محکوم علیه به معنی کسی است که حکم برخلاف نفع او صادر شده است که به این شخص، محکوم یا دادباخته هم می گویند و توقیف اموال محکوم علیه، بازداشت اموال شخصی است که حکم، برخلاف نفع او صادر شده است. قانون اجرای احکام مدنی، مقررات و قوانین مربوط به توقیف اموال را بر اساس این که این اموال از چه نوعی باشند، (انواع اموال عبارت است از منقول و غیرمنقول) بیان کرده که با ایضاح مفهوم مال منقول و مال غیرمنقول، می توان راه های توقیف اموال را مورد بررسی قرار داد.

از منظر قانون چه راه هایی برای توقیف اموال وجود دارد؟

در پاسخ باید بگوییم که برای توقیف اموال شخص بدهکار دو مرجع وجود دارد:

• دادگستری که مرجع عام رسیدگی به تظلمات است
• ادارات اجرای ثبت اسناد و املاک.

البته صلاحیت اداره ی اجرای ثبت اسناد و املاک محدودیتی دارد و صلاحیت اداره ی اجرای ثبت اسناد و املاک منحصر به اسناد لازم الاجراست. سند لازم الاجرا به سندی می گویند که اجرای مفاد آن نیاز به مراجعه و گرفتن حکم از محکمه ندارد. مثال روشن آن چک و سند نکاحیه که زوجه به استناد آن، توانایی آن را دارد که با مراجعه به اداره ی ثبت مهریه ما فی القباله را از زوجه مطالبه کند.

در هر دو مورد پس از انجام تشریفات مربوط (مثلا برای مطالبه ی چک باید ابتدا نسبت به اخذ گواهی عدم پرداخت از بانک اقدام کرد یا برای اجرای مهریه اگر سکه باشد باید به دفتر ثبت ازدواجی که عقد ازدواج در آنجا ثبت شده مراجعه کرد) اداره ی ثبت به بدهکار اخطار می دهد که به مدت ۱۰ روز بدهی را پرداخت کند و اگر نپرداخت به طلبکار اخطار می دهد ظرف سه روز اموالی از بدهکار معرفی کند که توقیف شود و متعاقبا بدهی از آن بازداشت گردد. از میان اموال بدهکار باید توجه داشت، می توان حقوق دریافتی او را نیز توقیف کرد و در فرضی که بدهکار متأهل و دارای افراد واجب النفقه باشد به میزان یک چهارم و در غیر این صورت به میزان یک سوم از آن را می توان توقیف کرد، باید اشاره کنیم که تمام اموال بدهکار هم قابل توقیف نیست که در این خصوص در ادامه توضیح بیشتری خواهیم داد.‬‬ ‬‬

توقیف اموال از طریق دادگستری چگونه صورت می گیرد؟

در مورد اسنادی که قابلیت طلب کردن وجوه آن از طریق اجرای ثبت نیست طبق عمومات این قابلیت وجود دارد که می توان اقدام به طرح دعوا در دادگستری نمود اما باید توجه داشت در برخی موارد دادگاه عاری صلاحیت رسیدگی به ادعای خواهان است و رسیدگی به ادعای مزبور مطابق قانون در صلاحیت مرجع دیگری قرار گرفته است در این مورد این امکان وجود دارد که می توان به مراجع حل اختلاف و هیئت های موضوع قانون کار اشاره کرد که آرای صادره مراجع مزبور نیز توسط دادگستری به موقع به اجرا گذاشته می شود و شیوه ی توقیف اموال در اجرای آرای مزبور نیز از مقررات قانون اجرای احکام مدنی و سایر قوانین و مقررات مربوطه از جمله قانون شیوه ی اجرای محکومیت های مالی تبعیت می کند؛ وقتی که شخص برای دادخواهی به دادگستری رجوع می کند و با پرداخت هزینه ی دادرسی و طی تشریفات رسیدگی که البته هم هزینه بر و هم زمان بر است. ‬‬‬‬‬‬‬‬

باید به این نکته توجه کرد پس از صدور رأی به سود خواهان، مطالبق با قوانین و مقررات وی باید اجرای رأی را مطالبه کند. یعنی صدور رأی به خودی خود به اجرای رأی منتهی نمی شود و حتما باید خواهان که اکنون محکوم له گردیده است اجرای رأی را درخواست کند. بعد از مطالبه ی محکوم له، اجراییه صادر می گردد در این مرحله باید بگوییم این امکان وجود دارد که پیش از صدور رأی طبق قانون طلبکار، اموال بدهکار را از طریق تأمین خواسته توقیف کرده باشد از جمله موارد شایع تامین خواسته زمانی است که شخص طلبکار از بدهکار سند تجاری برات، سفته یا چک داشته باشد. با این توضیح لازم است که از ویژگی برات و سفته و چک آن است که شخص دارنده ی سند اگر مواعد قانونی را برای اعتراض به سند رعایت کرده باشد توانایی آن را دارد که هم زمان با طرح دعوا یا حتی پیش از آن معادل مبلغ مندرج در سند تجاری از اموال خوانده توقیف کند (که البته مستلزم این است که اموالی را از شخص بدهکار از قبل شناسایی کند).‬‬‬

در واقع اگر از قبل، اموالی از بدهکار یا محکوم علیه توقیف شده باشد اجرای حکم با مشکلی رو به رو نمی گردد ولی اگر قبلا اموالی توقیف نشده باشد، محکوم علیه باید طی مدت ده روز ار تاریخ ابلاغ اجراییه برای پرداخت محکوم به مالی معرفی کند و اگر این کار را نکرد این محکوم له است که توانایی آن را دارد که برای توقیف، اموالی از محکوم علیه معرفی کند. در خصوص معرفی اموال هم طبق قانون، حقوق دریافتی شخص مانند همان طور که ذکر شد قابل توقیف است و اگر اموال منقول مثلا در خانه ی شخص برای توقیف معرفی شود آنچه عرفا به مردان و زنان اختصاص دارد اموال آنها محسوب می گردد و قابل توقیف است.

توقیف اموال منقول چگونه صورت می گیرد؟

مال منقول، به مالی می گویند که می توان، آن را از محلی به محل دیگر منتقل کرد. بدون این که به این مال یا به محل آن ضرری وارد شود. برای توقیف اموال منقول، مأمور اجرا ابتدا شخص محکوم را از اقدام خود مطلع کند. اما این امکان وجود دارد که وی در محل حاضر نباشد یا حضور وی موجب تأخیر یا از بین رفتن مال شود. در چنین شرایطی مأمور توانایی آن را دارد که پیش از اطلاع محکوم علیه، اموال منقول او را توقیف کند و سریعا اقدام خود را به محکوم علیه اطلاع دهد.

توقیف مال غیر منقول چگونه صورت می گیرد؟

اموال غیرمنقول، به اموالی می گویند که برخلاف اموال منقول قابل حمل و جابه جایی نیست. شخصی که حکم به نفع او صادر شده است ممکن است اموال غیرمنقول شخص محکوم را برای اجرای رای دادگاه معرفی کند؛ در این صورت قسمت اجرای دادگاه آن مال غیرمنقول را توقیف می کند و مراتب را به اطلاع طرفین و اداره ثبت محل اعلام می کند.

• اگر ملک توقیف شده یه نام محکوم علیه باشد، اداره ثبت، مراتب را در دفتر ثبت املاک، قید می کند.
• اگر در جریان ثبت باشد، در دفتر املاک بازداشتی و پرونده ثبتی قید می کند و به قسمت اجرا اطلاع می دهد.
• اگر ملک به نام محکوم علیه نباشد، سریعا به قسمت اجرا اعلام می کند.
• اگر مال غیرمنقول سابقه ثبتی نداشته باشد، توقیف آن زمانی مجاز است که شخص محکوم در آن تصرف مالکانه داشته یا به موجب حکم نهایی، مالک شناخته شده باشد.

چه اموالی غیر قابل توقیف است؟

اجرای احکام نباید باعث ایجاد شرایط ناعادلانه ای برای دو طرف قرارداد شود. یکی از شرایط ناعادلانه این است که اجرای حکم شرایط زندگی را برای محکوم سخت گرداند؛ مثلاً در صورت توقیف منزل وی محل سکونت خود را از دست بدهد. برای جلوگیری از بروز این بی عدالتی ها مقررات مربوط به مستئنیات دین پدید آمده است.

بر اساس ماده ۶۵ قانون اجرای احکام مدنی این اموال عبارتند از:

• لباس و اشیا و اسبابی که برای رفع نیازهای ضروری محکوم علیه و خانواده او لازم است.
• آذوقه موجود به اندازه ی احتیاج یک ماهه محکوم علیه و اشخاص واجب النفقه او.
• وسایل و ابزار کار ساده کسبه و پیشه وران و کشاورزان.
• اموال و اشیایی که به موجب قوانین مخصوص غیرقابل توقیف هستند مشاوره حقوقی (مانند وسایل اختصاص یافته برای کشاورزان)

چه میزانی از اموال توقیف می شود؟

تمامی اموال محکوم، توقیف نمی گردد. فقط اموالی که معادل محکومیت وی و هزینه های اجرایی است، توقیف می شود. البته در شرایطی ممکن است مالی توقیف گردد که ارزش آن بیشتر از محکومیت است. به طور مثال برای بدهی دو میلیون تومانی، این امکان وجود دارد که یک خودروی پراید نو توقیف شود. در این شرایط چون امکان تجزیه آن مال وجود ندارد تمامی آن در مقابل بدهی فرد محکوم شده توقیف می گردد. برعکس این شرایط، هنگامی است که مال توقیف شده ارزشی کمتر از میزان محکومیت داشته باشد، مثلاً برای یک بدهی ۲۰ میلیون تومانی، یک پراید توقیف شده باشد، معادل بقیه میزان محکومیت از دیگر اموال محکوم توقیف می گردد.

اقسام توقیف اموال محکوم علیه چیست؟

• توقیف تامینی
• توقیف اجرایی

توقیف تامینی چیست؟

وقتی حکمی صادر می شود، برای به اجرا درآوردن آن، شرایطی لازم است:

• صدور اجراییه برای حکم
• ابلاغ این اجراییه به محکوم علیه

به استناد ماده ۳۴ قانون اجرای احکام مدنی، همین که، اجراییه به محکوم علیه ابلاغ شد، او وظیفه دارد ظرف مدت ده روز، مفاد آن را اجرا کند. اما کاملاً واضح است که احتمال دارد، محکوم علیه در این مهلت ده روزه، اموال خود را به دیگران منتقل کند یا آن ها را مخفی کند و یا از بین ببرد و یا به طور کلی، کاری کند که محکوم له نتواند به حق خود برسد، در اینجا محکوم له می تواند حتی قبل از تمام شدن مهلت ده روزه محکوم علیه، اموال او را برای توقیف، معرفی کند که به این توقیف، توقیف تأمینی یا توقیف احتیاطی می گویند.

توقیف اجرایی چیست؟

توقیف اجرایی، عبارت است از توقیف مال مدیون یا محکوم علیه از طریق قسمت اجرای ثبت یا اجرای دادگاه، که این توقیف مانع از تصرف مالک در مال خود است. البته تصرفاتی که به ضرر کسی که مال برای او توقیف شده، منظور است. نکته قابل توجه این است که اجراییه برگه ای است که از طرف دادگاه تنظیم می گردد و در آن مواردی که باید شخص محکوم به آن عمل کند، درج می شود. این برگه به محکوم ابلاغ می گردد و آغاز مهلت اجرای داوطلبانه رأی همراه با ابلاغ آن است.

نقش وکیل توقیف اموال چیست؟

با توجه به پیچیدگی پرونده های توقیف اموال و روند غیرمعمول آن ها، حضور یک وکیل متخصص توقیف اموال کمک بسیاری به بهبود روند پرونده می کند. وکلای متخصص در این زمینه با سامانه دادسان همکاری می کنند.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل توقیف اموال بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در توقیف اموال دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله:

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل برای توقیف اموال چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل توقیف اموال معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه مشاوره از وکیل متخصص توقیف اموال در بازه قیمتی زیر قرار دارد.

20 هزار تومان 200 هزار تومان