از لحظه ازدواج تامین هزینه زندگی زن و رفع نیازهای ضروری او برعهده مرد است. تامین لباس، خوراک، محل اقامت و سایر مواردی که زن برای زندگی نیاز دارد از وظایف مرد است. نفقه در ازدواج های موقت معتبر نیست و تنها در ازدواج و عقد دائم پرداخت نفقه وظیفه مرد است.
محاسبه نفقه به عوامل مختلفی بستگی دارد. وضع مالی مرد، نفقه زنان مثل زوجه، عرف شهر محل سکونت و شئونات خانوادگی زن برخی از این عوامل هستند. مرد و زن باید بر سر میزان نفقه با هم توافق کنند. در صورت عدم توافق بین زن و مرد، میزان نفقه توسط کارشناس تعیین می شود.
در صورت اثبات عدم تمکین، زن ناشزه نامیده شده و نفقه به او تعلق نمیگیرد. یعنی اگر زن نیازهای شوهرش را برطرف نکند یا بدون اجازه او محل زندگی مشترک را ترک کند، طبق قانون حق دریافت نفقه را ندارد؛ مگر در شرایطی که عدم تمکین به دادگاه اثبات نشود و زن بتواند از خود در برابر اتهام عدم تمکین به خوبی دفاع کند.
به طور کلی زنی که وظایف شرعی خود و امور واجب نسبت به همسرش را انجام ندهد ناشزه نامیده می;شود. نفقه به زنی که ناشزه نامیده شده تعلق نمی گیرد. اگر زنی ناشزه نامیده شود همسرش میتواند تقاضای طلاق بدهد و نیز از دادگاه اجازه ازدواج مجدد دریافت کند. عدم اقامت در اقامتگاه دائمی مرد، سو رفتار و عدم حسن معاشرت با همسر از جمله مواردی است که اگر زن آن ها را انجام دهد ناشزه نامیده میشود.
طبق قانون پرداخت هزینه های زندگی و نفقه فرزند برعهده پدر است. اگر پدر فوت کرده باشد یا قادر به پرداخت نفقه نباشد، پدربزرگ باید نفقه را پرداخت کند. در صورت فوت شدن یا عدم توانایی پدربزرگ در پرداخت نفقه، مادر مسئول پرداخت نفقه است و باید هزینههای زندگی فرزند را تعیین کند. در صورتی که مادر هم توانایی تامین هزینههای زندگی فرزند را نداشته باشد یا در قید حیات نباشد، تامین هزینههای زندگی فرزند برعهده اجداد پدری است.
به کارمندان برای فرزندان پسر تا زمان اشتغال به تحصیل و برای فرزندان دختر تا زمان ازدواج حق اولاد پرداخت میشود. در قانون سن مشخصی برای فرزندان برای دریافت نفقه در نظر گرفته نشده است. اما به طور کلی پسر تا زمانی که کار و درآمد مناسب نداشته باشد و دختر تا زمانی که ازدواج نکرده باشد مستحق دریافت نفقه است. در صورت جدا شدن پدر و مادر از هم و زندگی فرزندان با مادر باز هم تامین هزینه زندگی فرزندان برعهده پدر است. در صورت عدم پرداخت نفقه به فرزندان بعد از طلاق یا قبل از آن، فرزندان میتوانند از پدر شکایت کرده و از طریق مراجع قانونی برای دریافت نفقه خود اقدام کنند. دریافت نفقه بعد از طلاق ارتباطی به شاغل بودن مادر ندارد و در هر صورت تامین هزینه زندگی فرزندان بر عهده پدر است.
در صورتی که مرد به زن نفقه پرداخت نکند، زن میتواند از دو روش برای دریافت نفقه اقدام کند. زن هم میتواند دادخواست حقوقی تنظیم کند و هم میتواند شکایت کیفری کند.
اگر زن بخواهد نفقه ایام گذشته را طلب کند باید دادخواست حقوقی ارائه کند. در این روش زن پس از خرید دو نسخه دادخواست، مطالبه خود را در آن مینویسد و به میزان نفقه مدنظر تمبر به آن الصاق میکند. میزان تمبر یک و نیم درصد مبلغ مورد مطالبه برای نفقه است. زن همچنین میتواند هزینه دادرسی را نیز از مرد طلب کند. در ضمن در صورتی که زن توانایی مالی پرداخت هزینه دادرسی را نداشت و شاهدهای معتبری برای اثبات اعسار خود داشت؛ از پرداخت هزینه دادرسی معاف میشود.
زن در یک برگ عادی شکایت خود را مینویسد و تقدیم دادگاه میکند. این روش برای مطالبه زمان حال است و سرعت رسیدگی به آن بیشتر از دادخواست حقوقی است. اگر مردی که به پرداخت نفقه محکوم شده از پرداخت آن خودداری کند، حبس میشود. نفقه از جرائم مستمر است، یعنی در صورت عدم پرداخت به دفعات قابل پیگیری و شکایت است. مثلا اگر نفقه یک ماه پس از شکایت دریافت شد و باز هم مرد نفقه پرداخت نکرد، زن می تواند باز از او شکایت کند.
پس از طلاق، اگر طلاق در حالت نشوز نباشد یا طلاق بائن و فسخ نکاح صورت نگرفته باشد؛ مرد موظف است در مدت عده به زن نفقه پرداخت کند. زمان عده سه ماه و ده روز است.
در صورتی که زن شاغل باشد و درآمد داشته باشد باز هم مرد موظف است به او نفقه پرداخت کند و به طور کلی پرداخت نفقه به شاغل بودن یا نبودن زن ارتباطی ندارد. در صورتی که حضور زن در منزل باعث مشکلاتی برای وی شود، میتوان از دادگاه اجازه زندگی در مکان امن دیگری را بگیرد. در این صورت حتی در صورت شاغل بودن زن، مرد باید به او نفقه پرداخت کند.
طبق قانون در صورت عدم پرداخت نفقه توسط مرد، زن میتوان از طریق مراجع قضایی برای دریافت نفقه اقدام کند. پس از اقدام در صورتی که مرد از پرداخت نفقه خودداری کند دادگاه اموال او توقیف میکند و پس از فروش آنها نفقه زن را پرداخت میکند.
در صورت عدم پرداخت نفقه توسط مرد، زن میتواند اموال او را شناسایی کرده و جهت توقیف به دادگاه معرفی کند. اگر مرد اموالی داشته باشد که زن از وجود آن ها مطلع نباشد یا نتواند آن ها را شناسایی و معرفی کند، حضور یک وکیل متخصص باتوجه به آشنایی او به قوانین و ادارات به زن کمک میکند که همه اموال مرد را شناسایی کرده و به دادگاه معرفی کند. پس از معرفی اموال مرد به دادگاه، حکم توقیف صادر میشود و اموال مرد برای پرداخت نفقه توقیف می شود.
در قانون برای جلوگیری از سخت شدن زندگی برای فرد محکوم موارد ضروری زندگی وی را نمی توان توقیف کرد. برای نفقه همه اموال منقول و غیرمنقول مرد را اگر از مستثنیات دین نباشند میتوان توقیف کرد. مستثنیات دین عبارتند از:
توقیف اموال برای نفقه با توجه به نوع اموال متفاوت است:
اموال منقول توسط مامور اجرا شناسایی و صورت برداری میشوند. این اموال در مکان خود حفظ می شوند مگر در شرایطی که انتقال اموال برای حفظ آن ها الزامی باشد. حین توقیف اصل بر این است که تمام اموال موجود در محل سکونت مرد متلق به اوست؛ مگر اینکه خلاف این موضوع با دلیل قانع کننده اثبات شود. برای مثال اگر خودروی همکار مرد در پارکینگ باشد و با سند مالکیت ثابت شود که متلعق به مرد نیست، نمیتوان آن را برای نفقه توقیف کرد.
اگر مال غیرمنقول ثبت شده باشد، بعد از این که برای نفقه توقیف شد باید به اداره ثبت محلی که مال در آنجا واقع است اطلاع داده شود. اگر ملک به نام مرد بود، توقیف آن باید در دفتر املاک ثبت شود و به به مسئولان اجرای حکم اطلاع داده شود که ملک به نام مرد ثبت شده است. در برخی مناطق کشور برخی افراد اقدام به ثبت اموال غیرمنقول خود نمیکنند و اموال آنها دارای سابقه ثبتی نمیباشد. در این صورت زمانی میتوان مال را توقیف کرد که کارشناس مرد را مالک آن تشخیص دهد یا در آن تصرف مالکانه داشته باشد.
به طور کلی توقیف در دو نوع فیزیکی و قانونی صورت می گیرد. در توقیف قانونی مرد اجازه نقل و انتقال و فروش اموال خود را ندارد و نمیتواند خود را در حالت اعسار قرار دهد. در توقیف فیزیکی علاوه بر این، مرد حق تصرف در اموال خود را هم از دست می دهد. برای مثال در صورت تقاضای زن خودروی مرد توقیف فیزیکی شده و به پارکینگ منتقل می شود و در صورتی که فقط توقیف قانونی شود، مرد تنها اجازه فروش آن را نخواهد داشت و خودرو به پارکینگ منتقل نمی شود.
به طور کلی در صورتی که شخص بدهکار نسبت به پرداخت بدهی خود اقدام نکند، طلبکار از طریق دادگاه نسبت به توقیف اموال او اقدام می کند. در صورتی که شخص مالی برای توقیف نداشته باشد تا زمان پرداخت بدهی خود بازداشت میشود. در مورد نفقه هم در صورتی که مرد مالی برای توقیف نداشت که با توقیف و فروش آنها نفقه زن پرداخت شود، به شش ماه و یک روز تا دو سال حبس محکوم می شود.
توقیف اموال برای نفقه شرایط و روند نسبتا پیچیدهای دارد و نیازمند پیگیری های مستمر و زیاد است. حضور یک وکیل متخصص توقیف اموال برای نفقه کمک بسیاری به انجام بهتر و سریع تر امور و بهبود روند پرونده می کند. وکلای متخصص توقیف اموال برای نفقه در دادسان آماده ارائه مشاوره و خدمات حقوقی هستند.
بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در توقیف اموال برای نفقه دارند برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله
را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.
هزینه ی اخذ وکیل برای توقیف اموال برای نفقه معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.
هزینه گرفتن مشاوره از وکیل متخصص برای توقیف اموال برای نفقه در بازه قیمتی زیر قرار دارد.