پس از عقد نکاح برای هر یک از زوجین حقوق و تکالیفی تعیین می‌شود. از نظر قانونی یکی از آثار عقد ایجاد رابطه زوجیت است. زوجیت یک مفهوم عام است و همه روابط زوجین اعم از روابط شخصی و مالی را در بر می‌گیرد. مرد پس از جاری شدن عقد می‌تواند از همسرش تقاضای تمکین کند، زن نیز می‌تواند از مرد نفقه طلب کند. قانون برای قوام خانواده کافی نیست و پایداری خانواده نیازمند اخلاق است. تمکین یکی از ابعاد اخلاقی خانواده است.

تمکین چیست؟

تمکین در لغت به معنی تن در دادن است. مفهوم تمکین در عرف اطاعت زن از خواسته های همسرش است. تمکین به دو نوع تمکین عام و تمکین خاص تقسیم می‌شود.

تمکین عام

زن موظف است با همسر خود خوش رفتاری کرده و خواسته های مشروع او را اطاعت کند. همچنین رعایت نظافت و آرایش خود برای همسر با در نظر گرفتن موقعیت و شأن خانوادگی نیز بخشی از تمکین به شمار می‌رود. مرد نیز موظف است به خواسته های مشروع زن پاسخ مثبت بدهد. در واقع تمکین عام یعنی این که زن ریاست شوهر را بپذیرد و همراه با انجام وظایف خود در حد عرف از او اطاعت نماید. اگر مرد درخواستی نامتعارف یا نامشروع داشته باشد، زن مکلف به اطاعت از شوهرش نیست و الزامی به انجام حتمی آن درخواست نیست. به طور مثال اگر مرد رفت و آمد و خروج همسر از منزل را از حد عرف محدودتر کند، رفتار وی نامتعارف تلقی می‌شود.

تمکین خاص

زن موظف به برآوردن نیازهای زناشویی است. یعنی باید نیازهای زناشویی را در حد عرف پاسخ بدهد. زن در صورت عدم پاسخ مناسب به نیازهای زناشویی ناشزه شناخته می‌شود. رفع نیازهای زناشویی در حد عرف به عنوان تمکین خاص شناخته می‌شود.

نفقه چیست؟

تامین هزینه زندگی زن و رفع نیازهای متعارف او که یکی از وظایف مرد است، در اصطلاح نفقه نامیده می‌شود. تامین هزینه مسکن، لباس، غذا، دارو، اثاثیه منزل و سایر مواردی که زن برای زندگی به آنها نیاز دارد از لحظه عقد به عهده مرد است. البته نفقه تنها منحصر به زنی است که به عقد دائم درآمده و برای عقد و ازدواج موقت نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد.

ناشزه یا ناشز کیست؟

به طور کلی مرد یا زنی که وظایف شرعی و حقوق واجب خود نسبت به همسرش را ادا نکند، ناشز یا ناشزه نامیده می‌شود. البته تمکین به معنی تسلیم شدن بی چون و چرای زن نیست. برای مثال اگر مسافرتی که زن بدون اجازه شوهر می‌رود برای انجام واجب شرعی باشد یا به دلایلی قادر به انجام وظایف زناشویی نباشد، ناشزه نامیده نمی‌شود.

الف) اقدامات مرد در صورت ناشزه بودن زن:

اگر زن ناشزه باشد مرد برای اصلاح او باید او را نصیحت کند. در صورتی عدم تاثیر نصیحت، مرد می‌تواند با پرهیز از همخوابی با زن، در جهت اصلاح او اقدام کند و اگر پرهیز از همخوابی نیز تاثیری روی زن نداشت و باعث اصلاح او نشد، مرد در صورتی که بداند زن با تنبیه اصلاح می‌شود، می‌تواند او را به اندازه‌ای که باعث تنبه شود تنبیه کند. این تنبیه نباید از روی خشم باشد و باید تنها با هدف اصلاح زن صورت گیرد.

ب) اقدامات زن در صورت ناشز بودن مرد:

اگر مرد ناشز باشد زن برای اصلاح او باید به نصیحت وی بپردازد. اگر نصیحت زن روی مرد تاثیر نداشت، زن حق ندارد با او قهر کند یا او را کتک بزند و می‌تواند از او شکایت کند تا او را به انجام وظایفش وادار کند.

موارد ناشزه بودن زن

موارد ناشزه بودن زن عبارتند از:

الف) عدم اقامت در اقامتگاه دائمی شوهر:

زن برای دریافت نفقه باید در منزل شوهر زندگی کند. زن تنها در صورتی می‌تواند در منزل دیگری اقامت کند که در عقد ازدواج این شرط آمده باشد. اگر زن بدون موافقت شوهر منزل وی را ترک کند، مرد می‌تواند از دادن نفقه امتناع کند و آن را پرداخت نکند. حتی در صورتی که زن پس از ترک منزل شوهر به خانه مادر یا پدر خود برود هم مرد می‌تواند از دادن نفقه امتناع کند.

ب) عدم حسن معاشرت با همسر:

یکی از وظایف زن حسن معاشرت با همسر خویش است. در صورت عدم انجام این وظیفه، زن ناشزه نامیده می‌شود و مرد می‌تواند از دادن نفقه امتناع کند. در این مورد مرد اجازه ازدواج مجدد را نیز از دادگاه کسب می‌کند و می‌تواند تقاضای طلاق دهد.

ج) سو رفتار زن:

اگر زن با افرادی که دارای صلاحیت اخلاقی نیستند معاشرت کند یا شغلی انتخاب کند که با شئونات اخلاقی مغایرت داشته باشد، ناشزه نامیده می‌شود.

عدم تمکین

هرگاه زن مرد را تمکین نکند و به وظایف خود عمل نکند ناشزه می‌شود. در این صورت مرد می‌تواند با مراجعه به دادگاه خواستار الزام زن به تمکین شود. زن در مدتی که تمکین نمی‌کند نمی‌تواند طلب نفقه از مرد کند، مگر در شرایطی که دلیل موجه داشته باشد.

اگر مرد ناشز شناخته شود و وظایف خود را نسبت به همسرش انجام ندهد، زن می‌تواند با مراجعه به دادگاه درخواست الزام همسر به تکالیف و وظایف خود را بدهد. ناشز بودن مرد اگر از مصادیق عسر و حرج باشد، این اجازه را به زن می‌دهد که درخواست طلاق بدهد.

روند دادگاه عدم تمکین

در دادگاه خانواده اصل بر تمکین زن است و زمانی ادعای مرد پذیرفته می‌شود که دلایل زن غیرموجه باشند. در صورت غیرموجه بودن دلایل حکم بازگشت زن به محل زندگی مشترک صادر می‌شود. برای هر کدام از ادعاهای زن و مرد دلایل موجه و محکم نیاز است و باید ادعای خود را به دادگاه اثبات کنند. یکی از راه های اثبات اعتراف یکی از زوجین مبنی بر درست بودن حرف همسرش است. همچنین اگر مرد بتواند در قالب صدا یا تصویر ضبط شده‌ای ثابت کند که همسرش صراحتا بیان کرده حاضر به تمکین وی نیست، ادعای او پذیرفته می‌شود. اعتیاد شدید و کتک‌کاری مواردی هستند که در صورت وجود پرونده برای آنها از قبل، راحت‌تر اثبات می‌شوند.

نتیجه عدم تمکین

• مرد اجازه ازدواج مجدد از دادگاه دریافت می‌کند.
• مرد می‌تواند طرح دعوی طلاق کند.
• عدم استحقاق زن نسبت به نفقه.

دفاع زن در دعوای تمکین

زن یا وکیلش در دادگاه فرصت دفاع دارد و می‌تواند با بیان دلایل موجه و منطقی از خود دفاع کند. در صورتی عدم تمکین زن موجب قطع نفقه نخواهد شد که دلایل زن برای عدم تمکین منطقی و موجه باشند. برای مثال اگر موضوع عدم تمکین، عدم انجام وظایف زناشویی است، اگر زن بتواند اثبات کند به دلایل موجه شرعی یا پزشکی نمی‌توانسته تمکین کند، دادگاه نمی‌تواند اجازه امتناع از پرداخت نفقه را به مرد بدهد یا اگر زن بیان کند به دلیل بیماری روانی شوهرش اقدام به ترک منزل کرده و بتواند ادعای خود را ثابت کند، باز هم مرد نمی‌تواند از پرداخت نفقه امتناع کند.

نقش وکیل متخصص در دفاع زوجه در دعوای تمکین

دفاع زن در دادگاه خانواده در موضوع تمکین بسیار حیاتی است و تاثیر زیادی روی رای دادگاه دارد. با وجود اینکه اصل بر تمکین زن است، ممکن است ادعاهای مرد باعث صدور رای به نفع او شود پس بیان دلایل و اثبات آنها توسط زن باید به نحوی صورت گیرد که دادگاه قانع شده و رای را به نفع زن صادر کند. برای صدور رای دادگاه به نفع زن، باید تمام دلایل مطرح شده از سوی زن از لحاظ شرعی و منطقی موجه باشند و بتوان به بهترین نحو دلایل و ادعاها را ثابت نمود. حضور یک وکیل متخصص دفاع زوجه در دعوای تمکین کمک بسیاری به بهبود روند پرونده می‌کند و تاثیر زیادی در نتیجه نهایی و رای صادره دارد. وکلای متخصص در دفاع زوجه در دعوای تمکین در دادسان آماده مشاوره حقوقی و ارائه خدمات هستند.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل دفاع زوجه در دعوای تمکین بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در دفاع زوجه در دعوای تمکین دارند. برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• هزینه مشاوره اولیه
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل پایه یک دادگستری چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل برای دفاع زوجه در دعوای تمکین معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه مشاوره از وکیل متخصص دفاع زوجه در دعوای تمکین در بازه قیمتی زیر قرار دارد.