یکی از ضمانت های اجرایی عدم تمکین، مطرح کردن دعوی دادخواست الزام به تمکین در دادگاه است. زوج با این دادخواست از دادگاه می خواهد که زوجه را ملزم به تمکین نماید. و از دیگر ضمانت های اجرایی که زوج می تواند برای عدم تمکین زوجه از آن استفاده کند عدم استحقاق نفقه است، البته در صورتی که زوجه برای عدم تمکین خویش عذر موجه داشته باشد استحقاق نفقه را از دست نخواهد داد.

دادخواست چیست؟

شروع رسیدگی یک دعوی در مراجع قضایی مستلزم به تقدیم دادخواست حقوقی یا کیفری به این مراجع است. در این دادخواست خواهان دعوی حقوقی یا کیفری باید ابتداً مشخصات خود را به صورت تمام و کمال نوشته و سپس نسبت به نوشتن مشخصات خوانده یا وکیل و شرح خلاصه ای از خواسته خود اقدام نماید.

تمکین به چه معناست؟

تمکین به دو دسته تمکین عام و تمکین خاص تقسیم بندی شده است که در آن تمکین عام به معنی انجام تمام وظایف از سوی زن نسبت به شوهر و اطاعت از اوست. از جمله این وظایف می توان به مدیرت خانه، مدیریت امرار و معاش منزل اشاره نمود و تمکین خاص به معنی انجام رابطه زناشویی از سوی زن و مرد و ناشزه نبودن آن ها در روابط زناشویی است.

دعوی دادخواست الزام به تمکین چیست و چه کاربردی می تواند داشته باشد؟

منظور از دعوی الزام به تمکین این است که زمانی که بین زن و مرد در طول زندگی مشترک و روابط زناشویی اختلافی پیش بیاید و زن به موجب این اختلافات منزل مرد را ترک نماید و حاضر به برگشت نباشد، مرد می تواند دادخواست الزام به تمکین زوجه را تنظیم کرده و تسلیم دادگاه خانواده نماید و زن را ملزم به برگشت و تمکین کند.

لازم و ملزومات دادخواست الزام به تمکین برای زوجه

برای اینکه زوج حق دادخواست الزام به تمکین زوجه را بخواهد باید نسبت به ارکان این دعوی یعنی اثبات رابطه زوجیت و اثبات عدم تمکین خوانده که از اقدامات اولیه و لازم برای این دادخواست می باشد آگاهی داشته باشد.

ویژگی اثبات رابطه زوجیت

برای دادخواست الزام به تمکین اثبات رابطه زوجیت الزامی است چرا که این دعوی در صورتی قابل پذیرش می باشد که رابطه ی زوجیتی وجود داشته باشد و این رابطه همچنان مانده باشد، برای همین در خصوص نکاح موقت تمکین معنای ندارد.

خواهان دادخواست الزام به تمکین باید دادخواستی مبنی بر اثبات رابطه زوجیت را مطابق قانون حمایت خانواده به مرجع قضائی ذی صلاح تقدیم نماید.

انکار رابطه زوجیت به تنهایی کافی نبوده و خواهان و خوانده باید با دلایل و اسناد محکمه پسند این رابطه زوجیت را به مرجع قضایی ذی صلاح اثبات نماید.

ویژگی اثبات عدم تمکین

همانطور که می دانید تمکین در دو معنای عام و خاص تعریف شده است در معنای عام یعنی باید نسبت به مرد خود مطیع باشد و در منزل و امکاناتی که مرد تعیین کرده است زندگی کند مگر اینکه شرایط عام برای زوجه سخت باشد که عدم تمکین آن معنا پیدا کند و در خصوص تمکین خاص این هست که زن باید رابطه زوجیت خود را با مرد حفظ نماید و نباید بی دلیل این رابطه را قطع نماید مگر اینکه برای انجام ندادن تمکین خاص، عذر موجه ی داشته باشد و این عذر به گونه ای باشد که دادگاه آن را قبول کند.

چه زمانی زوجه می تواند منزل مشترک زوج را ترک نماید؟

در صورتی که بودن زن با شوهر در منزل مشترک آنان، سبب خوف و ترس و ضرر بدنی و مالی یا شرافتی برای زن شود وی می تواند منزل مشترک را ترک کرده و به منزل پدر و مادر خویش برود یا منزلی دیگر برای خود اختیار نماید. تا زمانی که دلایل گفته شده برای زن توسط محکمه مورد بررسی و تحقیق قرار بگیرد زن می تواند به منزل مشترک مراجعه نکند و مادامی که زن در بازگشت به منزل مشترک معذور باشد حق نفقه زن بر عهده مرد خواهد بود.

چه زمانی زن می تواند از مرد تمکین ننماید؟

طبق قانون زن باید بعد از عقد و ازدواج وظایفی خود را در خصوص تمکین عام و خاص را نسبت به مرد انجام دهد، و در صورت عدم انجام این وظایف مرد می تواند دادخواست الزام به تمکین خود را تقدیم دادگاه خانواده نماید، اما گاهی اعمالی وجود دارد که زن در صورت تمکین نکردن از همسر خود متحمل خطا نشده و مرد هم نمی تواند مانعی برای زن باشد. به طور مثال:

انجام تکالیف واجب

هرگاه زن برای انجام تکالیف مذهبی واجب، اجازه بیرون رفتن را از شوهر بخواهد و شوهر این اجازه را ندهد، زن می تواند بدون اجازه شوهر منزل را ترک نماید و این عدم اطاعت دلیل بر نشوز بودن زن نمی باشد مانند اینکه زن مطیع شود و بخواهد به حج برود.

خروج زن به علت درمان

هرگاه پزشک خروج زن از منزل را برای مداوا لازم بداند و شوهر این اجازه را به زن ندهد، زن می تواند بدون اذن شوهر منزل را ترک نماید و این عمل وی دلیل بر نشوز (امتناع از قبول دستور زوج) بودن او نمی باشد و مرد نمی تواند در این خصوص دادخواست الزام به تمکینی را تقدیم دادگاه نماید.

مراحل دادخواست الزام به تمکین چگونه است؟

دادگاه بعد از تشکیل اولین جلسه دادرسی به جهت احراز تمکین یا عدم تمکین زوجه شروع به بررسی دلایل ارائه داده شده زوج می نماید و در صورت لازم و ضروری بودن به تحقیق و پرس و جوی محلی می پردازد و با تعیین وقتی دیگر از طرفین، خواهان می شود که در وقت گفته شده در دادگاه حضور پیدا کرده و نسبت به شواهد به دست آمده پاسخگو باشند. و انشای رای زمانی صورت می گیرد که طرفین یا نماینده قانونی آنان در دادگاه حضور بعمل برسانند.

آیا زوج می تواند مانع از ادامه تحصیل زوجه شود؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که تحصیل یک نیاز عمومی و یک تعامل اجتماعی برای هر فردی بالغ و عاقل موجود در جامعه می باشد و هیچ کس حق ندارد دیگری را از این حق ساقط کند حتی زوج، اما تا زمانی این حق برای زن تعریف شده است که این تحصیل او مانع از تمکین عام و خاص برای زوج خود نباشد، در غیر اینصورت زوج می تواند دادخواست الزام به تمکین زوجه را در دادگاه به علت نشوز بودن زن را به دادگاه خانواده تسلیم نماید.

شرایط تمکین و عدم تمکین زوجه در دوران عقد چگونه است؟

همانطور که گفته شده، زن و مرد بعد از عقد و ثبت ازدواج آنان به صورت رسمی نسبت به هم وظایفی خواهند داشت که نسبت به انجام این وظایف باید اقدام کنند. اما زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده است از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع ورزد مشروط بر اینکه مهریه او باید حال باشد و این امتناع تمکین زوجه دلیل برای مسقط شدن نفقه وی نخواهد بود.

آیا مرد می تواند با داشتن حکم الزام به تمکین اقدام به ازدواج مجدد نماید؟

صرف حکم عدم تمکین برای صدور اجازه ازدواج مجدد کافی نیست بلکه پس از قطعیت رأی، ابتدا باید تقاضای اجرای آن مطرح شود و پس از آن، چنانچه زوجه حاضر به تمکین نباشد، مراتب توسط اجرای احکام صورت جلسه شده و سپس رأی قطعی به همراه صورت جلسات امتناع زوجه از تمکین، ضمیمه دادخواست ازدواج مجدد شود و با استناد به مواد 17 و 16 قانون حمایت خانواده، دعوای اجازه ازدواج مجدد مطرح گردد.

محل دادخواست الزام به تمکین زوجه باید کجا باشد؟

زمانی که زوجه به هر دلیلی منزل شوهر خود را ترک کرده باشد و زوج بخواهد تمکین زن خود را بخواهد این دادخواست الزام به تمکین باید در محل سکونت زوجه داده شود نه در محل اقامت فعلی زوجه.

آیا شورای حل اختلاف می تواند حکم الزام به تمکین را صادر کند؟

حکم الزام به تمکین زوجه در صلاحیت شورای حل اختلاف نیست شاید دادگاه برای سازش و صلح پرونده تمکین زوجه را به شورای حل اختلاف ارجاع دهد اما این ارجاع دلیل بر صدور حکم الزام به تمکین نمی باشد.

چه زمانی دادخواست الزام به تمکین مشمول رد دادخواست می شود؟

• زمانی این درخواست رد می شود که مرد، خانه و منزلی متناسب با شان زن را مهیا نکرده باشد و یا اثاثیه لازم برای زندگی مشترک را تهیه نکرده باشد.
• زمانی که زن در دادگاه خانواده و سایر مراجع قضایی ثابت نماید که علت عدم تمکین او رفتار و اعمال بد مرد باشد مانند ضرب و جرح و یا معتاد و الکی بودن مرد به گونه ی که هیچ درمانی برای او نباشد.
• عدم توانایی مرد در پرداخت نفقه و خرج و مخارج زن به گونه ی که مرد هیچ تلاشی برای دادن نفقه و برای بخشیدن یک زندگی مرفه به زن ننماید.
• گاهی دادخواست الزام به تمکین مردان در دادگاه صوری می باشد یعنی مرد در عمل علاقه ای به زندگی و داشتن همسر را ندارد و این خود می تواند از دلایل رد دادخواست الزام به تمکین باشد اما اثبات آن به دست زوجه می باشد.
• عدم حضور زوجه در جلسه دادرسی می تواند از دلایل رد دادخواست الزام به تمکین باشد.
• استفاده زوجه از حق حبس می تواند هم از موارد رد این دادخواست باشد.

آیا در صورت رد دادخواست الزام به تمکین، زوجه می تواند برای مهریه اموال مرد را توقیف نماید؟

در صورتی که زوجه دلایل و شرایط قانونی از قبیل بیماری زوج، ابتلای مرد به امراض جنسی و مقاربتی را برای عدم تمکین خود داشته باشد و مرد دادخواست الزام به تمکین را با داشتن این ویژگی ها تقدیم دادگاه خانواده نماید و بعد از بررسی های دادگاه و ماموران قضایی وجود این دلایل به اثبات برسد زن می تواند از تمکین عام و خاص امتناع ورزد و نسبت به گرفتن نفقه و مهریه اقدام نماید. حال اگر مرد برای پرداخت مهریه توان مالی نداشته باشد زوجه می تواند در ازای مهریه خود اموال منقول و یا غیر منقول زوج را که جزء مستثنیات دین نباشند را برای توقیف و مزایده به دادگاه معرفی کند.

آیا دادخواست الزام تمکین زوجه رابطه ی با طلاق دارد؟

اینکه آیا مرد برای طلاق دادن زوجه خود باید منتظر عدم تمکین او باشد سوالی است که قانون این چنین پاسخ آن را داده است در اسلام حق طلاق زن را به مرد داده اند یعنی مرد در هر زمانی که خود بخواهد می تواند دادخواست طلاق خود را برای زوجه بنویسد و این حق طلاق با تمکین یا عدم تمکین زوجه ساقط نمی شود.

در صورت عدم تمکین زوجه، شرایط نفقه و حضانت فرزند چگونه خواهد بود؟

زمانی که زوجه از اقدام به تمکین عام و خاص امتناع می ورزد، زوج می تواند دادخواست الزام به تمکین را تسلیم دادگاه خانواده نماید و تا زمانی که نتیجه تمکین معلوم نشود نفقه فرزند با زوج می باشد اما بحث حضانت فرزند اصولا در زمان طلاق مطرح می شود که در آن حضانت فرزند تا هفت سالگی با مادر است و بعد از آن تا پانزده سالگی با پدر است و این شرایط طلاق زمانی عملی خواهد شد که زن راضی به تمکین نشود ودر صورت عدم تمکین بی دلیل خود، زوجه حق دریافت نفقه را نخواهد داشت.

آثار عدم تمکین زوجه

 عدم تعلق نفقه به زن

بر اساس ماده 1108 قانون مدنی، مهم ترین ضمانت اجرایی برای تخلف زوجه در قبال زوج، عدم استحقاق دریافت وی نسبت به دریافت نفقه است. به بیان دیگر اگر زن  از شوهر تمکین نکند، نفقه وی ساقط  می گردد.

اجازه ازدواج مجدد

رویه عملی برخی از دادگاه ها در مواردی که امکان الزام زوجه به تمکین موجود نمی باشد، اجازه ازدواج مجدد به مرد است. این ضمانت اجرائی، به اذن دادگاه نیازمند است و مرد می تواند به این دلیل، اجازه ازدواج مجدد را از دادگاه بگیرد.

  محرومیت زن از نصف دارایی

  اگر زوجه از همسرش تمکین نکند و همچنین هنگام طرح دعوای طلاق از سوی زوج چنانچه سو رفتار زوجه و سو اخلاق زوجه به دادگاه ثابت شود، از شرط نصف دارایی ذکر شده در سند ازدواج، محروم می شود. 

شرایط ممنوع الخروج زوجه و عدم تمکین زوجه به علت آن:

اصولا در حقوق اسلام این گونه بیان شده که زوجه برای خروج از کشور نیازمند به اذن شوهر می باشد مگر در این مورد استثناهاتی وجود داشته باشد مانند اینکه علت خروج زن از کشور برای سفرهای زیارتی مانند حج رفتن باشد که در این صورت اذن شوهر ضروری نخواهد بود و یا اینکه علت خروج زن از کشور به علت درمان بیماری خویش باشد و یا اینکه زوجه در شروط ضمن عقد، حق ممنوع الخروج از کشور را از آن خود کرده باشد و خروج خود از کشور را مطیع اذن شوهر نکرده باشد.

در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمی گیرد؟

هرگاه عقد ازدواج بین زوجین به علت دلایلی خاص باطل شود و بین زوجین هیچگونه رابطه زناشویی برقرار نشده باشد زن حقی برای دریافت مهریه نخواهد داشت.

در صورتی که بنا به موجبات فسخ، نکاح بین زن و مرد فسخ شود و بین آنان نزدیکی واقع نشده باشد زن مستحق مهریه نخواهد بود مگر در صورت عنن بودن (عدم توانایی زوج برای روابط زناشویی) زوج، که در این صورت زن می تواند نسبت به نصف مهریه حقی داشته باشد.

در صورتی که زوجین بعد از عقد قصد جدایی و طلاق را داشته باشند و این جدایی در زمان باکره و دوشیزگی زوجه اتفاق بیفتد زن می تواند نسبت به نصف مهریه حقی داشته باشد.

مشاوره با وکیل برای طرح دعوی دادخواست الزام به تمکین در دادگاه

در این مقاله بیشتر به پاسخ پرسش هایی که ممکن است زوجین برای تمکین و یا عدم تمکین خود داشته باشند. پرداخته ایم، اما اینکه نقش وکیل برای دادخواست الزام به تمکین چگونه است می توانیم بگوییم که وکیل در پرونده هایی که مربوط به تمکین هست می تواند کمک بسیار زیادی به زوجین نماید. زیرا پرونده های مربوط به الزام به تمکین پیچیدگی و سختی خاص خود را دارند از این بابت که هر یک از زوجین به دنبال گرفتن حق خود و گفتن دلایل خود برای تمکین یا عدم تمکین هستند و این امکان وجود دارد که افراد عادی اطلاعات دقیقی برای حل و فصل چنین پرونده هایی نداشته باشند. بنا به این دلایل، وکیل دادخواست الزام به تمکین می تواند هم به زوج و هم به زوجه در مورد این پرونده ها کمک کرده تا هر کدام از آنها به حق قانونی خود برسند. و گرفتن وکیل برای این موضوع باعث می شود تا هیچ حقی از زوجین در پرونده های الزام به تمکین تضییع نشود. اما مزیت های گرفتن یک وکیل برای دادخواست الزام به تمکین عبارت است از:

• اخذ وکیل و مشاوره گرفتن از وکیل متخصص دادخواست الزام به تمکین برای کسانی که تاکنون با دادگاه سر وکار نداشته اند می تواند ثمره یا نتایج مثبتی برای آنان داشته باشد.
• در صورت اخذ وکیل برای دادخواست الزام به تمکین، حضور موکل در دادگاه ضروری نخواهد بود.
• انجام مراحل دعوی الزام به تمکین توسط وکیل به دلیل آشنا بودن به شعب دادگاه و رویه قضایی آن ها سریع تر صورت خواهد گرفت.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل دادخواست الزام به تمکین بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که در دادخواست الزام به تمکین تخصص دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل برای دادخواست الزام به تمکین چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل برای دادخواست الزام به تمکین معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه گرفتن مشاوره از وکیل متخصص دادخواست الزام به تمکین در بازه قیمتی زیر قرار دارد.

20 هزار تومان 200 هزار تومان