تصرف عدوانی برای املاک غیر منقول استفاده می شود و این عنوان را نمی توان برای اموال منقول به کار برد، در این تصرف، تصرف باید به اندازه ای باشد که بتوان شخص متصرف را مجرم دانست، در صورت دیدن تصرف، فرد مدعی غیر قانونی بودن رابطه تصرف در اموال غیر منقول باید سریعا نسبت به این تصرف اقامه دعوی کند، در غیر اینصورت خود او (فرد مدعی) به عنوان متجاوز محسوب می شود.

تعاریف انواع تصرف از نظر قانون

• دعاوی تصرف عدوانی (که در طی مقاله در مورد آن توضیح داده می شود)
• ممانعت از حق
• ایجاد مزاحمت

رابطه ممانعت از حق با تصرف عدوانی

ممانعت یا مانع شدن به این معنا است که افرادی مانع از رسیدن اشخاص به حق و حقوق خود شوند، و آن ها را از رسیدن به حق خود دور کنند، ممانعت زیر مجموعه ی دعاوی تصرف است و این لفظ (ممانعت) در آیین دادرسی مدنی در کنار تصرف عدوانی و ایجاد مزاحمت برای رسیدن به حق آمده است، در واقع به زبان ساده تر ممانعت به این صورت است که شخصی که مستاجر یک منزل می باشد و بابت این مستاجری مبلغی به موجر داده، پس حق استفاده از این ملک را برای خود خریده است حال اگر موجر یا هر فرد دیگری مانع از استفاده از این حق شود، با انجام این کار ایجاد ممانعت برای مستاجر خود کرده است.

مفهوم مزاحمت

دعوای مزاحمت عبارت است از دعوایی که به موجب آن، متصرف مال غیر منقول، با ایجاد مزاحمت های خود مانع از تصرفات شخص متصرف قانونی ملک می شود، و این مزاحمت بدون این است که حتی مال را از تصرف، متصرف قانونی خارج کرده باشد.

تفاوت مزاحمت با ممانعت از حق

در دعوای ممانعت از حق، مدعی علیه از استفاده صاحب حق از مال، ایجاد ممانعت می کند و این ممانعت تا حدی است که استفاده متصرف از مال خود را غیر ممکن می نماید ولو اینکه از تصرفش خارج نمی شود، مانند همان مثالی خانه ا ی که گفتیم. حال فرض کنید فرد با برداشتن کلید خانه مانع از ورود صاحب ملک به منزلش شود، در حالی که در دعوی مزاحمت، استفاده از مال غیر منقول امکان پذیر هست اما این استفاده در اثر ایجاد مزاحمت های مزاحم با مشقت و سختی همراه است.

نکاتی در مورد تصرف عدوانی

نکته ای که باید در نظر گرفت این هست که اگر مال غیر منقول با رضایت متصرف سابق از تصرف او خارج شده باشد و به تصرف دیگری درآید، سپس متصرف سابق، از رضایت خویش پشیمان شده و عدول نماید، عنوان تصرف عدوانی بر فعل متصرف لاحق، صادق نخواهد بود.

و اینکه این تصرف فقط شامل اموال غیر منقول می باشد، و اگر تصرف برای اموال غیر منقولی مانند اتومبیل یا تلفن همراه و ... بیفتد دعوی تصرف عدوانی برای این اموال صدق نمی کند.

چنانچه شخصی ملک غیر منقول خود را برای مدتی رها کند، و برای مدت طولانی به آن ملک رجوع نکند، اگر بعد از او شخصی دیگر ملک را به تصرف خود در بیارد، مالک قبلی یا همان متصرف قبلی هیچ حقی در ازای دعوی تصرف عدوانی نسبت به این متصرف ندارد.

چه زمانی دعوی تصرف عدوانی مورد قبول است؟

• موضوع اختلاف مال غیر منقول باشد مثل مغازه، زمین،خانه، چرا که برای غیر منقول تعریف نشده است.
• خوانده یا شخص متصرف در ملک ادعای مدعی تصرف را انکار نماید.
• خواهان مدعی تصرف در ملک قبلا در مال تصرف داشته باشد و یا اینکه مالک آن باشد و مالکیت آن مطابق سند رسمی باشد نه غیر رسمی، و اینکه متصرف فعلی تصرف به صورت عدوانی باشد (یعنی خواهان مدعی باشد که ملکی در اختیار شخص متصرف است توسط خوانده به زور و جبر برای تصرف در ملک متوسل شده است)

برای رسیدگی به این نوع تصرفات باید چه اقدامی کرد؟

قانون برای رسیدگی به این سه نوع دعاوی (تصرف عدوانی، ممانعت از حق، دعوی ایجاد مزاحمت) دو رویکرد کیفری و حقوقی را در نظر گرفته است

تصرف حقوقی

در این نوع تصرف حقوقی خواهان یا مدعی متصرف باید ظرف مدت یک ماه، از زمان تصرف تا زمان شکایت، اقدام به جلوگیری از این تصرف نماید، در غیر اینصورت یعنی بعد از گذشت یک ماه شخص مدعی تصرف باید دادخواست خلع ید نسبت به شخص متصرف را به دادگاه تقدیم کند چرا که بعد از گذشت این زمان نمی تواند شکایت خود را تحت عنوان تصرف عدوانی به دادگاه تسلیم نماید، واضح است که دعوی خلع ید برای مالکیت ملک می باشد، در حالی دعوی تصرف عدوانی هم می تواند نسبت به مالکیت باشد و هم حق تصرف نسبت به ملک یعنی ممکن است مدعی مالک نباشد اما حق تصرف را داشته باشد، مانند مستاجری که یک مال یا ملک را از موجر خود اجاره می کند.

تصرف کیفری

در این نوع تصرف قانون نه مهلتی برای آن در نظر گرفته است و نه دادخواست حقوقی، بلکه در هر زمان قاضی دادگاه موظف است وقتی که شکایت کیفری نسبت به این سه نوع تصرف به او ارجاع داده شود نسبت به رفع تصرف این اموال غیر منقول اقدامات لازم را انجام دهد.

ارجحیت تصرف کیفری نسبت به حقوقی

قانون برای این نوع تصرف کیفری و حقوقی هیچگونه تفاوتی قائل نشده است، و چنانچه دعوی رفع مزاحمت، رفع ممانعت و یا رفع تصرف عدوانی به قاضی دادگاه داده شود، قاضی باید نسبت به رفع این ها رای خود را فوری صادر نماید، اما اینکه متصرفات توسط دادگاه مجازات می شوند یا نه تکلیفی است که توسط شاکی رفع تصرفات تعیین می شود یعنی اگر شاکی مدعی مجازات شخص متصرف شود دادگاه باید نسبت به انجام این مجازات اقدامات لازم را به عمل آورد.

وجود شبهه در تصرف عدوانی

در این دعوی تصرف عدوانی بحث و شبهه بر سر این می باشد که آیا مدعی متصرف ملک باید صاحب ملک باشد یا صرف اینکه سابقه ی مالکیت ملک را داشته باشد کافی است، در پاسخ به این شبهه قانون چندین دیدگاه را مدنظر گرفته است:

نظریه یا دیدگاه اول

شاکی باید صاحب ملک باشد و گرنه نمی تواند طرح دعوی تصرف عدوانی داشته باشد، زیرا این نظریه ظهور در مالکیت یکی از اماره های حقیقت است یعنی اگر مدعی متصرف صاحب حقیقی ملک باشد می تواند طرح دعوی تصرف عدوانی را داشته باشد و در معنای مجازی یعنی شخص مالک نیست فقط نسبت به ملک حق تصرف دارد.

نظریه یا دیدگاه دوم

مالکیت شرط نیست و سبق (سابقه) داشتن تصرف، مدعی تصرف کافی است، این دیدگاه بیان دارد که صرف این که مالک باشد نیازی نیست چرا که شخصی که نسبت به یک ملک سابقه تصرف طولانی داشته باشد باید نسبت به این تصرف طولانی مدت او احترام داشته و اجازه شکایت از متصرف به او داده شود.

نظریه یا دیدگاه سوم

شاکی یا باید مالک باشد یا سبق تصرف او مشروع باشد و گرنه صرف سبق تصرف به تنهایی کافی نیست، طبق این دیدگاه مستاجر، کارگر، مباشر و یا اشخاصی که ملکی را از طرف دیگری متصرف می باشند می تواند به قائم مقامی مالک حق شکایت تصرف عدوانی به متصرف را داشته باشند.

نتیجه ای که از این چند نظریه گرفته شد به این ختم شده است که دیدگاه سوم با در نظر گرفتن قوانین مربوط به تصرف عدوانی مورد قبول تر می باشد یعنی لازم نیست که مدعی متصرف حتما باید مالک ملک باشد بلکه سبق یا سابقه ی تصرف او در ملک در صورتی که مشروع باشد این حق شکایت را به او داده است، چرا که تصرف غیر مشروع در نظر شارع و قوانین بی ارزش طلقی شده است.

وکیل تصرف عدوانی و مدعی تصرف عدوانی

گفتیم که تصرف عدوانی عبارت است از تصرف در مال دیگران بدون اجازه مالک و یا قانون و اینکه بدون داشتن سبق تصرف، شخص مدعی تصرف عدوانی باید برای این ادعای خود که فرد متصرف به صورت غیر قانونی در ملک غیر منقول او متصرف شده است دلایل و شواهد محکمه پسندی همراه خود داشته باشد و گر نه احتمال اینکه ملک خود را از دست بدهد زیاد می باشد، چون که رسیدگی به این دعاوی توسط مراجع قضایی سریع و فوری می باشند علت آن هم این است که به شخص مدعی تصرف ملک ظلم شده است، بنابراین فرد شاکی می تواند برای جلوگیری از این ظلم، و ضرر و زیان های بعد آن از یک وکیل تصرف عدوانی کمک و مشاوره بگیرد تا بلکه وکیل، او را برای رسیدن به ملک خود یاری نماید.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل تصرف عدوانی بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در تصرف عدوانی دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل برای تصرف عدوانی چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل برای تصرف عدوانی معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه مشاوره از وکیل متخصص تصرف عدوانی در بازه قیمتی زیر قرار دارد.