و قصد متارکه و طلاق داشته باشند. در این موارد زوجه برای درخواست مهریه خود می تواند به سه شیوه اقدام نماید که ما مفصلا به توضیح روش دادخواست تامین خواسته مهریه می پردازیم.

• درخواست اجرائیه از اجرای ثبت اسناد و املاک
• مراجع قضایی و دادگاه های دادگستری
• صدور قرار تامین خواسته مهریه

الف) درخواست اجراییه از اجرای ثبت اسناد و املاک؟

در این روش زوجه برای مطالبه ی مهریه خود می بایست اموال زوج را معرفی کرده و خواستار توقیف آنها بابت مهریه شود. در این شیوه زوجه ابتدائا باید به دفتر ازدواجی که عقد نکاح در آنجا ثبت شده مراجعه نموده و درخواست مطالبه ی مهریه را تحویل سردفتر دهد. سردفتر پس از تکمیل مدارک، این درخواست را به اجرای ثبت فرستاده و پس از صدور اجرائیه، مراتب را به زوج ابلاغ کرده و وی را مطلع می نماید. به مدت ده روز پس از ابلاغ، زوج موظف است که یا مهریه را بپردازد و یا ترتیبی برای پرداخت آن مشخص کند. در غیر این صورت زوجه از اجرای ثبت اسناد درخواست تامین مهریه خود را نموده و به میزان مهریه خود از اموال زوج توقیف می کند، که نهایتا منجر به فروش اموال زوج و مطالبه ی مهریه می شود.

ب) مراجع قضایی و دادگاه های دادگستری؟

مطالبه مهریه از طریق تقدیم دادخواست به دادگاه های خانواده روش دیگر درخواست مهریه می باشد. در این شیوه زوجه با ارائه دادخواست مطالبه مهریه خود و همینطور درخواست تامین خواسته باعث می شود که اموال زوج در توقیف موقت قرار بگیرد و زوج در زمان رسیدگی ها نتواند اموال خود را منتقل کرده و از پرداخت دین(بدهی) خود فرار کند. در فرآیند دادرسی زوجه باید اموال زوج را معرفی کرده و توانایی مالی مرد در پرداخت مهریه را ثابت کند تا بتواند مهریه خود را دریافت کند.

اما برای آشنایی با روش صدور قرار تامین خواسته مهریه بهتر است ابتدا با مفهوم قرار تامین خواسته آشنا شویم.

تامین خواسته چیست؟

فاصله‌ی زمانی بین تحویل دادخواست و شروع دعوای خواهان علیه خوانده‌، تا صدور حکم دادگاه ممکن است به حدی طولانی شود که خوانده در این فاصله بتواند اموال و وجوه خود را به دیگران منتقل کند و به این ترتیب از اجرای موثر حکم به دلایلی همچون «اعسار از پرداخت بدهی» جلوگیری نماید. همین‌طور ممکن است فاصله‌ی زمانی موجب نقصان یا عیب در موضوع دعوا شود. قانونگذار برای جلوگیری از چنین مواردی «تامین خواسته» را پیش‌بینی کرده است. خواهان می‌تواند با گرفتن قرار تامین از دادگاه و اجرای آن، خواسته‌ی دعوا را در توقیف قرار بدهد و امنیت آن را تامین کند تا موضوع دعوا از انتقال و اختفا توسط خوانده یا نقصان و عیوب احتمالی مصون بماند.

صدور قرار تامین خواسته مهریه

روش قرار تامین خواسته مهریه در واقع مطالبه مهریه از طریق تقدیم دادخواست به دادگاه های خانواده می باشد. در این شیوه زوجه با ارائه دادخواست مطالبه مهریه خود و همینطور درخواست تامین خواسته باعث می شود که اموال زوج در توقیف موقت قرار بگیرد و زوج در زمان رسیدگی نتواند اموال خود را منتقل کرده و از پرداخت دین خود فرار کند. در فرآیند دادرسی زوجه باید اموال زوج را معرفی کرده و توانایی مالی مرد در پرداخت مهریه را ثابت کند تا بتواند مهریه خود را دریافت کند. گفتنی است که این شیوه نسبت به روش های دیگر رواج بیشتر دارد.

زمانی که قرار تامین خواسته به خوانده ابلاغ شد، تا 10 روز مهلت اعتراض به دادگاه صادرکننده وجود دارد و دادگاه در اولین جلسه در این مورد تصمیم گیری خواهد کرد. قرار تامین می بایست بلافاصله بعد از ابلاغ به خوانده اجرا شود. اگر ابلاغ فوری ممکن نبود، بر اساس مواد ۱۱۶ و ۱۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی، ابتدا قرار تامین اجرا و پس از آن به خوانده ابلا‌غ خواهد شد.

آیا برای تامین خواسته مهریه نیاز به وکیل یا مشاوره حقوقی داریم؟

با توجه به ماده ۲۲ قانون خانواده که صراحتا بیان می کند: «اولا مهریه هر میزان که در عقد نامه توافق شده باشد معتبر است. ثانیا اگر مردی دارای اموال باشد، به غیر از مستثنیات دین، از محل اموال او مهر وصول می شود. ثالثا برای مازاد 110 سکه تمام بهار آزادی حکم جلب توسط دادگاه صادر نخواهد کرد. رابعا برای مازاد 110 سکه تمام بهار آزادی زوج را ممنوع الخروج نمی کنند. خامسا کماکان نپرداختن اقساط و پیش پرداخت تا 110 سکه یا معادل ریالی آن موجب جلب شوهر می شود.» در بحث پیگیری پرداخت مهریه و تامین خواسته ی مهریه پیچیدگی هایی به وجود آمده که شاید در گذشته وجود نداشت از این رو بهتر است قبل از درخواست تامین خواسته ی مهریه با یک وکیل یا مشاور حقوقی مجرب مشورت کنید.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل برای تامین خواسته مهریه بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در تامین خواسته مهریه دارند. برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• هزینه مشاوره اولیه
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل برای تامین خواسته مهریه چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل برای تامین خواسته مهریه معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه مشاوره از وکیل متخصص تامین خواسته مهریه در بازه قیمتی زیر قرار دارد.

20 هزار تومان 200 هزار تومان