دستور موقت بر اساس درخواست دادرسی فوری از طرف خواهان صادر می گردد و پیش از طرح دعوای اصلی، در هنگام رسیدگی به پرونده در دادگاه و یا به صورت مستقل، قابل صدور از طرف دادگاه است.

هنگامی که از اجرای دستور موقت دادگاه، به حقوق خوانده خللی وارد شود و خوانده، خواستار رفع اثر از دستور موقت باشد، این امکان وجود دارد تا با تقدیم درخواست رفع اثر از دستور موقت، به دادگاهی دستور موقت را صادر کرده است، و سپردن تامین برای رفع اثر از دستور موقت، نسبت به رفع اثر از دستور موقت اقدام کند.

اما اعتراض به دستور موقت و تجدید نظر خواهی از دستور موقت، صرفا با اعتراض به رای صادر شده در اصل دعوا امکان پذیر است. درخواست رفع اثر از دستور موقت، فقط از سوی دادگاه صادر کننده قرار دستور موقت ممکن است.

دستور موقت چیست؟

دادرسی فوری که به آن دستور موقت نیز گفته شده است، نوعی از رسیدگی است که سرعت، عدم ورود در ماهیت دعوا و حذف تشریفات، موضوع اصلی آن به شمار می آید. دادرسی فوری یک دادرسی استثنایی است که در موارد خاص انجام می گردد. در این گونه از موارد اگر دادگاه بخواهد از راه دادرسی متداول عمل نماید، نه تنها به نتیجه مطلوبی نمی رسد بلکه این امکانن وجود دارد که خسارت غیر قابل جبران نیز متوجه خواهان شود، از این رو خواهان مورد درخواست خود را از راه دادرسی فوری تعقیب می کند تا بدون تشریفات دادرسی و به صورت فوری بتواند از ورود زیان جلوگیری کند تا در ادامه از طریق دادرسی عادی بتواند حق خود را استیفاء کند.

چه شروطی برای صدور قرار دستور موقت نیاز است؟

برای صدور قرار دستور موقت، علاوه بر دارای نفع بودن، دارای اهلیت بودن و دارای سمت بودن که شرایط عمومی طرح هر دعوی است، شرایط دیگری نیز وجود دارد که قانون گذار این شرایط را در مواد ۳۱۰ به بعد قانون آیین دادرسی مدنی تصریح کرده است:

• تقدیم درخواست به دادگاه صالح: به موجب ماده ۳۱۳ قانون آیین دادرسی مدنی، درخواست دستور موقت می تواند کتبی یا شفاهی باشد که درخواست شفاهی در صورت مجلس قید و به امضای درخواست کننده می رسد. همچنین به موجب ماده ۳۱۱ این قانون، درخواست دستور موقت باید تقدیم به دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوی را دارد، شود و اگر موضوع دستور موقت در حوزه قضایی غیر از دادگاه صالح به اصل دعوی قرار دارد، به موجب ماده ۳۱۲ باید درخواست به آن دادگاه داده شود. به موجب ماده ۳۱۲ قانون مزبور، هرگاه موضوع درخواست دستور موقت، در مقر دادگاهی به جز دادگاه های یاد شده در ماده ۳۱۱ باشد، درخواست دستور موقت از آن دادگاه به عمل می آید، اگرچه صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را نداشته باشد. خواهان دستور موقت در سه زمان متفاوت توانایی آن را دارد که این درخواست خود را تقدیم کند، زمان اول برای تقدیم این قرار، قبل از طرح دعوای اصلی، زمان دوم ضمن طرح دعوی اصلی و زمان سوم، پس از طرح دعوای اصلی و در جریان دادرسی تا قبل از صدور حکم قطعی است. به عبارت دیگر، درخواست دستور موقت علاوه بر دادگاه بدوی در دادگاه تجدید نظر نیز قابل طرح است.
• احراز هویت امر توسط دادگاه به موجب ماده ۳۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی، دستور موقت فقط در مواردی که تعیین تکلیف فوری ضرورت دارد، قابل صدور است و البته تشخیص این فوریت هم به موجب ماده ۳۱۵ همان قانون با دادگاه رسیدگی کننده است. به عنوان مثال، خواهان در دعوای مطالبه هفتصد میلیون تومان وجه نقد، مدعی شود که خوانده در حال فروش اموال خود و خروج از کشور است و برای این ادعای خود نیز به آگهی در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار و نیز رزرو بلیط هواپیمای او استناد کند.
• تودیع خسارت احتمالی به صندوق دادگستری: به موجب ماده ۳۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی، دادگاه مکلف است برای جبران خسارت احتمالی که از دستور موقت حاصل می گردد، از خواهان تامین مناسبی اخذ کند. در این صورت صدور دستور موقت منوط به سپردن تامین است. تشخیص میزان این تامین که چند درصد از خواسته دعوی باشد، به عهده دادگاه است و دادگاه معمولا با توجه به شدت یا ضعف ادله اثباتی خواهان، مبادرت به تعیین میزان این تامین می نماید. در هر صورت، صدور قرار دستور موقت حتی بر فرض اثبات فوریت منوط به پرداخت این تامین است. در صورت وجود شرایط فوق، دادگاه به موجب ماده ۳۱۴ قانون آیین دادرسی مدنی، روز و ساعت مناسبی را جهت رسیدگی تعیین و به طرفین ابلاغ می کند. در مواردی که فوریت امر اقتضا کند، بدون تعیین وقت و دعوت از طرفین و حتی در اوقات تعطیلی یا در غیر محل دادگاه، به درخواست رسیدگی و مبادرت به صدور قرار دستور موقت می کند. لازم به توجه است که اگر قرار دستور موقت قبل از طرح دعوای اصلی درخواست و صادر شده باشد، به موجب ماده ۳۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی، خواهان موظف است ظرف ۲۰ روز از تاریخ صدور دستور، به خاطر اثبات دعوای خود به دادگاه صالح مراجعه و دادخواست تقدیم کند و گواهی آن را به دادگاه صادرکننده دستور موقت تقدیم کند. در غیر این صورت دادگاه صادرکننده دستور موقت به درخواست طرف، از آن رفع اثر خواهد کرد. نکته آخر این است که هزینه دادرسی دستور موقت، هزینه دادرسی دعاوی غیرمالی است و این دستور، پس از صدور و در صورتی که فوریت امر اقتضا کند، بلافاصله و حتی قبل از ابلاغ به طرف دعوی، توسط واحد اجرای احکام و تحت نظارت دادگاه اجرا می گردد.

در چه مواردی می توان صدور دستور موقت درخواست کرد؟

در مواردی که پیش از طرح دادخواست، در زمان رسیدگی به پرونده در دادگاه و تا زمای که رای قطعی در موضوع دعوا صار می گردد، خواهان، مدعی ورود ضرر و زیان احتمالی به موضوع دعوا باشد و بتواند دادرس دادگاه را در دادرسی فوری و صدور دستور موقت قانع کند، با اخذ خسارت احتمالی که توسط خواهان تودیع می شود، دستور موقت مبنی بر منع انجام عملی، تکلیف به انجام عملی و یا توقیف مالی، صادر می نماید. قرار دستور موقت پس از ابلاغ قابل اجراست.

درخواست رفع اثر از دستور موقت چیست؟

در دادرسی فوری، وقتی که دادرس دادگاه متقاعد به فوریت امر مورد ادعای خواهان گردید و نسبت به صدور قرار دستور موقت با توجه به دادخواست دستور موقت از سوی خواهان، دستور موقت لازم را صادر نمود، به همین صورت زمانی که موجبات بقای دستور موقت را از بین رفته دید، نسبت به رفع اثر از دستور موقت در موارد ذیل اقدام می کند:

• در صورتی که دادخواست دستور موقت، قبل از طرح دعوای اصلی در دادگاهی که می تواند به اصل دعوا رسیدگی کند، طرح شده و قرار دستور موقت صادر شده باشد، خواهان وظیفه دارد ظرف بیست روز از صدور دستور موقت، نسبت به تقدیم دادخواست درباره اصل دعوا به همان دادگاه اقدام نموده و گواهی طرح دعوا را به دفتر دادگاه تسلیم کند. در صورت عدم طرح دعوای اصلی ظرف مهلت مقرر، دادگاه صادر کننده قرار دستور موقت با درخواست رفع اثر از دستور موقت توسط خوانده، از دستور موقت رفع اثر خواهد کرد.
• در صورتی که تامین متناسب با موضوع دستور موقت توسط خوانده دعوا سپرده شود و اقناع دادگاه مبنی بر مناسب بودن تامین سپرده شده، می تواند دستور رفع اثر از دستور موقت را صادر کند.
• اگر موجبی که فوریت امر را در صدور دستور موقت برای دادگاه اثبات نموده است، مرتفع گردد و موجبی برای ادامه یافتن دستور موقت باقی نمانده باشد، دادگاه از قرار دستور موقت رفع اثر خواهد کرد.

اعتراض به قرار دستور موقت به چه معناست؟

رسیدگی فرجامی به رد یا قبول درخواست صدور دستور موقت، ممکن نیست و همچنین اعتراض به قبول یا رد تقاضای دستور موقت نیز به صورت مستقل قابل پذیرش نخواهد بود. تنها زمانی که تجدید نظر خواهی و یا اعتراض به حکم دادگاه صورت می پذیرد، می توان به صورت ضمنی از قرار قبول یا رد دستور موقت تجدید نظر خواهی نمود.

لغو دستور موقت چیست؟

به موارد لغو دستور موقت در بند های بالا اشاره شده است. البته در صورت صدور حکم به بی حقی خواهان، دستور موقت نیز به صورت خود به خود ملغی می گردد. در این صورت، پس از گذشتن یکماه از تاریخ صدور رای قطعی به بی حقی خواهان و عدم مراجعه خوانده جهت دریافت خسارت، از خسارت سپرده شده خواهان نیز رفع اثر می گردد.

سپردن تامین برای رفع اثر از دستور موقت به چه میزان است؟

سپردن میزان تامین برای رفع اثر از دستور موقت به نظر دادگاه صادر کننده دستور موقت بستگی دارد. معمولا دو برابر مبلغ خسارت احتمالی به عنوان تامین رفع اثر از دستور موقت از خوانده دریافت می گردد و در بعضی از مواقع که مصلحت اقتضا نماید، این تامین می تواند ضمانت نامه بانکی و یا بازداشت ملک باشد. تامین مورد نظر بنا به تشخیص دادرس دادگاه تعیین می گردد.

درخواست دستور موقت یا دادخواست دستور موقت چگونه است؟

برای طرح بعضی از درخواست های حقوقی مانند درخواست تامین خواسته، درخواست تامین دلیل، درخواست دستور موقت، درخواست سازش و…، هر چند متن قانون اشاره به درخواست داشته و حتی درخواست شفاهی را نیز پس از درج در صورت مجلس، قابل پذیرش به حساب می آورد اما رویه دادگاه های حقوقی این است که با عنایت به این که این گونه درخواست های حقوقی، مستلزم رعایت شرایط دادخواست از لحاظ تعیین خوانده، خواسته و انضمام دلایل و مدارک است و همچنین لازم است تا هزینه دادرسی معادل دعاوی غیر مالی نیز پرداخت گردد، این گونه درخواست های حقوقی باید در فرم مخصوص دادخواست تقدیم دادگاه گردد.

در تهران و مراکز استان ها، درخواست صدور قرار تامین خواسته در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی طرح می گردد و در سایر شهرستان ها، به صورت مستقیم به دفتر دادگاه تقدیم می شود. اما درخواست رفع اثر از دستور موقت، می تواند طی لایحه ای به انضمام مدارک و مستندات به دادگاه صادر کننده قرار دستور موقت تقدیم گردد و نیازی به تنظیم دادخواست رفع اثر از دستور موقت در فرم های مخصوص دادخواست نیست.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل رفع اثر از دستور موقت بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در رفع اثر از دستور موقت دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله:

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل برای رفع اثر از دستور موقت چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل رفع اثر از دستور موقت معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه مشاوره از وکیل متخصص رفع اثر از دستور موقت در بازه قیمتی زیر قرار دارد.