اگر یکی از وراث حاضر به فروش نباشد، وراث می توانند دادخواست فروش ملک مشاع را به دادگاه محل وقوع ملک ، تقدیم نمایند و دادگاه اقدام به فروش سهم الارث وراث می نماید.

مفهوم ارث

ارث در لغت به معنی مالی است که که بعد از مرگ شخص، برای بازماندگانش باقی می ماند. ارث در اصطلاح حقوقی به معنی انتقال دارایی های متوفی به بازماندگان است و متوفی اراده ای در این انتقال ندارد. نام دیگر ارث، ترکه می باشد.

مفهوم متوفی، مورث، وراث

• متوفی: به شخصی که فوت شده است، متوفی گفته می شود.
• مورث: به شخصی که مالی را برای بازماندگان به ارث گذاشته است، مورث گفته می شود.
• وراث: به بازماندگانی که صاحب ارث هستند، وراث گفته می شود.

ارکان ارث

ارکان ارث به شرح زیر می باشند:

• مورث
• وراث
• ترکه

قوانین تقسیم ارث

قبل از تقسیم ارث، باید مراحل زیر طی شود:

• کسر هزینه دفن و کفن متوفی از ارث
• پرداخت دیون متوفی از ارث
• اجرای وصایای متوفی از ثلث کل ارث

موجبات ارث

بر اساس ماده ۸۶۱ قانون مدنی موجب ارث دو امر است: نسب و سبب. در ادامه به بررسی نسب و سبب می پردازیم.

نسب

نسب در لغت به معنی خویشاوندی و نژاد می باشد. نسب در اصلاح حقوقی عبارت است از رابطه خویشاوندی بین دو نفر، به شکلی که یکی از نسل دیگری یا هر دو از نسل شخص ثالثی باشند. بر اساس ماده 1273 قانون مدنی، اقرار به نسب در صورتی صحیح است که اولا تحقق نسب بر حسب عادت و قانون ممکن باشد ثانیا کسی که به نسب او اقرار شده‌ تصدیق کند مگر در مورد صغیری که اقرار بر فرزندی او شده به شرط آن که منازعی در پیش نباشد.

طبقات وراث نسبی به ترتیب اولویت

• طبقه اول: پدر و مادر، فرزند، نوه در صورت نبود فرزند
• طبقه دوم: پدربزرگ و مادربزرگ، برادر و خواهر و در صورن نبود ایشان فرزندان آنان
• طبقه سوم: عمو، عمه، دایی و خاله و در صورت نبود ایشان فرزندان آنان

تا زمانی که از هر طبقه یک نفر باقی است، کسی از طبقه بعدي ارث نمی‌برد.

سبب

سبب بر دو گونه است:

زوجیت

در زوجیت دائم، هر یک از زن و شوهر با وجود وراث نسبی یا سببی دیگر، وارث دیگری خواهند بود. بر اساس ماده 940 قانون مدنی، زوجین که زوجیت آنها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث میبرند. در زوجیت موقت، اگر شرط وارث بودن برای زن و شوهر ذکر نشود، از یکدیگر ارث نمی برند.

ولا

ولا به معنی دوستی و نزدیکی دو شخص می باشد. در نتیجه فوت دیگری، اگر متوفی وراث نسبی و سببی نداشته باشد؛ ولا، وارث اموال به جای مانده را مشخص می کند.

موانع ارث

به موانعی که موجب محرومیت وراث از کل ارث یا قسمتی از آن می شود، موانع ارث گفته می شود.

محرومیت وراث از کل ارث

محرومیت وراث از کل ارث در شرایط زیر صورت می گیرد:

کفر

مسلمان نمی تواند وراث کافر داشته باشد، اما کافر می تواند وراث مسلمان داشته باشد.

قتل

کسی که شخصی را به طور عمد و به ناحق به قتل برساند، نمی تواند وارث باشد. / ماده 880 قانون مدنی 

بردگی

بردگی مورث یا وراث مانع ارث می شود مگر در شرایطی که وارث، منحصر به برده باشد.

لعان

اگر زن و شوهری برای نفی فرزند از خود، ملاعنه کنند؛ نمیتوانند وارث یکدیگر باشند. همچنین مرد از فرزند مورد لعان و بالعکس ارث نمی برند.

طبقه سابق

وجود هر طبقۀ پیش از طبقات یاد شده، مانع ارث بردن طبقۀ بعدی است.

محرومیت وراث از قسمتی از ارث

افزایش وجود وارث دیگر در میان سایر وراث، باعث می ‏شود سهم وراث دیگر از مرتبه اعلی به مرتبه ادنی کاهش پیدا کند. به عنوان مثال، وجود فرزند، موجب کاهش سهم شوهر از نصف به‌ یک چهارم و سهم زن از یک چهارم به یک هشتم می‌شود. در اصطلاح فقهی به این مانع، حجب نقصان گویند.

زن و شوهر چگونه از یکدیگر ارث می‌ برند؟

زن و شوهر پس از مرگ یکدیگر از هم ارث می برند. ارث بردن زن و شوهر از یکدیگر به دلیل برقراری رابطه زوجیت بین آنها ایجاد می شود و از بین رفتن زوجیت منجر به عدم ارث بردن زن و مرد از یکدیگر می شود. بر اساس ماده 864 قانون مدنی، از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث میبرند هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشد. همچنین بر اساس ماده 940 قانون مدنی، زوجین که زوجیت آنها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث میبرند. بر اساس مواد 900 و 901 قانون مدنی چگونگی ارث بردن زن و شوهر از یکدیگر را در سه حالت به شرح زیر بررسی می کنیم.

فوت شوهر

در صورت فوت شوهر، همسر وی با وجود وراث دیگر از هر طبقه ای، از اموال متوفی ارث می برد. ارث بردن همسر بعد از مرگ شوهر در دو حالت زیر قابل بررسی است:

• اگر شوهر دارای فرزند یا نوه باشد، سهم الارث زن یک هشتم ترکه است.
• اگر شوهر دارای فرزند یا نوه نباشد، سهم الارث زن یک چهارم ترکه است.

بر اساس ماده 942 قانون مدنی، در صورت تعدد زوجات ربع یا ثمن ترکه که تعلق بزوجه دارد بین همه آنان بالسویه تقسیم میشود.

بر اساس ماده 946 قانون مدنی، زوج از تمام اموال زوجه ارث می برد و زوجه در صورت فرزنددار بودن زوج یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زوجه یک چهارم از کلیه اموال به ترتیب فوق می باشد. تبصره - مفاد این ماده در خصوص وراث متوفایی که قبل از تصویب آن فوت کرده ولی هنوز ترکه او تقسیم نشده ‌است نیز لازم‌الاجرا است.

فوت زن

بر اساس بند 1 ماده 899 قانون مدنی و بند 1 ماده 900 قانون مدنی، در صورت فوت زن، اگر دارای فرزند یا نوه باشد هرچند از شوهر دیگر، یک چهارم از اموال باقی مانده به شوهر به ارث می رسد و اگر زن دارای فرزند یا نوه نباشد، نصف اموال به عنوان سهم الارث به شوهر می رسد و باقی مانده اموال بین وراث تقسیم خواهد شد. بر اساس ماده 949 قانون مدنی، در صورت نبودن هیچ وارث دیگر به غیر از زوج یا زوجه شوهر تمام ترکه زن متوفاه خود را میبرد لیکن زن فقط نصیب خود را و بقیه‌ ترکه شوهر در حکم مال اشخاص بلاوارث و تابع ماده 866 خواهد بود.

بعد از طلاق

اگر مرد همسرش را با طلاق رجعی مطلقه کند و هر یک از آنها قبل از زمان عده فوت کنند، دیگری از متوفی ارث می برد و اگر فوت پس از زمان عده باشد، هیچ یک از دیگری ارث نمی برند. بر اساس ماده 943 قانون مدنی، اگر شوهر زن خود را به طلاق رجعی مطلقه کند هر یک از آنها که قبل از انقضا عده بمیرد دیگری از او ارث میبرد لیکن اگر فوت یکی ‌از آنها بعد از انقضاء عده بوده و یا طلاق بائن باشد از یکدیگر ارث نمیبرند. همچنین بر اساس ماده 944 قانون مدنی، اگر شوهر در حال مرض زن خود را طلاق دهد و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق به همان مرض بمیرد زوجه او ارث میبرد اگرچه ‌طلاق بائن باشد مشروط بر اینکه زن شوهر نکرده باشد.

مالیات ارث

به مالیاتی که به دارایی ها و اموال باقی مانده از متوفی تعلق می گیرد، مالیات ارث گفته می شود. مالیات ارث دو نوع می باشد؛ یک نوع از مالیات ارث، هنگام واگذاری ارث به وراث دریافت می شود و نوع دیگر مالیات ارث، به طور مستقیم از تمامی اموال باقی مانده متوفی دریافت می شود.

محروم کردن وراث از ارث قانونی توسط متوفی

محرومیت وراث از ارث توسط متوفی اعتبار قانونی ندارد. بر اساس ماده 837 قانون مدنی، اگر کسی به موجب وصیت یک یا چند نفر از ورثه خود را از ارث محروم کند وصیت مزبور نافذ نیست.

نکات قابل توجه در خرید ملک ورثه ای

برای خرید ملک ورثه ای، باید به موارد زیر توجه کرد:

• احراز مالکیت
• همه وراث باید مبایعه نامه را امضا کنند. اگر یکی از وراث حاضر به فروش نباشد، خرید ملک با مشکل مواجه می شود.
• اموال صغیر در مالکیت ورثه صغیر می باشد.
• وصیت نامه
• تنها موردی که باعث می شود ورثه از شخص متوفی ارث نبرد، قتل عمد است. حتی قتل غیرعمد نیز از توارث جلوگیری نمی کند.
• اموالی که شامل پرداخت مالیات هستند، پس از کسر دیون فرد متوفی مانند مهریه مشخص می شود.
• فروختن سهم الارث وراث بدون اذن خودشان، انتقال مال غیر محسوب شده و باطل است.

انحصار وراثت

اموال متوفی به وراث وی می رسد. به همین دلیل بعد از فوت شخص، باید وراث متوفی تعیین گردند. وراث باید به لحاظ قانونی تایید شوند. به مراحل تعیین و تایید وراث از جانب مرجع قضایی و تعیین میزان سهم وراث و تشریفات آن، انحصار وراثت گفته می شود. برای آنکه وراث بتوانند به سهم خود برسند، لازم است از جانب دادگاه تاییدیه بگیرند.

گواهی انحصار وراثت

به تاییدیه ای که توسط شورای حل اختلاف آخرین محل اقامتگاه متوفی، صادر می شود و در آن میزان سهم الارث وراث مشخص می شود، گواهی انحصار وراثت گفته می شود.

آثار گواهی انحصار وراثت

وراث یا ذی نفعان از اموال به جای مانده از متوفی، برای هر گونه اقدام حقوقی نیازمند گواهی انحصار وراثت می باشند. بنابرین در صورت عدم وجود گواهی انحصار وراثت؛ تقسیم، فروش یا انتقال ترکه امکان پذیر نمی باشد.

مدارک لازم برای درخواست گواهی انحصار وراثت

• استشهادیه محضری
• گواهی فوت 
• شناسنامه متوفی
• عقدنامه یا رونوشت
• شناسنامه وراث
• وصیت نامه رسمی متوفی

مراحل انحصار وراثت

وراث پس از فوت متوفی باید لیست تمامی اموال و دارایی‌های منقول و غیرمنقول او را به اداره دارایی حوزه محل سكونت متوفی ارایه کنند و رسید آن را دریافت کنند و همراه با تقاضای گواهی انحصار وراثت به دادگاه تقدیم کنند. ( این امر بعد از سال 1395 طی بخشنامه ای به بعد از اخذ گواهی انحصار وراثت موکول گردید . )

بدین معنی که در صورتی که شخصی قبل از سال 95 فوت کرده باشد ابتدائا باید اظهارنامه مالیات بر ارث وی از اداره دارایی اخذ شده و ضمیمه دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت گردد . و در صورتیکه شخصی بعد از سال 95 فوت کرده باشد نیازی به ارائه اظهارنامه مالیات بر ارث نخواهد بود , و بعد از صدور گواهی انحصار وراثت میتواند اقدام به ثبت اظهارنامه مالیات بر ارث نماید . 

تقاضای انحصار وراثت

وارث متوفی و یا سایر اشخاص ذی نفع می توانند از شورای حل اختلاف ، تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت نمایند. ابتدا لازم است وارث و سهم الارث هر یک از آنان در همان مرجع قضایی مشخص شود. در این خصوص مرجع قضایی پس از رسیدگی، گواهی انحصار وراثت صادر می‌نماید.

اشخاص ذی نفع انحصار وراثت

• وراث نسبی یا سببی
• طلبکار متوفی
• نماینده پیگیری انحصار وراثت
• وراث اموال به جای مانده بر اساس وصیت متوفی

اعتراض به انحصار وراثت

اگر فردی در لیست وراث متوفی قرار نداشته باشد یا به نحوه تقسیم ارث در گواهی انحصار وراثت اعتراض داشته باشد، می تواند به گواهی انحصار وراثت اعتراض کند و گواهی صادره قابل تصحیح خواهد بود .  دادستان یا رییس حوزه قضایی نیز حق اعتراض به گواهی انحصار وراثت را دارد.

اگر یکی از وراث حاضر به فروش نباشد

مال مشاع به مالی گفته می شود که بیش از یک مالک دارد و مالکیت هر یک از مالکین مشاع با وجود تفاوت در نسبت سهم مشاع، در تمامی اجزای مال می باشد. معمولا وراث، اموال را به طور مشاع به ارث می برند. اگر یکی از وراث حاضر به فروش نباشد یا برای فروش ارث، همکاری نکند، وراث دیگر می توانند دادخواست فروش ارث را تقدیم به دادگاه محل ملک نمایند . در اینگونه موارد دادگاه از اداره ثبت اسناد و املاک استعلام مالکیت ملک را به عمل می آورد و سپس در صورت صحت مالکیت خواهان , اقدام به تقسیم و در صورت تعذر از تقسیم فروش ملک موروثی مینماید .

فروش سهم الارث با توافق وراث

در صورت توافق بین وراث، ورثه می توانند سهم الارث را طوری که همگی رضایت داشته باشند بین خود تقسیم کنند یا به فروش رسانند. در این صورت تقسیم نامه ای اعم از عادی یا رسمی، توسط وراث تنظیم می گردد.

فروش سهم الارث اگر یکی از وراث حاضر به فروش نباشد

زمانی که وراث برای فروش سهم الارث به توافق نرسند و یکی از وراث حاضر به فروش نباشد، هر یک از وراث می توانند جداگانه برای فروش سهم الارث خود اقدام کند. ورثه می توانند دادخواست فروش سهم الارث مشاع را تقدیم به دادگاه محل وقوع کنند. با ارائه این دادخواست، پس از صدور دستور فروش سهم الارث مشاع در دادگاه، با تشکیل پرونده اجرایی، مدیر اجرا طبق مقررات قانون اجرای احکام مدنی، نسبت به مزایده و فروش سهم الارث مشاع اقدام می ‫نماید.‬

نقش وکیل متخصص در فروش سهم الارث وراث چیست؟

حضور یک وکیل با تجربه در زمینه فروش سهم الارث وراث، امکان فروش سهم الارث قبل از تقسیم و فروش سهم الارث مشاع، علاوه بر از بین بردن امکان اشتباه، سرعت روند فروش سهم الارث وراث را نیز افزایش می دهد و کمک بسیاری به شخص مطالبه کننده می کند. وکلای متخصص فروش سهم الارث وراث در دادسان آماده مشاوره و ارائه خدمات هستند.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل فروش سهم الارث وراث بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در فروش سهم الارث وراث دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل برای فروش سهم الارث وراث چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل برای فروش سهم الارث وراث معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه مشاوره از وکیل متخصص فروش سهم الارث وراث در بازه قیمتی زیر قرار دارد.

20 هزار تومان 200 هزار تومان