دعاوی مربوط به چک بخش عظیمی از موضوعات مطرح شده در دادگاه را تشکیل می دهند. یکی از مسائل رایج در دعاوی چک، دعوای استرداد چک می باشد. زمانی موضوع دادخواست استرداد چک به وجود می آید که صادرکننده ادعا کند وجه و مبلغ چک را پرداخت کرده و یا دارنده، چک را تحت عنوان ضمانت یا امانت نزد خود داشته ولی با وجود به پایان رسیدن مهلت قرارداد، آن را مسترد نکرده است.

خواهان می بایست ادعای استرداد چک را ثابت کند و پیش از مطرح کردن هر نوع دعوایی، به ارسال اظهارنامه برای طرف مقابل بپردازد و همچنین زمان مشخصی را بابت پس دادن لاشه چک به او بدهد. این امر جهت جلوگیری از این موضوع است که فرد ادعایی مبتنی بر آگاه نبودن نداشته باشد.

خیانت در امانت ناشی از عدم استرداد لاشه چک

• دارنده چک آن را به فرد دیگری انتقال داده باشد.
• اگر از چک استفاده کرده و آن را مسترد نکند و برخلاف توافق شفاهی یا قرارداد، به تصاحب آن دست بزند.

 در موارد گفته شده، شخص به جرم خیانت در امانت محکوم می شود و طبق قانون باید مجازات حبس را بگذراند. سو نیت می بایست در جرم خیانت به امانت به اثبات برسد و یکی از موارد نشان دهنده سو نیت، برگشت زدن چک می باشد. در نتیجه با وجود همه این شرایط، می توان به شکایت کیفری تحت عنوان خیانت در امانت پرداخت و برای اثبات این قضیه، خواهان باید مدارک و دلایلی را به دادگاه تقدیم کند. این دلایل می ‎توانند شامل قرارداد، شهادت شهود و غیره باشند.

در چنین شرایطی، شاکی می بایست به دادسرا مراجعه کند و طرح شکایت کند. دادسرا نیز پس از یک سری تحقیقات اولیه، پرونده را به یکی از شعبه های بازپرسی جهت تکمیل شدن تحقیقات می فرستد و ممکن است هر دو طرف برای کامل شدن پرونده مورد بررسی قرار گیرند. اگر در دادسرا عدم حضور صورت گیرد، شخص متهم با دستور قضایی جلب شده و پس از روشن ساختن اتهامش، صدور قرار جلب به دادرسی صورت می گیرد و با کیفرخواست صادره از سوی دادستان، پرونده برای پیگیری و رسیدگی به دادگاه کیفری فرستاده می شود. 

لازم به ذکر است اصل در دعاوی مرتبط با چک، تعهد پرداخت وجه می باشد و امانت بودن یا نبودن آن از سوی صادرکننده باید به اثبات برسد.

دعوای استرداد چک از حیث پرداخت هزینه دادرسی دعوای مالی است یا غیرمالی؟

ممکن است تصور شود در دعوای استرداد چک، خواهان با مطرح کردن دعوا و با طی کردن مراحل قانونی فقط به لاشه چک خود دست پیدا می کند و پول یا مالی از آن او نخواهد شد، اما این دلیل برای غیرمالی دانستن این دعوی کافی نیست. 

دعوای استرداد چک مالی می باشد و برای ثبت دادخواست باید در جهت پرداخت کردن هزینه دادرسی دعاوی مالی و با حساب کردن وجه قید شده در چک، اقدام صورت پذیرد.

ماده ۶۱۹ و ۶۲۰ قانون مدنی درباره استرداد لاشه چک

بر اساس ماده ۶۱۹ قانون مدنی: امین باید عین مالی را که دریافت کرده است رد نماید. بر اساس ماده ۶۲۰ قانون مدنی: امین باید مال ودیعه را به همان حالی که موقع پس دادن موجود است مسترد دارد و نسبت به نواقصی که در آن حاصل شده و مربوط به‌ عمل امین نباشد ضامن نیست.

تعریف دستور موقت منع از پرداخت مبلغ چک 

با توجه به ماده ۳۱۱ و ۳۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی، دستور موقت می تواند در ضمن دادخواست اصل دعوا و همین طور پس از اقامه آن دعوا و یا پیش از دادن دادخواست نسبت به اصل دعوی مورد نظر درخوست شود. یعنی درخواست مذکور هیچ گونه اثری در اصل دعوی ندارد. در نتیجه صاحب حق در دعوی اصلی نبوده و به این دلیل که فوریتی برای این امر تشخیص داده نشده، قاضی به صادر کردن این دستور اقدام می کند.

مواد قانونی آیین دادرسی مدنی در مورد دستور موقت 

مواد ۳۱۰ تا ۳۲۵ قانونی آیین دادرسی مدنی درباره دستور موقت هستند که برخی از آن ها عبارتند از: 

ماده 310 قانون آیین دادرسی مدنی مقرر می کند

در اموری که تعیین تکلیف آن فوریت دارد، دادگاه به درخواست ذی نفع برابر مواد زیر دستور موقت صادر می نماید.

ماده 314 قانون آیین دادرسی مدنی بیان می دارد

برای رسیدگی به امور فوری، دادگاه روز و ساعت مناسبی را تعیین و طرفین را به دادگاه دعوت می نماید. درمواردی که فوریت کار اقتضا کند، می توان بدون تعیین وقت و دعوت از طرفین و حتی در اوقات تعطیل و یا در غیر محل دادگاه به امور یاد شده رسیدگی نمود.

ماده ۳۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی می گوید

پس از صدور دستور موقت در صورتی که از قبلا اقامه دعوا نشده باشد، درخواست کننده باید حداکثر ظرف بیست روز از تاریخ صدور دستور، به منظور اثبات دعوای خود به دادگاه صالح مراجعه و دادخواست خود را تقدیم و گواهی آن را به دادگاهی که دستور موقت صادر کرده تسلیم نماید. در غیر این صورت دادگاه صادرکننده دستور موقت به درخواست طرف، از آن رفع اثر خواهد کرد .

نقش وکیل متخصص در دادخواست استرداد لاشه چک چیست؟ 

تنظیم کردن دادخواست استرداد لاشه چک باید به طرز صحیحی انجام پذیرد که این کار امری پیچیده است و نیازمند داشتن دانش و مهارت کافی می باشد. به همین خاطر پیش از مشورت و کمک خواستن از وکیل متخصص و باتجربه دادخواست استرداد لاشه چک، نسبت به ثبت هیچ گونه دادخواستی وارد عمل نشوید.

چگونه کار خود را